Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Kto je ponosi i jakie typy opłat występują?

Biorąc udział w postępowaniu sądowym w sprawie cywilnej, trzeba będzie wnieść liczne koszty sądowe. Począwszy od opłaty za wniesienie pozwu, poprzez koszty zastępstwa procesowego, a także inne, związane właśnie ze sprawą sądową. Dowiedz się, jakie koszty sądowe trzeba ponieść, gdy prowadzona jest określona sprawa.

Podstawowa zasada mówi, że koszty w postępowaniu cywilnym pokrywa przegrany. Nie znaczy to jednak, że osoba, która sprawę wygrała, otrzyma zwrot wszystkich kosztów. Można poprosić o zwrot kosztów procesu, który jest prowadzony osobiście albo przez pełnomocnika, koszty reprezentacji adwokata oraz wynagrodzenie adwokata, wysokość kosztów związanych ze stawiennictwem stron, utraconym zarobkiem.

W zależności od konkretnej sprawy, od wartości przedmiotu sporu, koszt wniesienia pozwu waha się od 30 zł do 10 000 zł. Koszt wniesienia pozwu jest określony w taki sposób, by nie były wnoszone pozwy bez sensu.

W przypadku kosztów sądowych, które są rozliczane w ramach spraw cywilnych, można się domagać ich zwrotu. Właściwa ustawa określa w jakich. Ustawa o kosztach sądowych określa zasady zwrotu takich kosztów, ich wysokość, a także przypadki, kiedy można być zwolnionym od ponoszenia kosztów. Warto pamiętać, że istnieje możliwość rozłożenia na raty należności sądowych.

Zwrot kosztów sądowych obejmuje zarówno opłaty, jak i wydatki poniesione nie tylko w związku ze wszczęciem, ale również z prowadzeniem sprawy. Inaczej mówiąc, najpierw sami płacimy te opłaty, a dopiero potem możemy domagać się ich zwrotu.

Opłatom sądowym podlegają przede wszystkim pozwy, apelacje i zażalenia, a także skargi kasacyjne, sprzeciwy od wniosku.

Istnieją trzy typy opłat sądowych:

• opłata stała;
• opłata stosunkowa;
• opłata podstawowa.

Opłata stała pobierana jest w przypadku spraw dotyczących praw niemajątkowych, a także w określonych przez ustawę wybranych sprawach majątkowych. Wysokość opłaty w tym przypadku wynosi od 30 zł do 5000 zł.

Opłata stosunkowa pobierana jest w sprawach majątkowych. Jest to 5 proc. kwoty wartości sporu. Takiej opłaty to od 30 zł do 100 000 zł, W przypadku opłat stosunkowych jest jeszcze opłata tymczasowa. Taka opłata jest wnoszona w sprawach o prawa majątkowe, gdy nie jest możliwe ustalenie wartości przedmiotu sporu w chwili, gdy sprawa jest wszczynana. Wysokość opłaty tymczasowej określona jest w granicach od 30 zł do 1000 zł.

Opłata podstawowa natomiast dotyczy spraw, w których przepisy nie określają opłaty stałej, stosunkowej albo tymczasowej. Wtedy wysokość takiej opłaty ustala sąd. Nie może być mniejsza niż 30 zł.

Wysokość opłaty sądowej zależy też od rodzaju sprawy. 100 proc. opłaty sądowej trzeba uiścić w przypadku pozwów i pozwów wzajemnych, a także wniosków o wszczęcie postępowania nieprocesowego.

W przypadku gdy wnoszone są zarzuty od nakazu zapłaty, to trzeba zapłacić 75 proc. opłaty sądowej.

Jeśli sprawa dotyczy sprzeciwu od wyroku wydanego zaocznego albo wniosku o uchylenie europejskiego nakazu to trzeba zapłacić 50 proc. opłaty sądowej. W przypadku pozwu składanego w postępowaniu nakazowym trzeba zapłacić 25 proc. opłaty sądowej.

Jeśli okaże się, że opłata sądowa byłaby mniejsza niż stawka minimalna, to trzeba zapłacić najniższą przewidzianą stawkę.

W ramach kosztów sądowych można domagać się zwrotu pieniędzy wydanych na pełnomocnika (czyli adwokata). Jeśli wygramy sprawę, a reprezentował nas profesjonalny pełnomocnik, to strona przegrana musi zwrócić koszty takiego zastępstwa. Ich wysokość nie może być jednak wyższa od kwoty określonej w odpowiednim rozporządzeniu.

Można też poprosić o zwrot kosztów, które zostały wydane na dojazd do sądu. Jeśli jest on w innym miejscu, to w uzasadnionych sytuacjach można też domagać się zwrotu takich kosztów. Kwotę takiego zwrotu oblicza się na podstawie dwukrotności przejechanych kilometrów i stawki za kilometr. To 0,30 zł za każdy km przejechany samochodem z silnikiem o pojemności do 900 cm3, 0,50 zł za kilometr dla samochodów z silnikiem o pojemności powyżej 900 cm3.

Sąd może jednak samodzielnie obliczyć wysokość takiego zwrotu.