Wprowadzenie wspólnej skonsolidowanej bazy podatkowej dla przedsiębiorstw (Common Consolidated Corporate Tax Base - CCCTB) nie jest nowym pomysłem. KE już w 2011 r. przedstawiła projekt w tej sprawie, ale ze względu na opór państw członkowskich nie udało się go wprowadzić w życie.
Dlatego tym razem Komisja ujęła swoje propozycje w dwóch etapach, ograniczając też zakres regulacji. Nowy system opodatkowania ma być obowiązkowy dla dużych międzynarodowych koncernów o przychodach przekraczających 750 mln euro rocznie. Mniejsze firmy będą mogły z niego korzystać, ale nie będzie to dla nich obowiązkowe. Zachętą dla nich ma być natomiast prostota oraz generowane oszczędności.
KE przekonuje, że nowe przepisy mają wyeliminować luki w prawie, dzięki którym koncerny przenoszą zyski z jednego państwa unijnego do drugiego i w ten sposób obniżają wysokość płaconych przez siebie podatków. Baza podatkowa, czyli to, od czego obliczany jest płacony podatek, może być bowiem różna w różnych krajach unijnych ze względu np. na możliwość odliczania od zysku określonych wydatków.
Państwa członkowskie - jak ma to miejsce obecnie - będą miały pełne prawo ustalania różnych stawek podatków. Nowe rozwiązania mają jednak doprowadzić do stworzenia przejrzystego i - jak przekonuje KE - sprawiedliwego systemu obliczania podstawy opodatkowania dla firm działających w wielu krajach.
Komisja chce, by przedsiębiorstwa funkcjonujące w wielu krajach członkowskich mogły korzystać z jednego zbioru regulacji i współpracować z administracją podatkową jednego kraju, by złożyć deklarację podatkową. Dzięki temu zmniejszone mają być koszty i obciążenia administracyjne.
Nowy system przewiduje również wysokie odliczenia wydatków na badania i rozwój. Ma to zachęcić firmy do inwestycji napędzających rozwój technologiczny. Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania ma też zmienić zasady dotyczące odliczania od dochodów wydatków inwestycyjnych z kredytów. Obecnie system podatkowy faworyzuje takie rozwiązanie kosztem korzystania z kapitału własnego - innymi słowy bardziej opłaca się zaciągnąć kredyt niż skorzystać z własnych zasobów, by finansować jakieś wydatki. KE chce, by to się zmieniło, i proponuje, by co roku firmy mogły odliczać od podatku stały odsetek nowego kapitału własnego.
Kolejny projekt, który składa się na ten pakiet, dotyczy rozstrzygania sporów ws. podwójnego opodatkowania. Według danych przedstawionych przez KE obecnie prowadzonych jest 900 sporów w tej sprawie na łączną kwotę ponad 10 mld euro. Bruksela chce, by mechanizm rozstrzygania obejmował szerszy wachlarz spraw, a państwa UE miały konkretne terminy na uzgodnienie wiążącego rozwiązania w sprawie podwójnego opodatkowania.
Trzecia propozycja, jaką przyjęła Komisja, ma pomóc w zamknięciu luk wykorzystywanych przez firmy działające w UE i poza nią. Chodzi o tzw. struktury hybrydowe, które występują, gdy różne kraje stosują różne zasady opodatkowania niektórych dochodów lub podmiotów. To uzupełnienie uzgodnionej już w lipcu dyrektywy ws. przeciwdziałania unikaniu opodatkowania.
Prace nad tymi propozycjami będą prowadziły teraz państwa członkowskie w Radzie UE oraz Parlament Europejski. Od ich stanowisk zależeć będzie, kiedy nowe regulacje będą mogły wejść w życie.
Krzysztof Strzępka
