Nowe zasady korzystania ze zwolnienia od podatku VAT

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, czyli art. 113 ust. 1 - znowelizowanej 2 grudnia 2009 r. - ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, rozpoczynający działalność gospodarczą, obejmowani są automatycznie zwolnieniem podmiotowym z podatku VAT, jeśli tylko przewidywana przez nich wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, równowartości 150 tysięcy złotych.

Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług, oprócz zwiększenia wartości limitów sprzedaży opodatkowanej, wprowadziła również szereg zmian, co do sposobu korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Istotne zmiany dotyczą także możliwości rezygnacji, czyli przejścia na VAT, a także utraty prawa do tego zwolnienia.

Ze zwolnienia podmiotowego można zrezygnować po spełnieniu pewnych warunków. W przypadku podatników, rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, musi to nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, czyli przed pierwszą dostawą lub sprzedażą.

Artykuł 113 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług wyklucza natomiast możliwość zrezygnowania ze zwolnienia podmiotowego, czyli tzw. przejście na VAT, między dniem wykonania pierwszej czynności, podlegającej opodatkowaniu, a końcem roku, w którym czynność ta została wykonana.

W przypadku podmiotów, korzystających już z podmiotowego zwolnienia od podatku VAT, rezygnacja możliwa jest jedynie na pisemny wniosek podatnika, skierowany do odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do dnia 15 stycznia danego roku kalendarzowego.

Zgodnie z artykułem 113 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, prawo do zwolnienia podmiotowego z podatku VAT można utracić w ciągu pierwszego roku prowadzonej działalności. Dzieje się tak, jeśli faktyczna wartość sprzedaży podatnika, rozpoczynającego działalność gospodarczą, przekroczy określony limit. Wówczas, utrata prawa do zwolnienia następuje z chwilą przekroczenia tej kwoty.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia z VAT lub z niego zrezygnował, może ponownie skorzystać ze zwolnienia dopiero po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub z tego zwolnienia zrezygnował. Przy tym należy wspomnieć, że w roku 2007 nastąpiła zmiana przepisów limitowych. Kwota wyrażona w euro została zastąpiona wyższą kwotą, określaną w złotych.

Tym samym ten, kto przekroczył w 2007 r. równowartość 10 tysięcy euro, stał się podatnikiem VAT. Podatników, którzy w zwolnieniu dotrwali do 1 stycznia 2008 r., obowiązywał już wyższy limit, wynoszący 50 tysięcy złotych (obowiązywał 2 lata, 2009-2010). Limit ten wzrósł w 2010 roku do kwoty 100 tysięcy złotych, a od 1 stycznia 2011 roku wynosi już 150 tysięcy złotych.

Każdy przedsiębiorca, korzystający ze zwolnienia podmiotowego od podatku VAT, zobowiązany jest do stałej kontroli wartości sprzedaży opodatkowanej, a o każdorazowym przekroczeniu obowiązujących limitów zmuszony jest poinformować urząd skarbowy.

Ustawą z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 215, poz. 1666), na mocy art. 1 pkt 2, nadano nowe brzmienie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), który dotyczy zwolnienia podmiotowego ze względu na wielkość sprzedaży. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Przepis w tym brzmieniu wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.