Kodeks pracy zapewnia ciągłość zatrudnienia i ochronę pracownikom w okresie przedemerytalnym. Z ochrony takiej mogą skorzystać ci, którym do emerytury zostało mniej niż 4 lata. Oczywiście po osiągnięciu wieku emerytalnego okres zatrudnienia musi pozwalać na uzyskanie prawa do emerytury.
Ochrona obejmuje wyłącznie osoby, które pracują na podstawie umowy o pracę. Nie ma w tym przypadku znaczenia czy jest to umowa na czas określony, nieokreślony czy próbny. Nieistotne jest też, czy jest to cały etat, czy jego część. W sytuacji, gdy pracownik świadczy pracę dla kilku pracodawców, to ochroną objęty jest u każdego z nich.
Okres ochronny przed emeryturą – wiek emerytalny i nowe przepisy
Obniżenie wieku emerytalnego, które zostało wprowadzone w 2017 roku, spowodowało, że osoby w wieku przedemerytalnym muszą skorzystać z przepisów przejściowych, które pozwalają im skorzystać z ochrony również wtedy, gdy osiągną wiek emerytalny (już obniżony).
Dotyczy to tych osób, które korzystają z ochrony przedemerytalnej, a w wyniku obniżenia wieku emerytalnego mogłyby stracić na ochronie, bo okres ten byłby krótszy niż 4 lata. W związku z tym mają prawo skorzystać z ochrony tak długo, jak długo będzie trwał 4-letni okres ochronny. Osoby, które w październiku 2017 r. nie korzystały z ochrony przedemerytalnej, a do obniżonego wieku emerytalnego będą miały mniej niż 4 lata, chronione będą przez 4 lata od wejścia w życie nowych przepisów.
Kiedy ochrona przedemerytalna nie obowiązuje?
Z ochrony przedemerytalnej nie mogą skorzystać ci pracownicy, którzy uzyskali prawo do renty na skutek niezdolności do pracy. Ochrona nie będzie się należała, jeśli są podstawy do tego, żeby rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika bez wypowiedzenia. Pracownik nie będzie chroniony również w sytuacji, gdy zostanie ogłoszona upadłość albo likwidacja zakładu.
Czy w okresie przedemerytalnym pracownik może mieć obniżoną pensję?
Na początku podaliśmy informację, że w czasie, gdy pracownik jest przed emeryturą, można mu zmienić warunki pracy i płacy. Ochrona nie będzie obowiązywać w sytuacji, gdy w firmie ogłoszona jest restrukturyzacja albo reorganizacja i związana z tym redukcja etatów. W takiej sytuacji pracodawca ma prawo do wypowiedzenia obecnych warunków pracy i płacy. Można też obniżyć takiemu pracownikowi pensję albo przenieść go na inne stanowisko. Zmian należy dokonać, wręczając wypowiedzenie zmieniające, o ile oczywiście nowe zasady dotyczą wszystkich pracowników, a przynajmniej grupy pracowników, do której należy pracownik.
Pracodawca ma też prawo zmienić warunki pracy, jeśli pracownik nie ma możliwości wykonywania obecnej pracy. W takim wypadku trzeba ten fakt potwierdzić orzeczeniem lekarskim. Może też się zdarzyć, że pracownik straci uprawnienia do wykonywania pracy.
Trzeba pamiętać, że jeśli zmiana warunków zatrudnienia doprowadziła do tego, że pracownikowi obniżono pensję, to do końca okresu ochronnego pracownik musi otrzymywać dodatek wyrównawczy.