Obowiązki pracownika określone są Kodeksie Pracy. Przede wszystkim musi on sumiennie i starannie wykonywać swoją pracę, a także wykonywać polecenia przełożonego. Oczywiście tylko wtedy, jeśli są zgodne z prawem i umową o pracę.
Jakie obowiązki ciążą na pracowniku?
Pracownik musi przede wszystkim przestrzegać czasu pracy, który został ustalony, dbać o porządek, stosować się do przepisów BHP i przeciwpożarowych. Obowiązkiem pracownika jest też dbanie o dobro zakładu pracy, a także zachowanie w tajemnicy informacji, które mogłoby doprowadzić pracodawcę do szkód.
Chodzi tu o tajemnicę przedsiębiorstwa, tajemnice handlowe. Pracownik musi robić wszystko, by wizerunek pracodawcy nie był wystawiony na szwank. Pracownik musi przestrzegać zasad BHP, szkolić się w tym zakresie. To po jego stronie leży dbanie o dobry stan maszyn i urządzeń, a także porządek w miejscu pracy.
Co grozi za niedopełnianie obowiązków przez pracownika?
Jeśli pracownik nie przestrzega swoich obowiązków, podlega odpowiedzialności porządkowej, dyscyplinarnej albo karnej. W takim wypadku pracodawca może ukarać pracownika upomnieniem albo naganą. Jeśli natomiast pracownik nie będzie stosować się do przepisów BHP lub przeciwpożarowych, lub gdy opuści pracę bez usprawiedliwienia albo stawi się w stanie nietrzeźwości, pracodawca może zastosować wobec niego karę pieniężną. Pracownik jest też objęty odpowiedzialnością materialną. Chodzi o to, że jeśli nie wykonał swoich obowiązków zawodowych albo wykonał je źle, przez co naraził pracodawcę na szkodę, to odpowiada za tę szkodę materialnie.
Odpowiedzialność za szkodę
Oczywiście odpowiedzialność dotyczy rzeczywistej szkody, a także następstw zwykłych działań. Jeśli szkoda wobec pracodawcy jest wyrządzona przez kilku pracowników, to każdy z nich odpowiada za konkretną część szkody, zależnie od tego, w jakim zakresie się do niej przyczynił. Jeśli nie ma możliwości, by ustalić zakres winy każdego z pracowników, to za szkodę odpowiadają oni solidarnie. Wartość odszkodowania, które ma wynagrodzić szkodę, nie może być jednak wyższe niż trzymiesięczne wynagrodzenie, które przysługiwało pracownikowi w chwili, gdy doszło do wyrządzenia szkody. Jeśli jednak szkoda została wyrządzona umyślnie, pracownik musi ją naprawić w pełnej wysokości.
Pracownik ponosi też odpowiedzialność dyscyplinarną. Dotyczy ona przede wszystkim konkretnych stanowisk. Chodzi tu np. o policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej, lekarzy czy inne tego typu zawody. Kara dyscyplinarna w ich przypadku to często zwolnienie z pracy lub wydanie postanowienia o wydaleniu ze służby.
Jeśli pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę dopuści się rażących błędów w swojej pracy, to prawo zezwala, by pracodawca rozwiązał z nimi umowę o pracę bez wypowiedzenia. W przypadku złamania prawa, takie zwolnienie może mieć charakter zwolnienia dyscyplinarnego. Taka forma rozwiązania umowy jest zaznaczana w świadectwie pracy, przez co skutecznie utrudnia znalezienie nowego zajęcia.