Korekta dokumentów, gdy zlecenie stało się tytułem do ubezpieczenia

Osoba, która jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą i wykonuje umowę zlecenia, ma dwa tytuły do ubezpieczeń społecznych. Gdy jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń wybierze działalność gospodarczą, z umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dla niej dobrowolne. Wówczas z umowy zlecenia obowiązkowo podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Sytuacja ulega zmianie, gdy działalność gospodarcza zostaje zawieszona.

W okresie zawieszenia działalności osoba prowadząca działalność nie podlega żadnym ubezpieczeniom, co oznacza, że umowa zlecenia staje się wówczas jedynym tytułem do ubezpieczeń społecznych. Zleceniobiorca podlega z umowy zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Powinien on o zawieszeniu prowadzenia działalności i tym samym o zmianie swojej sytuacji ubezpieczeniowej poinformować zleceniodawcę (płatnika składek). Jednak gdy tego nie zrobił, zleceniodawca nie jest zwolniony z obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne za okres, gdy umowa zlecenia była jedynym tytułem do ubezpieczeń.

Płatnik składek powinien zleceniobiorcę zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego od 1 grudnia 2009 r. tj. od dnia, od którego umowa zlecenia stała się dla niego jedynym tytułem do ubezpieczeń. Aby tego dokonać powinien jednak najpierw złożyć druk ZUS ZWUA i z dniem 1 grudnia 2009 r. wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie od tego dnia ze zlecenia zgłosić go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, składając druk ZUS ZUA.

W przypadku gdy odpłatność w umowie zlecenia została ustalona kwoto, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie stanowił przychód, jaki zleceniobiorca uzyskał, wykonując umowę zlecenia. Jednak ze względu na to, że umowa zlecenia była wykonywana od 10 października do 23 grudnia 2009 r., a zleceniobiorca ubezpieczeniom społecznym podlegał dopiero od 1 grudnia, płatnik powinien ustalić wynagrodzenie przypadające na ten okres i od tego wynagrodzenia naliczyć i odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne.

Gdy w umowie była przewidziana kwota, jaką zleceniobiorca ma otrzymać z umowy zlecenia, należy ją podzielić przez liczbę dni, przez którą umowa była wykonywana, a uzyskaną kwotę pomnożyć przez liczbę dni, przez którą zleceniobiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym.

Po ustaleniu tej kwoty płatnik powinien złożyć w trybie korekty raport ZUS RCA z kodem 04 11 xx za grudzień i wykazać zerową podstawę wymiaru i kwoty składek oraz naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne oraz opłacić je wraz z odsetkami za zwłokę. Oprócz korekty raportu za grudzień płatnik składa się ten miesiąc także korektę deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Podstawa prawna