Przedsiębiorca może wybierać między ryczałtem, kartą podatkową, podatkiem liniowym i opodatkowaniem na zasadach ogólnych.
Im mniejszy rozmiar przybiera działalność danego przedsiębiorcy, tym dotkliwiej odczuwa on ciążące na nim obowiązki podatkowe. Planowanie podatkowe w małej firmie nabiera więc szczególnego znaczenia.
Forma opodatkowania i jej wpływ na wysokość podatku
Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mają możliwość wyboru formy opodatkowania uzyskiwanego dochodu. Dochody takich osób mogą podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych (tj. podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy przychodami i kosztami ich uzyskania), a więc zgodnie z postanowieniami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT)
.
Osoby te mogą jednak opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie:
- a) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, lub
- b) karty podatkowej.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Taką formę opodatkowania mogą wybrać ci przedsiębiorcy (oraz osoby uzyskujące przychody z najmu), którzy w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyskali przychody nieprzekraczające 150 000 euro. Przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczną wykonywanie działalności gospodarczej, mogą wybrać taką formę opodatkowania bez względu na wysokość przychodów. Podatek, który będzie należało zapłacić to po prostu wynik pomnożenia osiągniętych przychodów wynikających z ewidencji, do której podatnik będzie zobowiązany, oraz właściwej stawki procentowej (3-20 procent).
Przedsiębiorca dokonuje wyboru opodatkowania poprzez złożenie oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego lub - w wypadku osób rozpoczynających działalność - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Należy jednak pamiętać, że pewna grupa podatników prowadzących określone w ustawie rodzaje działalności jest pozbawiona możliwości wyboru tej formy opodatkowania (m.in. osoby prowadzące apteki, lombardy, zajmujące się handlem częściami samochodowymi, czy też wykonujące niektóre wolne zawody).
Kiedy warto wybrać ryczałt?
Zaletą tej formy opodatkowania dochodu jest znacznie niższa stawka procentowa podatku, która może powodować istotne oszczędności podatkowe w porównaniu z opodatkowaniem na zasadach ogólnych. Szczególnie wyraźnie można to zaobserwować w sytuacji osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które obok przychodów np. ze stosunku pracy dodatkowo także uzyskują przychody z najmu. W przypadku takich osób może zaistnieć tzw. efekt progresji i wystąpić ryzyko znacznego obciążenia podatkowego w związku z opodatkowaniem właściwym dla II progu podatkowego.
Korzystna dla przedsiębiorcy w przypadku zryczałtowanego podatku od dochodów ewidencjonowanych jest także możliwość kwartalnego opłacania ryczałtu w przypadku przedsiębiorców, których przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły równowartości 25.000 euro.
WIĘCEJ W DZIALE ZAKŁADAM FIRMĘ:
Dla niektórych podatników wadą tej formy opodatkowania dochodu może okazać się brak możliwości pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Dodatkowo, uciążliwy może okazać się obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów, ewidencji wyposażenia, wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, czy też obowiązek sporządzania spisu z natury m.in. towarów handlowych.
Przykłady: ( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=03.08.2011 09:00&de=03.08.2011 17:35&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=WIG20&w=460&h=250&cm=0&rl=1 ) Sam porównuj dane na wykresach - wypróbuj MoneyAnalytics
Karta podatkowa
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą wybrać podatnicy prowadzący działalność gastronomiczną(pod warunkiem, że nie prowadzą sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 procent) oraz działalność usługową np. w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, tytoniem lub kwiatami, podatnicy wykonujący wolne zawody, korepetytorzy, opiekunki do dzieci.
Podobnie jak w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej za dany rok podatkowy należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego lub przed rozpoczęciem działalności (jeśli podatnik rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego).
Niewątpliwą zaletą tej formy opodatkowania jest niemal całkowite odciążenie podatnika od spełniania różnego rodzaju obowiązków. Z uwagi na fakt, że ilość pracowników zatrudnionych u podatnika determinuje wysokość stawki ryczałtu, podatnik jest jednak obowiązany do prowadzenia ewidencji zatrudnienia. Podatnik jest natomiast zwolniony z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, a także z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek.
Podobnie, jak w przypadku opodatkowania dochodów ewidencjonowanych, opodatkowanie w formie karty podatkowej wyłącza możliwość pomniejszania uzyskanych przychodów o koszty ich uzyskania. W przypadku jednak karty podatkowej stawki podatku określone są kwotowo i uzależnione są od ilości mieszkańców w miejscowości prowadzenia działalności oraz od liczby zatrudnionych pracowników.
Obie powyższe zryczałtowane formy opodatkowania stanowią alternatywę dla opodatkowania dochodu na zasadach ogólnych. Przedsiębiorca powinien rozważyć, która z form okaże się dla niego najkorzystniejsza pod względem podatkowym.
Jeśli na przykład przedsiębiorca przewiduje, że w danym roku podatkowym osiągnie on wysokie przychody przy jednocześnie niskich kosztach ich uzyskania, to zachodzi duże prawdopodobieństwo, że korzystniejszy dla niego będzie wybór opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. Obie te formy charakteryzują się brakiem możliwości pomniejszania uzyskanych przychodów o koszty ich uzyskania.
Forma zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych umożliwia jednak opodatkowanie przychodów według stawek liniowych: 20 procent, 17 procent, 8,5 procent, 5,5 procent, 3 procent (w zależności od rodzaju prowadzonej działalności), które w omawianym przypadku wiążą się z mniejszym ciężarem podatkowym dla przedsiębiorcy.
Z kolei stawki kwotowe podatku związane z wyborem karty podatkowej są uzależnione od wielkości miejscowości, w której prowadzona jest działalność oraz od ilości zatrudnianych pracowników. Jeśli więc przedsiębiorca prowadzący działalność w małej miejscowości i zatrudniający tylko jednego pracownika przewiduje, że w danym roku podatkowym osiągnie on wysokie przychody z tytułu prowadzonej działalności oraz poniesie niskie koszty uzyskania przychodów, to wybór karty podatkowej będzie dla takiego przedsiębiorcy korzystniejszy.
Każda z form opodatkowania dochodu ma pewne wady i zalety. Dla niektórych przedsiębiorców wybór zryczałtowanej formy opodatkowania może się okazać korzystniejszy. Jednak niektórzy przedsiębiorcy powinni pozostać przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, np. z uwagi na wielkość ponoszonych wydatków kwalifikowanych jako koszty uzyskania przychodów.
Warto dlatego pamiętać, że przed wyborem jednej z form opodatkowania należy najpierw dokonać analizy działalności firmy, w szczególności pod względem generowanych przychodów i ponoszonych wydatków.
Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w spółce doradztwa podatkowego Piekielnik i Partnerzy we Wrocławiu.