Tylko w nielicznych przypadkach fiskus zwalnia spóźnialskich z płacenia odsetek. Dzieje się tak m.in., gdy ich kwota jest bardzo mała.
Poniżej kilka ważnych wskazówek dla płacących odsetki za zwłokę.
Zaległość podatkowa
Zaległość podatkowa powstaje, gdy nie zapłacimy w terminie podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku.
Na równi z zaległością podatkową traktuje się także:
· nadpłatę, jeżeli w zeznaniu rocznym, w deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy, została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych
· zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy
· wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej
· oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.
Odsetki za zwłokę
Swoistą karą za niedotrzymanie terminu płatności podatku, zaliczki bądź raty podatku jest konieczność naliczenia i zapłacenia oprócz należności głównej - odsetek za zwłokę.
Odsetki za zwłokę nalicza i wpłaca samodzielnie, bez wezwania organu podatkowego podmiot zobowiązany do ich zapłaty (np. podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny).
Jedynie w kilku sytuacjach odsetki za zwłokę nalicza organ podatkowy, zdarza się to m.in. przy:
· odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę
· wydawaniu decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę przy stwierdzeniu, że podatnik nie płacił zaliczek na podatek lub nie złożył deklaracji
· zaliczaniu wpłat na poczet zaległości podatkowej
· wydawaniu postanowień w sprawie zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zaległości podatkowych
Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia:
· następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym należało dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego
· zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych
· pobrania przez płatnika lub inkasenta nienależnego wynagrodzenia
Odsetki za zwłokę są naliczane do dnia, włącznie z tym dniem:
· zapłaty podatku
· wpłacenia podatku osobie uprawnionej do pobierania podatków
· potrącenia
· przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w związku z wykonaniem umowy, zawartej, za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, między starostą wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej a podatnikiem lub umowy zawartej między wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), zarządem powiatu albo zarządem województwa a podatnikiem
· wpłacenia przez podatnika równowartości nienależnie otrzymanej kwoty nadpłaty lub kwoty zwrotu podatku oraz otrzymanego oprocentowania
· zaliczenia nadpłaty wraz z jej oprocentowaniem lub zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowej
· ich wpłacenia - w przypadku odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie płatności zaliczek na podatek dochodowy
Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
Małych odsetek nie płacimy
Warto pamiętać, iż od zaległości z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa, gdy wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez „Pocztę Polską” za polecenie przesyłki listowej – nie ma obowiązku naliczania odsetek za zwłokę.
W chwili obecnej ww. opłata wynosi 2,20 zł, a zatem gdy kwota odsetek nie przekracza 6,60 zł (3 x 2,20 zł) – nie naliczamy i nie wpłacamy ich w ogóle.
Liczenie odsetek
Stawka odsetek za zwłokę wynosi 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim. W przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego – zmianie ulega też wysokość stawki odsetek za zwłokę. Każdorazowo zmiana taka ogłaszana jest przez ministra finansów w Monitorze Polskim.
Aktualna wysokość stawki odsetek za zwłokę ustalona jest na poziomie 13,5 proc. w stosunku rocznym i obowiązuje od 26 czerwca 2003 roku.
Odsetki w skali roku obliczane są wg następującego wzoru:
O = (W x D x r) / 365 x 100
gdzie:
O - kwota odsetek
D - liczba dni zwłoki
r - stawka odsetek za zwłokę
W - kwota zaległości
Kwotę naliczonych odsetek zaokrągla się do pełnych dziesiątek groszy w ten sposób, że:
· mniej niż 5 groszy pomija się
· 5 i więcej groszy podwyższa się do pełnych dziesiątek groszy.