Etyka w biznesie to wszystkie relacje, które zachodzą między firmą a pracownikami, klientami, a także jej kontrahentami. Działania etyczne to takie, które są zgodne z prawem, a także normami społecznymi.
Kapitalizm a etyka
Etyka jest ważna, ponieważ wiele decyzji biznesowych jest kontrowersyjnych. Etyczne działania mogą ograniczać liczbę konfliktów, które mogą się pojawić w całej działalności biznesowej. Etyka biznesowa bardzo często wiąże się z wzięciem przez firmę odpowiedzialności za działania, a w razie konieczności do wycofania się z błędnych decyzji.
Etyka to również przejrzystość. Jest ona związana z informowaniem opinii publicznej o tym, w jaki sposób firma funkcjonuje. Chodzi tu o to, by działalność opierała się na zachowaniach uczciwych, a także była w zgodzie z wartościami właściciela firmy. Firma etyczna to taka, w której pracowników traktuje się w sposób właściwy.
Etyka biznesu czasem jest traktowana jako pojęcie sprzeczne. Dlaczego? Etyka jest bowiem kojarzona z działaniem bezinteresownym, a biznes ma przecież zarabiać i przynosić zysk.
Etyka w biznesie
Podstawowym założeniem etyki biznesowej jest to, że przedsiębiorcy oferują wysoką jakość produktów, dbając o wspólne dobro. Etyka w biznesie ma ograniczać skutki chciwości i spekulacji. Kapitalizm, w którym działają przedsiębiorcy, z definicji nie jest sprawiedliwy.
Obecna jest w nim korupcja i nie ma równości. Zdarza się, że postępując niezgodnie z etyką, odnosimy chwilowe korzyści, zyski, które jednak w przyszłości generują ogromne koszty.
W idealnym systemie etyka jest zbiorem zasad, które wprowadza się do działania firmy, tak by rozwiązania zastosowane w przedsiębiorstwie działały z korzyścią dla otoczenia i pracowników. Chodzi tu przede wszystkim o inwestowanie w ludzi, ochronę środowiska czy relacje z otoczeniem firmy. Etyka jest związana również z bezpośrednim działaniem szefa i pracownika. Chodzi tutaj o np.:
- szacunek wobec przekonań i poglądów innych;
- umiejętność zachowania poufności;
- dobre, uczciwe wykonywanie swoich obowiązków;
- przyczynianie się do tego, żeby atmosfera w pracy była odpowiednia.
Wiele firm tworzy więc kodeks etyczny. To wartości, do których przestrzegania zobowiązują się pracownicy konkretnej firmy.
Czynniki, które wpływają na etykę danej firmy
To, czy firma działa etycznie, zależy od wielu czynników. Przede wszystkim ma na to wpływ system gospodarczy, w jakim funkcjonuje przedsiębiorstwo. Zupełnie inaczej bowiem prowadzi się biznes, jeśli firma działa w systemie kapitalizmu, a inaczej jeśli mówimy o socjalizmie. Na etyczne postawy przedsiębiorców bez wątpienia ma też wpływ sytuacja prawna i polityczna. Jeśli prawo skonstruowane jest dobrze, a sytuacja polityczna jest stabilna, znacznie łatwiej utrzymać biznes w ryzach etyki.
Sporo ma też tutaj do powiedzenia społeczeństwo. To, wokół jakich norm się poruszamy, jakie zachowania przyjęte są w określonym kraju. Te czynniki nie zawsze zależą bezpośrednio od firmy. Związane są one raczej z otoczeniem. Jednak spory wpływ na etykę ma to, co dzieje się bezpośrednio w firmie. Bardzo istotnym elementem będzie sytuacja ekonomiczna danego przedsiębiorstwa. Im jest ona gorsza, tym większe prawdopodobieństwo tego, że właściciel lub zarząd będzie podejmował ryzykowne decyzje, które nie zawsze są etyczne. Na poziom etyki firmy wpływa też misja, czyli to, w jaki sposób firma działa i jaki jest cel przedsiębiorstwa.
Bez wątpienia o tym, czy firma jest etyczna, decyduje też to, jakich pracowników zatrudnia. Jeśli bowiem w firmie pracownicy nie działają uczciwie, to problem dotyka całego przedsiębiorstwa.