Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 90 poz. 756) wprowadza postulowaną od dawna przez przedsiębiorców tzw. ulgę na złe długi.
W dziale IX ustawy pojawia się dodatkowy rozdział 1a pt. „Rozliczenie podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności”.
Zgodnie z zapisami tego rozdziału - podatnik może skorygować VAT należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności (także ich części) odpisanych jako nieściągalne, stanowiących koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Aby zwrot VAT od niezapłaconych faktur był w ogóle możliwy - muszą być spełnione następujące warunki:
- dostawy towaru lub świadczenia usług dokonano na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji
- wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny
- wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni
- wierzytelności nie zostały uregulowane w jakiejkolwiek formie ani nie zostały zbyte
- od daty wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności, nie upłynęło 5 lat, licząc od początku roku, w którym została wystawiona faktura
- wierzyciel zawiadomił dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnych a dłużnik, w ciągu 28 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
Korekty podatku można dokonać za okres rozliczeniowy następujący po miesiącu, w którym dłużnik otrzymał zawiadomienie o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnych .
Gdy po dokonaniu korekty należność zostanie jednak uregulowana - wierzyciel ma obowiązek zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym dłużnik dokonał zapłaty. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.
O dokonanej korekcie trzeba poinformować urząd skarbowy (wraz ze skorygowaną deklaracją) oraz w terminie 7 dni przesłać stosowne zawiadomienie do dłużnika (i kopię do US).
Jeżeli w terminie 28 dni od momentu otrzymania zawiadomienia dłużnik nie ureguluje należności - zobowiązany będzie do sporządzenia korekty deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia lub w którym otrzymał faktury. W korekcie dłużnik powinien pomniejszyć podatek naliczony podlegający odliczeniu, a w przypadku jego braku - powiększyć kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur.
W przypadku uregulowania należności (lub jej części) po dokonaniu korekty dłużnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano.
UWAGA! Przepisy regulujące kwestię złych długów będą miały zastosowanie do wierzytelności powstałych od dnia wejścia w życie nowelizacji!