* Od początku marca wchodzi w życie ustawa, zmieniająca wysokość kosztów sądowych w sprawach cywilnych. Ile będziemy musieli zapłacić, zaskarżając nieuczciwego kontrahenta, zmieniając dane w Krajowym Rejestrze Sądowym czy postępowaniu egzekucyjnym? *
Oddanie sprawy do sądu to zazwyczaj dla przedsiębiorcy ostateczność. Niemały wpływ mają na to wysokie opłaty, które ponieść trzeba przy wniesieniu pozwu, zwłaszcza, że wobec dużych zaległości w rozpatrywaniu spraw cywilnych i długiego czasu oczekiwania na orzeczenie, pieniądze te mogą być zamrożone nawet na kilka lat.
Obowiązujące w Polsce zasady zakładania sprawy cywilnej przewidują, że, poza sytuacjami wyjątkowymi, wnoszący sprawę musi zapłacić koszty sądowe z góry.
Nowa ustawa o kosztach i opłatach sądowych powstała właśnie po to, by zwiększyć dostęp obywateli do wymiaru sprawiedliwości, czyli zmniejszyć obciążenia wnoszącego pozew.
Co się zmienia?
Ostatecznie obniżka kosztów nie jest na tyle znacząca, by przestały one być ważnym argumentem przy podejmowaniu decyzji o wszczęciu sprawy sądowej.
Nowa ustawa dotyczy spraw wszczętych przed drugim marca 2006, stare przepisy określają wysokość kosztów w sprawach rozpoczętych wcześniej tylko do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.
Wchodzące w życie przepisy dotyczyć będą wszystkich spraw, w których rozpatrywaniu stosowany jest kodeks postępowania cywilnego. Zaliczają się więc do nich nie tylko wynikające bezpośrednio ze stosunków cywilnych ale także dotyczące prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych czy prawa pracy.
Dla przedsiębiorców najważniejszą grupą kosztów i opłat sądowych będą te, które dotyczą Krajowego Rejestru Sądowego, postępowania egzekucyjnego, prawa upadłościowego, układowego i naprawczego oraz pozwów w sprawach majątkowych.
Zwłaszcza w przypadku tych ostatnich wprowadzone zmiany mogą mieć znaczący wpływ na podjęcie decyzji o oddaniu sprawy do sądu. W pozwach o sprawy majątkowe obowiązuje bowiem opłata stosunkowa, czyli obliczana jako odsetek od wartości przedmiotu sporu. Do tej pory w procesach dotyczących praw majątkowych stosowany przy naliczaniu opłaty wskaźnik procentowy malał wraz z wartością przedmiotu sporu. Do 10 tysięcy złotych wynosił on 8%, malejąc o jeden punkt procentowy od nadwyżek przekraczających kolejno 10, 50 i 100 tysięcy złotych – do 5%. Obecnie opłata stosunkowa w sprawach majątkowych wynosić będzie 5%, niezależnie od wartości przedmiotu sporu.
Przykładowo, przedsiębiorca, chcąc zaskarżyć kontrahenta o niewykonanie zobowiązania na kwotę 150 tysięcy zapłaciłby do tej pory:
8% od 10 tys. = 800
- 7% od (50 tys.-10 tys.) = 2,8 tys
- 6% od (100 tys.- 50 tys.) = 3 tys.
- 5% od (150 tys. – 100 tys.) = 2,5 tys. Czyli razem: 9,1 tysiąca złotych. Po wejściu w życie nowelizacji zapłacimy 5% od kwoty 150 tysięcy, czyli o tysiąc sześćset złotych mniej.
Ile za KRS, egzekucję, upadłość?
Przy składaniu do sądu pism w sprawach gospodarczych zapłacić musimy opłatę stałą. Pobierana ona będzie w większości spraw gospodarczych nie dotyczących roszczeń majątkowych: między innymi w sprawach o dokonanie zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym, czy księgach wieczystych, w postępowaniu egzekucyjnym, upadłościowym i naprawczym oraz w sprawach dotyczących przetargów oraz zamówień publicznych.
| Opłaty sądowe przedsiębiorców od 2 marca 2006 - Krajowy Rejestr Sądowy | |
|---|---|
| rejestracja w KRS (co do zasady) | 1.000 |
| zmiana wpisu zarejestrowanego podmiotu | 400 |
| wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców | 300 |
| wpisanie dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych w KRS | 300 |
| przyjęcie dokumentów o których sąd czyni wzmiankę w rejestrze, oraz dokumentów zawierających dane niepodlegające według przepisów ustawy wpisowi do określonego działu KRS | 40 |
| uwierzytelnienie odpisu statutu | 40 |
| wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawów | 200 |
| zmiana wpisu w rejestrze zastaów | 100 |
| pozostałe wnioski należące do właściwości sądu dokonującego wpisów w KRS | 300 |
Dla przedsiębiorców bardzo istotne mogą być też opłaty dotyczące postępowania egzekucyjnego. Ile będziemy więc musieli zapłacić by sąd nakazał naszemu dłużnikowi wyjawienie majątku bądź zadecydował o przymusowym zarządzie albo sprzedaży jego firmy na zaspokojenie naszych roszczeń.
| Opłaty sądowe w postępowaniu egzekucyjnym od 2 marca 2006 | |
|---|---|
| wniosek o wezwanie dłużnika do wykonania egzekwowanej czynności w wyznaczonym terminie oraz umocowanie wierzyciela do wykonania tej czynności na koszt dłużnika, w razie bezskutecznego upływu tego terminu | 40 |
| wniosek o ukaranie grzywną dłużnika niewykonującego obowiązku zaniechania czynności lub nieprzeszkadzania czynnościom wierzyciela | 40 |
| wniosek o przeprowadzenie przez sąd egzekucji czynności o charakterze niemajątkowym, której inna osoba nie może dla dłużnika wykonać | 40 |
| wniosek o ponowne wydanie tytułu wykonawczego w zamian za utracony | 40 |
| wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia mjątku | 40 |
| wniosek o ustanowienie zarządcy nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa, z których prowadzi się egzekucję | 50 |
| wniosek o umorzenie książeczki oszczędnościowej w związku z zajęciem wkładu | 50 |
| zarzut na opis i oszacowanie nieruchomości | 100 |
| zarzut przeciw planom podziału sumy z egzekucji oraz zażalenie na postanowienie wydane w wyniku rozpoznania zarzutów | 100 |
| wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego | 1.000 |
| wszczęcie egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego | 1.000 |
Gdy biznes się nie powiódł i trzeba przeprowadzić postępowanie upadłościowe, niestety, trzeba będzie także ponieść dodatkowe koszty związane z jego sądowym przeprowadzeniem.
| Koszty w postępowaniu upadłościowym, układowym i naprawczym od 1 marca 2006 | |
|---|---|
| wniosek o ogłoszenie upadłości | 1.000 |
| wniosek zarządcy zagranicznego w przedmiocie uznania zagranicznego postępowania upadłościowego | 1.000 |
| wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego | 200 |
| wniosek o wszczęcie postępowania naprawczego | 200 |
| zażalenie na postanowienia wydane w postępowaniu upadłościowym i naprawczym | 200 |
| sprzeciw co do uznania lub odmowy uznania zgłoszonych wierzytelności | 200 |
| zarzuty przeciwko układowi i przeciwko planowi podziału | 100 |
| wniosek o uchylenie lub zmianę układu | 100 |
| wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia o uznaniu zagranicznego postępowania upadłościowego | 100 |
| wniosek w sprawie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej | 100 |
Wygrywający odzyskuje pieniądze
W polskim ustawodawstwie zasadą jest, że koszty płaci strona, która wnosi do sądu pozew. Dlaczego jednak mielibyśmy płacić, jeśli racja była po naszej stronie? Dlatego też Kodeks Postępowania Cywilnego (art. 98) stanowi, że strona przegrywająca obowiązana jest na żądanie przeciwnika zwrócić mu niezbędne koszty procesu. Należą do nich w każdym przypadku koszty sądowe, poniesione przez pozywającego. Ponadto, w przypadku, gdy wygrywający reprezentowany był przez adwokata, lub radcę prawnego, możemy domagać się zwrotu jego wynagrodzenia, jednakże tylko do kwoty ustalonej w odrębnych przepisach.
Natomiast w przypadku, gdy sprawę prowadziliśmy sami lub poprzez pełnomocnika nie będącego adwokatem ani radcą prawnym, do niezbędnych kosztów procesu zaliczamy koszty przejazdów do sądu oraz równowartość zarobków utraconych w skutek stawiennictwa w sądzie. Ta ostatnia kwota ograniczona jest jednak ustawowo i nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu, przed którym toczy się sprawa.
Należy jednak pamiętać, że zwrot poniesionych kosztów zasądzany jest na żądanie strony wygrywającej, trzeba więc pamiętać, żeby zgłosić odpowiedni wniosek najpóźniej do momentu zamknięcia rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia. Z urzędu orzekane są jedynie koszty dla strony, której nie reprezentuje przedstawiciel prawny.
O opłatach sądowych w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego, spadkowego oraz ksiąg wieczystych czytaj w Serwisie Finansowym Money.pl