Podatnik rozpoczynający pozarolniczą działalność gospodarczą ma do wyboru cztery formy opodatkowania.
Podstawową formą opodatkowania jest opodatkowanie na zasadach ogólnych czyli skala podatkowa. Podatnik nie ma obowiązku deklarować wyboru takiej formy, musi jedynie pisemnie zawiadomić urząd skarbowy o rozpoczęciu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR).
Inne formy które może wybrać podatnik do rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych to zastosowanie metody podatku liniowego (19 procent), ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. W takim przypadku, podatnik musi do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, złożyć do urzędu skarbowego stosowne oświadczenie, w którym zadeklaruje wybraną formę opodatkowania.
Wybrana forma opodatkowania obowiązuje podatnika przez cały rok podatkowy oraz latach następnych. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PDOF) w nowym roku podatkowym podatnik ma jednak prawo do zmiany wybranej w poprzednim roku formy opodatkowania. W takiej sytuacji, podatnik musi w odpowiednim terminie, czyli do 20 stycznia następnego roku przekazać do urzędu skarbowego odpowiednie oświadczenie.
Jeśli dotychczas rozliczał swoje dochody na zasadach ogólnych, a chce przejść na kartę podatkową, musi do 20 stycznia złożyć wniosek według wzoru oznaczonego PIT-16. Jeśli chce rozliczać się z zastosowaniem ryczałtu, to składa oświadczenie o zastosowaniu ryczałtu. Natomiast gdy będzie chciał rozliczać się z zastosowaniem podatku liniowego powinien w tym celu złożyć pisemne oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania się na zasadach określonych w art.30c. ustawy o PDOF.