Jak można uzyskać urlop tacierzyński?

Pracodawcy najczęściej wymagają od ojców złożenia wniosku o urlop tacierzyński, gdyż w ten sposób zachowują porządek w firmie. Praktyka ta stosowana jest głównie z powodów czysto organizatorskich, np. pracodawca czasem na okres nieobecności pracownika-ojca musi znaleźć na jego miejsce zastępstwo.

Pracownik-ojciec taki wniosek składa na piśmie nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu, a pracodawca ma obowiązek go uwzględnić.

Wymiar urlopu tacierzyńskiego

Oczywiście urlop tacierzyński nie jest obowiązkowy i świeżo upieczony ojciec wcale nie musi udawać się na niego. Jednak gdy już zdecyduje się na wykorzystanie przysługującego mu urlopu ojcowskiego, ma prawo przeznaczyć na niego jeden tydzień. Jednak dziecko, którym ojciec chce się zająć podczas urlopu, nie może przekroczyć 1 roku życia.

Warto zauważyć, że pracownik ma prawo skorzystać z takiego urlopu:

• równolegle do urlopu macierzyńskiego matki,
  • po wykorzystaniu przez matkę urlopu macierzyńskiego
  • oraz gdy matka nie chce skorzystać z urlopu macierzyńskiego.

Od 1 stycznia 2012 roku okres urlopu ojcowskiego ma zostać wydłużony do 2 tygodni.

Urlop macierzyński dla ojca

W Kodeksie pracy przewidziano także taką sytuację, gdy matka wykorzystuje tylko część urlopu, przy czym musi to być minimum 14 tygodni, i rezygnuje z jego pozostałej części na rzecz ojca dziecka, wówczas tę pozostałą część urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi-ojcu. Jednak, aby sytuacja ta mogła zajść, pracownica najpóźniej 7 dni przed powrotem do pracy musi złożyć pisemny wniosek w tej sprawie. Natomiast ojciec składa wniosek u swego pracodawcy o udzielenie mu urlopu macierzyńskiego i dołącza do niego zaświadczenie, że matka dziecka korzystała z urlopu macierzyńskiego przez co najmniej 14 tygodni oraz oświadczenie matki, że rezygnuje z części urlopu.

Ponadto pracodawca ojca ma obowiązek wystawienia zaświadczenia potwierdzającego termin wskazany przez pracownika we wniosku. Ale musi to uczynić na tyle szybko, by matka dziecka mogła we wskazanym wyżej siedmiodniowym terminie złożyć je swemu pracodawcy wraz z wnioskiem w sprawie rezygnacji z urlopu. Tymczasem gdy ojciec nie wyrazi zgody na wykorzystanie reszty urlopu macierzyńskiego lub gdy go w ogóle nie ma, pracownica zobowiązana będzie do wyczerpania pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego.

Co więcej, prawo do urlopu macierzyńskiego ma również ojciec w sytuacji, gdy matka dziecka wykorzystała co najmniej 8 tygodni urlopu i wymaga opieki szpitalnej, z tym że wówczas urlop macierzyński ojca trwa jedynie do czasu wyjścia matki ze szpitala.

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje zarówno matce jak i ojcu, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i równocześnie wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia. Przy czym rodzice nie mogą korzystać z takiego urlopu jednocześnie, ale możliwy jest podział tego okresu między nich.

Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest analogiczny do wymiaru samego urlopu macierzyńskiego, czyli:

• 20 tygodni przy przyjęciu jednego dziecka,
  • 31 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci,
  • 33 tygodnie w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci,
  • 35 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci,
  • oraz 37 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci.

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego może zostać wykorzystany najpóźniej do czasu ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez niego 10 roku życia.

Ojcu dziecka tuż po urlopie podstawowym przysługuje prawo do odbycia jednego tygodnia urlopu dodatkowego, ale tylko wtedy gdy:

• matka po wykorzystaniu14 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego rezygnuje z jego pozostałej części na rzecz ojca dziecka, wtedy z pozostałej części urlopu podstawowego, a także z urlopu dodatkowego korzysta ojciec;
  • matka wykorzystała cały przysługujący jej urlop macierzyński. W takiej sytuacji z dodatkowego urlopu macierzyńskiego może skorzystać zarówno matka jak i ojciec. Jeżeli to ojciec chce skorzystać z takiego urlopu, we wniosku składanym do swojego pracodawcy wskazuje termin, w którym matka dziecka wykorzystała cały przysługujący jej wymiar urlopu macierzyńskiego.

Warto zauważyć, że dodatkowego urlopu macierzyńskiego nie można dzielić między oboje rodziców. Jeśli jedno z nich zacznie korzystać z urlopu, musi wykorzystać go do końca, bez możliwości rezygnacji z jego części na rzecz drugiego rodzica.

Oczywiście dodatkowy urlop macierzyński nie jest obowiązkowy i ojciec dziecka wcale nie musi z niego korzystać. Ponadto można skorzystać tylko z części urlopu (ale jak już wcześniej zostało wspomniane, nie można z niego zrezygnować na rzecz drugiego rodzica), a pracodawca ma obowiązek jego udzielenia. Wniosek o taki urlop składa się co najmniej 7 dni przed jego rozpoczęciem.

Od 1 stycznia 2010 r. rodzice przyjmujący dzieci na wychowanie lub przysposabiający dzieci mają prawo do dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Jego wymiar obecnie wynosi:

• 2 tygodnie w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka
  • i 3 tygodnie w przypadku przyjęcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci.

W interesie ojców pozostaje zapoznanie się z nowymi przepisami w sprawie urlopów tacierzyńskich oraz macierzyńskich. Jednak przy tym muszą pamiętać, iż nie mogą traktować takiego urlopu jak urlopu wypoczynkowego, ponieważ będąc na nim, mogą zostać skontrolowani przez ZUS lub urząd skarbowy.