Każda firma, posiadająca urządzenia o co najmniej rocznym przewidywanym okresie użytkowania dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Ale nie wszystkie zdają sobie sprawę z tego, że również w tym zakresie istnieje możliwość wpływania na wysokość płaconego w danym okresie podatku.
Odpisy amortyzacyjne dokonywane są od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Stanowią one jednocześnie koszt uzyskania przychodów.
Odpisy amortyzacyjne
Wysokość osiąganego przychodu w danym roku podatkowym może być pomniejszana o odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych. Znaczące jest w związku z tym, którą z metod amortyzacji wybierze podatnik. Dodatkowo ustawodawca wprowadził szereg odstępstw od podstawowej metody liniowej, której zastosowanie polega na pomnożeniu stawki określonej w wykazie stawek amortyzacyjnych oraz wartości początkowej danego środka trwałego.
Podatnik może zdecydować się na wybór amortyzacji degresywnej, która umożliwi mu dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w taki sposób, że w początkowym okresie odpis amortyzacyjny będzie znacząco większy niż przy zastosowaniu liniowej metody amortyzacji, natomiast w kolejnych latach podatkowych wysokość odpisów amortyzacyjnych będzie stosownie maleć.
Poniżej zostało przedstawione porównanie metody degresywnej *i *tradycyjnej metody liniowej w przypadku amortyzacji maszyny o wartości 150 tys. zł (20 % stawka amortyzacji):
| Rok podatkowy | Metoda liniowa | Metoda agresywna |
|---|---|---|
| I | 30 tys. zł | 60 tys. zł |
| II | 30 tys. zł | 36 tys. zł |
| III | 30 tys. zł | 30 tys. zł |
| IV | 30 tys. zł | 24 tys. zł |
| V | 30 tys. zł | - |
Jak widać na powyższym przykładzie, metoda degresywna pozbawi podatnika możliwości dokonywania odpisów w piątym roku amortyzacji, ale umożliwi także dokonanie dwukrotnie wyższych odpisów amortyzacyjnych w I roku. Z tego więc względu taka forma amortyzacji okaże się korzystna dla podatnika, który w I roku osiągnie wysoki dochód.
Amortyzacja jednorazowa
Dodatkowo, mali podatnicy oraz podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, mogą skorzystać z amortyzacji jednorazowej, pod warunkiem, że odpisy amortyzacyjne od środka trwałego (którym nie może być jednak samochód osobowy) w danym roku podatkowym nie przekroczą równowartości 100 tys. euro. Amortyzacja jednorazowa jest korzystna w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba znacznego pomniejszenia dochodu dla celów podatku dochodowego.
W zależności od potrzeb w zakresie pomniejszania dochodu w danym roku podatkowym, podatnik ma również możliwość wyboru podwyższonej lub też obniżonej stawki amortyzacyjnej wobec środków trwałych. Podwyższenie stawek amortyzacyjnych w odniesieniu do budynków i budowli jest jednak możliwe, pod warunkiem, że te środki trwałe używane są w warunkach pogorszonych lub złych.ZOBACZ TAKŻE: Jak płacić niższe podatki? Wybierz najkorzystniejszą formę opodatkowania
Istotny jest również fakt, że podatnicy mają możliwość indywidualnego ustalenia stawek amortyzacyjnych dla używanych (tj. wykorzystywanych przed nabyciem przez określony ustawowo czas 6 lub 60 miesięcy) lub ulepszonych (na które poniesione przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki podatnika stanowią co najmniej 20% lub 30% wartości początkowej) środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji podatnika, przy czym ustawa określa minimalne okresy amortyzacji dla poszczególnych kategorii środków trwałych.
Wybór indywidualnych stawek amortyzacyjnych
Przy wyborze indywidualnego ustalania stawek amortyzacyjnych należy jednak mieć na względzie stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym raz indywidualnie ustalone stawki amortyzacyjne nie mogą ulegać późniejszemu podwyższeniu lub obniżeniu w trakcie trwania okresu amortyzacji (zob. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29.06.2009 r., sygn. akt: IPPB5/423-178/09-2/DG).
W kwestii odpisów amortyzacyjnych warto zwrócić uwagę na korzystne dla podatnika rozstrzygnięcia organów podatkowych w zakresie określania wartości początkowej środka trwałego używanego uprzednio do celów prywatnych.
Otóż wartość początkową środka trwałego, który przed wprowadzeniem go do działalności gospodarczej był użytkowany na cele prywatne przez przedsiębiorcę, określa się według ceny nabycia tego środka trwałego przez przedsiębiorcę. Przykładowo, jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą użytkowała początkowo samochód osobowy na cele prywatne, a następnie wprowadziła go do prowadzonej działalności, wówczas osoba ta określa jego wartość początkową nie według wartości rynkowej z dnia wprowadzenia samochodu do ewidencji środków trwałych, lecz według ceny jego zakupu, która wynika z faktury VAT.
Powyższe stanowisko jest niezwykle korzystne dla przedsiębiorców, ponieważ umożliwia dokonywanie wyższych odpisów amortyzacyjnych pomimo gwałtownego spadku wartości rynkowej środków trwałych. Ponadto, w przypadku zbycia takich środków trwałych, jego niezamortyzowaną wartość będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (zob. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 lutego 2009 r.,sygn. akt: IPPB1/415-1403/08-2/IF).
Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w spółce doradztwa podatkowego Piekielnik i Partnerzy we Wrocławiu.