Inspekcja pracy jest uprawniona do kontrolowania, czy przedsiębiorca przestrzega przepisów Kodeksu Pracy. Taka kontrola może być przeprowadzona bez uprzedzenia. Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy zwykle dotyczy właściciela firmy, który zatrudnia pracowników. Inspekcja pracy sprawdza, czy w firmie przestrzega się prawo pracy.
Czym zajmuje się inspekcja pracy?
Inspekcja pracy dokonuje kontroli poprzez inspektorów. Warto wiedzieć, że prawo kontrolowania przedsiębiorców daje spore uprawnienia przedsiębiorców. Inspektorzy mogą skontrolować firmy bez uprzedzenia, o każdej porze dnia lub nocy. Zanim Państwowa Inspekcja Pracy zdecyduje się na kontrolę, to może zgłosić się do przedsiębiorcy, o ile nie wpłynie to na rezultat kontroli. Inspektor Pracy może w nieskrępowany sposób wejść do pomieszczeń firmy, która jest skontrolowana. Nie musi wtedy nawet okazywać przepustki. W firmie może kontrolować obiekty, pomieszczenia, stanowiska pracy, maszyny i urządzenia, pracę.
Każde naruszenie, o którym wie pracownik, może być zgłoszone do inspekcji pracy. Dla przypomnienia, można wyłączyć dane pracownika z akt pracy. Chociaż pracodawca może złożyć zażalenie na takie postanowienie, to inspektor może uchylić to zastrzeżenie.
Kontrola inspekcji pracy
W czasie gdy inspekcja pracy prowadzi kontrolę, może przesłuchiwać zatrudnionych, a także uzyskiwać zeznania w formie ustnej i pisemnej.
Inspektorom trzeba udostępnić:
- dokumentację technologiczną i techniczną,
- zestawienia,
- obliczenia,
- akta osobowe.
Inspektorzy mogą też taką kontrolę nagrywać dźwiękowo i video.
Inspektor pracy jest też upoważniony do zachowania w tajemnicy zeznań, które zostały mu udzielone przez pracowników. Może to być spowodowane tym, że pracownik obawia się niekorzystnych konsekwencji ze strony pracodawcy.
Inspekcja pracy kontroluje też legalność zatrudnienia. Może poinformować odpowiednią instytucję o tym, że zostało wykryte konkretne wykroczenie. Np. ZUS, jeśli naruszono przepisy o ubezpieczeniach społecznych, urząd skarbowy, gdy popełniono wykroczenie skarbowe albo policję lub straż graniczną, gdy zgłoszono naruszenia związane z zatrudnieniem cudzoziemców.
Zakończenie kontroli inspekcji pracy
Po kontroli inspekcja pracy przekazuje notatkę lub protokół. Notatka jest przygotowana wtedy, gdy nie stwierdzono uchybień. Protokół określa uchybienia, które zostaną wykryte. Przedsiębiorca, zanim podpisze protokół, może wnieść zastrzeżenia co do protokołu. Inspektor musi odnieść się do tych zastrzeżeń.
Jeśli kontrola inspekcji pracy wykazała, że nieprawidłowości nie są dużym naruszeniem prawa, to inspektor może skorzystać z tzw. wystąpienia. To procedura, która nakazuje usunąć stwierdzone uchybienia.
Jeżeli pracodawca nie wypełni nakazu czy obowiązku inspektora pracy, to może on rozpocząć postępowanie egzekucyjne, które zmusi pracodawcę do tego, żeby wykonał określone polecenia.
