Odprawa pośmiertna należy się członkom rodziny pracownika, którzy spełniają warunki, żeby według przepisów o emeryturach i rentach uzyskać rentę rodzinną.
Komu wypłacana jest odprawa pośmiertna?
Odprawy pośmiertnej nie wypłaca się osobie, która pozostawała ze zmarłym w konkubinacie.
Oprócz małżonka odprawę pośmiertną należy wypłacić:
- dzieciom do ukończenia 16 lat, a jeśli kontynuują naukę, to do jej ukończenia;
- dzieciom, które zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości;
- rodzicom, jeśli są niezdolni do pracy lub ukończyli 50 lat albo wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków, rodzeństwa uprawnionych do renty po zmarłym pracowniku.
Odprawa pośmiertna należy się niezależnie od tego, w jaki sposób nastąpiła śmierć pracownika, a także niezależnie od tego, jak długo pracownik pracował. Odprawa pośmiertna przysługuje, nawet jeśli śmierć nastąpiła w wyniku celowych działań, np. samobójstwa.
Jaka jest wysokość odprawy pośmiertnej?
Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od tego, jak długo pracownik był zatrudniony. I tak, jeśli pracował mniej niż 10 lat, to trzeba wypłacić odprawę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, powyżej 10 lat – należy się trzymiesięczne wynagrodzenie, a powyżej 15 lat – sześciomiesięczne wynagrodzenie.
Podstawą do wypłacenia odprawy jest śmierć pracownika i to nie tylko, jeśli nastąpiła w czasie stosunku pracy, ale też w chwili pobierania zasiłku z powodu choroby. Jeśli pracownik pracował u kilku pracodawców, to odprawa pośmiertna będzie przysługiwać od wszystkich pracodawców.
Jeśli zostanie ustalona liczba członków rodziny, którym należy się odprawa pośmiertna, to trzeba ją podzielić równo na wszystkich uprawnionych. Jeśli pozostał tylko jeden członek rodziny, to przysługuje mu odprawa pośmiertna w połowie jej wysokości.
Kiedy odprawa pośmiertna nie przysługuje?
Odprawa pośmiertna nie przysługuje, jeśli pracodawca zdecydował się ubezpieczyć pracownika na życie, a małżonek i inni członkowie rodziny spełniają warunki, które są wymagane do uzyskania renty rodzinnej po zmarłym. Wtedy przysługuje z tego tytułu od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie. Jego wysokość to przynajmniej tyle, co odprawa pośmiertna. Jeżeli odszkodowanie będzie niższe od kwoty odprawy pośmiertnej, pracodawca musi wypłacić różnicę.
Śmierć w pracy a odszkodowanie
Jeśli pracownik poniósł śmierć wskutek wypadku przy pracy, to członkowie rodziny mogą uzyskać jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Żeby uzyskać jednorazowe odszkodowanie, w takim przypadku trzeba złożyć wniosek o uzyskanie świadczenia, a także dokument, który potwierdza pokrewieństwo.
Prawa majątkowe ze stosunku pracy
Jeśli pracownik umiera, to pracownikowi przysługują zwykle określone prawa majątkowe. Chodzi tu np. o wynagrodzenie za pracę, która była świadczona przed śmiercią. Pracodawca musi wypłacić osobom upoważnionym takie wynagrodzenie proporcjonalnie do okresu przepracowanego. Dotyczy to też np. prowizji czy premii, które miałyby być wypłacone żyjącemu pracownikowi. W takim wypadku nie są też od tych świadczeń potrącane składki ZUS. Trzeba jednak rozliczyć podatek dochodowy.
Jeśli pracodawca ma taką chęć, może wypłacić uprawnionym osobom dodatkowe świadczenia.