Kwota bazowa – co to?
Kwotą bazową jest 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które jest pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Co ważne pobrane przez ubezpieczonego w poprzednim roku kalendarzowym. Kwota bazowa ustalana jest każdego roku. Obowiązuje od 1 marca do końca lutego następnego roku. W 2018 roku kwota bazowa wynosi: 3.731,13 zł.
Kwota bazowa a świadczenia
Żeby obliczyć emeryturę, trzeba zastosować kwotę bazową, która obowiązuje w dniu złożenie wniosku o emeryturę. Jeśli wniosek został zgłoszony wcześniej niż termin, w którym obowiązuje prawo do emerytury, to do obliczenia świadczenia bierze się kwotę bazową, która obowiązuje w dniu powstania prawa do emerytury.
Od kwoty bazowej zależy też, ile będzie wynosiło konkretne świadczenie. Kwota bazowa decyduje bowiem o tym, jaka będzie wysokość tzw. części socjalnej. Takie świadczenie otrzymuje każda osoba, która według ZUS-u ma do niego prawo. Kwota bazowa ma też wpływ na wysokość tzw. podstawy wymiaru świadczenia. Żeby wyliczyć ten wskaźnik, trzeba pomnożyć wysokość podstawy wymiaru przez kwotę bazową. Wysokość podstawy to stosunek zarobków, które wnioskujący o emeryturę otrzymał i zadeklarował w wybranych przez niego latach do przeciętnej płacy. Obliczając emeryturę socjalną i podstawę wymiaru trzeba zastosować kwotę bazową, która obowiązuje w dniu zgłoszenia wniosku.
Zawieszenie lub zmniejszenie świadczenie emerytalno-rentowego
Kwota bazowa jest też ważna w przypadku zawieszania albo zmniejszania świadczenia emerytalnego. Trzeba pamiętać bowiem, że istnieje możliwość, że emerytura albo renta będzie zawieszona lub zmniejszeniu. Taka sytuacja może się zdarzyć, jeśli emeryt (rencista), osiągnie przychód, który podlega obowiązkowi zawarcia umowy ubezpieczenia społecznego.
Jeśli taki przychód będzie mieścił się w granicach 70–130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ostatni kwartał kalendarzowy, świadczenie emerytalno-rentowe zmniejsza się o kwotę, którą stanowi przekroczenie. Zmniejszenie takie nie może być jednak wyższe niż:
- 24 proc. kwoty bazowej, która obowiązywała przy waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
- 18 proc. kwoty bazowej dla renty związanej z częściową niezdolnością do pracy;
- 20,4 proc. kwoty bazowej dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Kwota bazowa to 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, które jest pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne.
Kiedy jeszcze stosuje się kwotę bazową?
Kwota bazowa stosowana jest też np. przy obliczaniu refundacji wydatków ponoszonych na fundusz sołecki.
Jeśli w gminie średnia kwota bazowa jest niższa w porównaniu do średniej krajowej, mają szansę na otrzymanie zwrotu w wysokości 40 proc. wydatków. W przypadku samorządów, w których kwota bazowa jest wyższa, refundacja może wynieść 30 proc. lub 20 proc.
Średnią kwotę bazową w kraju oblicza się na podstawie dochodów bieżących, które gminy wykazały za rok poprzedni.
