Jakie składki ZUS musi opłacać początkujący przedsiębiorca?

Ulga ta nie dotyczy przedsiębiorców, którzy w ramach swojej działalności świadczą te same usługi na rzecz byłego pracodawcy, co świadczyli przez dwa lata przed dniem rozpoczęcia tej działalności. Zatem z ulgi mogą skorzystać tylko ci, których wcześniej łączył z byłym pracodawcą stosunek pracy, ale w poprzednim i obecnym roku podatkowym nie byli pracownikami jego firmy. Ponadto osoby, które chcą skorzystać z preferencyjnego wymiaru składek, muszą zadeklarować, iż 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej nie prowadziły innej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z preferencyjnych warunków opłacania składek mogą skorzystać:

• wspólnicy spółki jawnej, komandytowej oraz partnerskiej;
  • osoba, która jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.

W 2011 r. minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą wynosi 415,80 zł, czyli 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia.

30 proc. * 1386 zł = 415,80 zł

Z tego zaś wynikają następujące kwoty:

• ubezpieczenie emerytalne - 81,16 zł (19,52 proc., czyli 19,52 proc * 415,80 zł = 81,16 zł);
  • ubezpieczenie rentowe - 24,95 zł (6 proc.);
  • ubezpieczenie wypadkowe - 6,94 zł (1,67 proc. dla firm ubezpieczających do 9 osób) - generalnie stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest indywidualnie ustalana dla każdego płatnika (od 0,67 proc. do 3,33 proc.);
  • dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - 10,19 (2,45 proc.).

W sumie daje to 123,24 zł (bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego - 113,05 zł).

Oczywiście jeśli rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej nastąpiło w środku miesiąca, wówczas minimalna podstawa ulega proporcjonalnemu obniżeniu (kwotę minimalnej podstawy dzieli się przez liczbę dni danego miesiąca i mnoży przez dni, w których opłacało się składki i podlegało się ubezpieczeniom, np. prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczęto 12 marca, wówczas 415,80 zł ÷ 31 * 20 = 268,26 zł).

Ubezpieczenie zdrowotne - podstawą wymiaru tej składki jest kwota, która nie może być niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale ubiegłego roku (wliczając w to wypłaty z zysku), czyli 2 704,31 zł (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2010 r. plus wypłaty z zysku - 3 605,74 zł * 75 proc. = 2 704,31 zł).

W związku z tym składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 243,39 zł (9 proc. * 2 704,31 zł = 243,39 zł). Część tej składki można odliczyć od podatku. Stawka ta wynosi 7,75 proc. z podstawy wymiaru, czyli 7,75 proc * 2 704,31 zł = 209,58 zł.

W przeciwieństwie do ubezpieczenia chorobowego nie stosuje się tu zasady proporcjonalności, jeśli prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczęło się w połowie miesiąca.

Fundusz Pracy - podstawą wymiaru składki na Fundusz Pracy jest ta sama kwota, która obowiązuje przy wyliczaniu składek na ubezpieczenia społeczne, jednak bez rocznego ograniczenia (o nim piszemy poniżej). Czyli osoby prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek opłacać składki na Fundusz Pracy tylko wtedy, gdy ustalane są one od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i wynoszą w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Zatem osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej, która korzysta z preferencyjnych zasad opłacania składek, nie musi opłacać Funduszu Pracy, ponieważ jej podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia ( w 2011 r. 1386 zł). Co więcej, przedsiębiorcy: kobieta po 55 roku życia oraz mężczyzna po 60 są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy.

Na następnej stronie dowiesz się, o czym musi jeszcze pamiętać początkujący przedsiębiorca.

Niektórzy przedsiębiorcy zgłaszają do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwotę wyższą niż minimalna. Jednak wówczas muszą pamiętać, że:

• roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne nie może być wyższa niż trzydziestokrotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli 100 770 zł;
  • miesięczna podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może być wyższa od 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, czyli nie może przekroczyć kwoty 8415,28 zł (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kwartale 2011 r. wynosiło 3 366,11 zł * 250 proc. = 8415,28 zł);
  • prawo do zasiłku na czas niezdolności do pracy z powodu choroby otrzymuje się na podstawie ubezpieczenia chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego polegania temu ubezpieczeniu.

Świeżo upieczony przedsiębiorca, w terminie siedmiu dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, powinien zgłosić ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne na formularzu ZUS ZUA (zgłasza siebie do ubezpieczeń jako osobę ubezpieczoną; poza obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym może na tym samym formularzu zaznaczyć chęć przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego). Natomiast zgłoszenie siebie jako płatnika składek musi złożyć na druku ZUS ZFA (informacja o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej EDG-1 przesyłana jest do ZUS). Oba zgłoszenia są bezpłatne.

Wybierając się do ZUS, trzeba pamiętać o zabraniu odpowiednich dokumentów:

• kopii zaświadczenia urzędu statystycznego o nadaniu aktualnego numeru REGON;
  • kopii decyzji urzędu skarbowego o nadaniu numeru NIP;
  • oraz oryginałów powyższych dokumentów do ewentualnego wglądu.

Osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie regulują ją do 10. dnia następnego miesiąca. Natomiast jeśli przedsiębiorca zgłasza do ubezpieczeń również inne osoby (współpracownika, pracownika lub zleceniobiorcę), wówczas składki za obecny miesiąc opłaca do 15. dnia następnego miesiąca.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wykazuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, która powinna zostać złożona do 10. dnia bieżącego miesiąca za miesiąc poprzedni. Początkujący przedsiębiorcy korzystający z preferencyjnych zasad opłacania składek są zwolnieni ze składania deklaracji za kolejny miesiąc, ale tylko pod warunkiem, że w poprzednim miesiącu wykazali, iż opłacają składki na preferencyjnych warunkach.

Każdy początkujący przedsiębiorca powinien jak najszybciej przyswoić sobie informacje związane ze składkami ZUS, ponieważ niezgłoszenie się do ZUS pociąga za sobą odpowiednie konsekwencje. Należy pamiętać o tym, iż ubezpieczenie społeczne, wypadkowe i zdrowotne jest obowiązkowe i trzeba systematycznie opłacać składki na te ubezpieczenia.

Na ubezpieczenie chorobowe również należy regularnie opłacać składki, mimo iż jest dobrowolne, gdyż opłacenie ich po terminie lub w niepełnej wysokości powoduje, że ubezpieczenie chorobowe natychmiast ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który składki nie zostały opłacone.