Prawo do urlopu to przywilej każdego pracownika. Przysługuje on każdemu pracującemu na umowie o pracę. Nie ma możliwości zrezygnowania z urlopu. Nie oznacza to jednak, że z urlopu skorzystamy w każdym momencie. Pracodawca ma prawo odmówić pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub na żądanie, jeśli uzasadnia to ważny interes firmy.
Urlop wypoczynkowy
Urlop wypoczynkowy jest prawem każdego zatrudnionego, który jest związany stosunkiem pracy. Urlop wypoczynkowy to nieprzerwany i płatny odpoczynek, trwający co najmniej 14 dni razem z sobotami, niedzielami i świętami, a także wszystkimi innymi dniami, które są dniami wolnymi według rozkładu czasu pracy.
Pracodawca musi udzielić takiego urlopu w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył prawo do tego urlopu. Ostatecznie można taki urlop rozliczyć do 30 września następnego roku. Trzeba pamiętać, że urlop wypoczynkowy wpisany do planu urlopowego ma wyłącznie charakter orientacyjny. O jego udzieleniu zawsze decydująca pracodawca.
Ma on prawo nie zgodzić się na urlop w danym terminie, nawet jeśli wcześniej wykupił już np. wyjazd. Za każdym razem, gdy pracownik potrzebuje skorzystać z urlopu, musi złożyć wniosek w tej sprawie do pracodawcy i oczekiwać aż ten się na to zgodzi.
Pracodawca ma nie tylko prawo odmowy urlopu w wybranym przez pracownika czasie. Może także ten urlop przełożyć, a nawet ma prawo przerwać urlop, który już trwa. Może to zrobić, wyłącznie w przypadku nieprzewidzianych okoliczności. Może to być np. awaria w firmie albo nagła choroba pracownika, które zastępował urlopującego się pracownika.
Prawo przerwania urlopu dotyczy więc sytuacji, których nie dało się przewidzieć, gdy ten urlop się rozpoczynał. Odwołanie z urlopu trzeba traktować jako polecenie służbowe. Pracownik musi mu się podporządkować.
Urlop na żądanie i urlop bezpłatny
Pracownik ma też 4 dni urlopu na żądanie. Wchodzi on w pulę urlopu wypoczynkowego Jest udzielany pracownikowi w nagłych sytuacjach. Pracownik musi też złożyć wniosek, żeby otrzymać taki urlop. Charakterystyczne dla tego urlopu jest to, że urlop na żądanie można zgłosić nawet tego samego dnia, kiedy pracownik chce być nieobecny.
Warto pamiętać, że pracodawca zawsze może odmówić pracownikowi urlopu na żądanie. Każda taka odmowa musi być uzasadniona. Pracodawca może odmówić, gdy zaistnieją szczególne okoliczności dotyczące zakładu pracy. Pracownik musi wiedzieć, że nawet jeśli urlop na żądanie jest brany ze względu na pilną sprawę, to nie można opuścić miejsca pracy, zanim pracodawca nie wyrazi na to zgody.
Odmowa urlopu bezpłatnego
Jeśli chodzi o urlop bezpłatny, pracodawca w ogóle nie musi udzielać na niego zgody. W takim przypadku nie musi nawet uzasadniać decyzji.
Odmowa urlopu rodzicielskiego
Urlop rodzicielski to urlop, na który pracodawca również musi się zgodzić i musi go udzielić we wskazanym przez pracownika terminie. Wniosek o taki urlop może złożyć matka albo ojciec. Pracodawca nie ma prawa powiedzieć nie dla urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Są to bowiem prawa pracownicze, które należą się niezależnie od okoliczności.
Jest jeszcze jedna ważna kwestia dotycząca urlopu. Jeśli w firmie jest zatrudniony pracownik młodociany, który uczęszcza do szkoły, to nie można odmówić mu urlopu w czasie ferii szkolnych.