Jeśli przedsiębiorca, podlegający opodatkowaniu VAT kupi mieszkanie, które częściowo wykorzystywane będzie do działalności gospodarczej, może od zakupu odliczyć podatek VAT. Ale odliczenie może być tylko częściowe.
Podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych zakupów z prowadzoną przez podatnika sprzedażą opodatkowaną. W przypadku zakupu mieszkania jest tak samo. Warunkiem odliczenia jest przynajmniej częściowe wykorzystywanie go do celów prowadzenia działalności.
Tym niemniej, co jest specyficzne w przypadku lokali mieszkalnych, zwykle wykorzystywane są one dla celów działalności podlegającej opodatkowaniu oraz dla celów mieszkalnych. W takim przypadku odliczenie VAT z faktury zakupu nie będzie przysługiwać w całości, a jedynie w części, która związana jest z prowadzoną działalnością opodatkowaną VAT.
Należy podkreślić, że ustawa o VAT nie przewiduje specjalnych mechanizmów przewidujących zasady rozliczania podatku naliczonego w przypadku zakupów w części związanych ze sprzedażą opodatkowaną a w części wykorzystywanych dla celów prywatnych. W konsekwencji, analiza i decyzja w zakresie możliwej kwoty odliczenia powinna być dokonywana każdorazowo z uwzględnieniem specyfiki danej sprawy.
W przypadku lokali mieszkalnych najbardziej racjonalne jest stosowanie proporcjonalnego odliczania podatku VAT według powierzchni zajmowanej na odmienne cele. W rezultacie, np. użytkowanie na cele wyłącznie działalności opodatkowanej jednego pomieszczenia stanowiącego 30% powierzchni całego mieszkania uprawniałoby do odliczenia 30% podatku naliczonego na zakupach związanych z nabyciem mieszkania. Stanowisko takie akceptowane jest praktyce przez organy podatkowe i znajduje oparcie w orzecznictwie (np. wyrok Europejskiego Trybunału Stanu w sprawie C-434/03, HE C-25/03).
Należy zauważyć, że odliczenie VAT będzie przysługiwać na zasadach ogólnych (w okresie otrzymania faktury VAT lub w dwóch następnych okresach rozliczeniowych). Jednocześnie trzeba też pamiętać o dokumentach koniecznych do prawidłowego udokumentowania nabycia (umowa, faktura, itp.).
Zgodnie z uzasadnieniami wyroków ETS wymagane jest zachowanie proporcji użytkowania powierzchni na różne cele od momentu nabycia przez cały okres użytkowania.
Autor jest partnerem w KPT Doradcy Podatkowi Sp. z o.o.