Kapitał podwyższonego ryzyka (ang. venture capital)
jest specyficzną formą finansowania rozwoju firm. Ma charakter własnościowy i jest realizowany w przedsiębiorstwie poprzez objęcie emisji akcji lub udziałów. Oznacza to, że inwestor staje się współwłaścicielem spółki, której udziela wsparcia.
Jakie firmy mogą skorzystać z funduszy venture capital?
Zasadniczo, inwestorzy poprzez venture capital przeznaczają pieniądze na finansowanie przedsiębiorstw, znajdujących się we wczesnych fazach rozwoju. Najczęściej są to firmy, które oferują duże nadzieje na zysk, ale jednocześnie są obarczone wysokim ryzykiem niepowodzenia inwestycji.
W Polsce sytuacja wygląda jednak inaczej. W naszym kraju ten rodzaj zasilania kapitału dotyczy często firm, które osiągnęły już sukces na rynku. Mają sprawdzony produkt i perspektywiczną działalność, ale brakuje im środków na dalszą realizację planów. Bywają więc wspomagane np. przy wejściu na na nowy rynek lub przy procesie restrukturyzacji.
Venture capital jest jedną z form finansowania przedsiębiorstw niepublicznych, dostępną w postaci średnio- lub długoterminowych inwestycji. Fundusze obejmują udziały oraz akcje spółek i dzielą z nimi ryzyko związane z działalnością gospodarczą. Nie oczekują z tego tytułu dodatkowych gwarancji czy zabezpieczeń, ale zapewniają sobie pakiet pewnych przywilejów.
Proces finansowania przedsiębiorstwa
W większości przypadków wsparcie dotyczy konkretnego, precyzyjnie opracowanego programu finansowego. Często jest to zakup nowych maszyn czy polepszenie procesu zarządzania. Zyski, które uda się osiągnąć firmie z tego tytułu, są zazwyczaj w całości przeznaczane na jej dalszy rozwój.
Finansowy wkład jest obarczony niebezpieczeństwem, dlatego inwestorzy nawiązują współpracę z przedsiębiorcami i udziałowcami firmy, aby przyczynić się do podniesienia jej wartości i osiągnięcia jak największych korzyści z oczekiwanego sukcesu. Zasady postępowania obu stron są zazwyczaj regulowane poprzez zawarcie umowy inwestycyjnej, w której znajdują się najważniejsze postanowienia.
Fundusz jest nagradzany za powodzenie działalności. Im więcej warta jest firma, tym bardziej wartościowe są akcje i udziały, które chronią wniesiony kapitał. Podstawową formą zabezpieczenia jest więc udział w jej własności, związany bezpośrednio z uzyskaniem praw korporacyjnych (np. prawo do informacji czy do głosowania na walnym zgromadzeniu).
Inwestycje trwają zazwyczaj od 3 do 7 lat. Po osiągnięciu oczekiwanej stopy zwrotu, kapitał podwyższonego ryzyka może zakończyć zasilanie przedsiębiorstwa. Sposobem na finalizację współpracy z firmą jest m.in. upublicznienie spółki, sprzedaż udziałów właścicielowi lub innemu inwestorowi finansowemu. Metoda wyjścia z instytucji jest ustalana wspólnie przez strony, przy zachowaniu dbałości o interesy obu graczy.
Które instytucje tworzą fundusze podwyższonego ryzyka?
Venture capital jest najczęściej oferowany przez konkretną strukturę prawną, czyli fundusz. Zgromadzony kapitał jest zarządzany przez wynajętych specjalistów, czyli firmę zarządzającą. Na początku inwestorzy składają deklarację do przekazania środków finansowych, a następnie zostają wezwani do wniesienia kapitału.
Zakładanie funduszów venture capital jest domeną agencji rządowych, przedsiębiorstw, osób fizycznych, a także dużych korporacji. Podmioty dysponują dużymi zasobami, które chętnie inwestują, aby uzyskać atrakcyjny zysk i poszerzyć działalność. Banki i towarzystwa ubezpieczeniowe chętniej angażują się w inwestycje na dalszych etapach rozwoju.