Kapitał zakładowy niezależnie od rodzaju spółki to suma wkładu wszystkich wspólników spółki. Może on przybierać formę pieniężną, ale także niepieniężną. Przykładem są nieruchomości, majątkowe prawa autorskie itd. Akcjonariusze spółki, czyli jej wspólnicy, gromadzą taki majątek, a następnie dokonują wniesienia swoich wkładów do spółki. W taki sposób pokrywa się kapitał zakładowy.
Co to jest kapitał zakładowy?
Kapitał zakładowy zazwyczaj ma charakter gwarancyjny. Dzięki temu wierzyciele spółki mogą spać spokojnie, że jest ona wypłacalna. Jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma w nich takiego zapisu. W praktyce oznacza to, że kapitał zakładowy po wniesieniu do niego środków pieniężnych przeznaczyć można na przykład na zakup środków trwałych.
Wysokość kapitału zakładowego jest uzależniona od rodzaju spółki. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma kapitał minimalnej wysokości 5 tysięcy złotych. W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej jest to więcej, ponieważ ta kwota to minimum 50 tysięcy złotych. Najwięcej przypada na spółkę akcyjną, której kapitał zakładowy nie może być niższy niż 100 tysięcy złotych.
Jedynie w przypadku spółki z o.o. od początku kapitał zakładowy musi zostać w pełni pokryty. W przypadku dwóch pozostałych rodzajów zgodnie z prawem dopuszczalne jest pokrycie tej wysokości początkowo do jednej czwartej zadeklarowanej. Od razu jednak należy wskazać termin, w jakim zostanie pokryty w całości.
Kapitał zakładowy spółki akcyjnej
W przypadku spółki akcyjnej, jej kapitał zakładowy to akcje o równej wartości nominalnej. Akcja to określenie ułamku kapitału zakładowego, który przypada każdemu akcjonariuszowi. Obowiązek akcjonariusza to pokrycie pełnego wkładu na akcje bezpośrednio na rachunek bankowy lub za pośrednictwem domu maklerskiego.
Kapitał zakładowy spółki akcyjnej opłacić można w formie pieniężnej oraz niepieniężnej, czyli aportu. Prawo wyłącza jako kapitał zakładowy prawa niezbywalne oraz świadczenia pracy albo usług. Opłacenie wkładu, który jest zadeklarowany w statucie, musi nastąpić, nim jeszcze członkowie zarządu zgłoszą zawiązanie spółki do właściwego sądu rejestrowego. Jest to niezbędne, jeżeli kapitał zakładowy stanowią pieniądze. Wszyscy członkowie zarządu spółki akcyjnej są zobowiązani do podpisania oświadczenia, że wymagany poprzez statut spółki* wkład na pokrycie kapitału* został wniesiony wraz z potwierdzeniem wpłaty przez bank albo przez dom maklerski. Sąd dokona rejestracji dopiero wówczas, kiedy sprawdzi, że kapitał zakładowy został wniesiony w zgodzie ze statutem.
Kapitał zakładowy – wartości niepieniężne
W sytuacji, gdy przedmiotem wkładu do spółki wnoszonym przez jej wspólników są wartości pieniężne oraz niepieniężne, obowiązują przepisy zawarte w Artykule 309 Kodeksu spółek handlowych. W zgodzie z tymi przepisami kapitał zakładowy przed zarejestrowaniem spółki nie może zostać pokryty do wysokości niższej niż jedna czwarta zadeklarowanej. Jeżeli przedmiotem wkładu do kapitału zakładowego nie są pieniądze, pokrycie przez nie kapitału zakładowego nie może odbyć się później niż po roku od momentu zarejestrowania spółki. Wówczas zgłoszenie spółki wymaga dołączenia oświadczenia zarządu spółki. Zawrzeć w nim trzeba stwierdzenie, że wniesienie wkładów do spółki zostało zapewnione przez jej statut.
Zmiana kapitału zakładowego spółki wymaga przeprowadzenia skomplikowanej procedury. Jej zadaniem jest służenie stałości kapitału zakładowego. Można go jednak podwyższać oraz obniżać. Podwyższenie odbywać się może ze środków własnych spółki, na skutek podwyższenia zwykłego, podwyższenia docelowego oraz warunkowego.