Opłata adiacencka. Zobacz, kiedy obowiązuje

Gmina wybudowała drogę dojazdową do twojej posesji? Musisz za to zapłacić. Opłata adiacencka nakładana jest wtedy, gdy wskutek przeprowadzonej przez gminę inwestycji lub podziału nieruchomości jej wartość wzrosła.

Obowiązek opłaty za wzrost wartości nieruchomości wynika z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wzrost ten może nastąpić wskutek:

• podziału nieruchomości,
• scalenia i podziału nieruchomości,
• budowy urządzeń infrastruktury technicznej, przeprowadzonej ze środków z budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Do tych ostatnich zalicza się, w myśl ustawy, modernizację drogi, wybudowanie pod ziemią, na ziemi lub nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

O tym, ile pieniędzy należy zapłacić decyduje rada gminy, podejmując uchwałę dotyczącą wysokości opłaty. Nie może ona jednak przekroczyć:

• 30 procent z różnicy wartości, jeśli wynikła ona z podziału nieruchomości,
• 50 procent z różnicy wartości, jeśli wynikła ona z podziału po uprzednim scaleniu nieruchomości lub z przeprowadzonej przez gminę inwestycji.

- _ Wysokość stawki procentowej zależy od uznania tego organu, przy czym ustawodawca wprowadził maksymalną wysokość tej stawki – wyjaśnia Marta Jas-Baran, partner w Kancelarii Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k. – Wysokość indywidualnej opłaty, jaką wnosić mają poszczególni właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości określa zaś w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta w oparciu o stawki procentowe określone w uchwale rady gminy . _

Czy organ samorządowy może odstąpić od nałożenia opłaty adiacenckiej w przypadku, gdy gmina wybudowała urządzenia infrastruktury w pobliżu nieruchomości? – _ Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie ma obowiązku ustalenia opłaty w każdym przypadku, kiedy wybudowane zostanie urządzenie infrastruktury technicznej – _zastrzega radca prawny. – _ Wartość nieruchomości wskutek budowy urządzenia może niekiedy nie wzrosnąć albo wzrosnąć nieznacznie, co czyni bezcelowym prowadzenie postępowania w celu jej ustalenia. _

Jeśli jednak organ samorządowy zdecyduje się na nałożenie opłaty, to procedura wymaga udziału rzeczoznawcy majątkowego. Szacuje on wartość nieruchomości przed inwestycją (lub podziałem) oraz po niej przy zastosowaniu specjalnego dokumentu, tak zwanego operatu szacunkowego. Czy właściciel nieruchomości może nie zgodzić się z wyceną i powołać własnego rzeczoznawcę? - _ Zgodnie z artykułem 81 Kodeksu postępowania administracyjnego strony powinny mieć możliwość wypowiedzenia się na temat opinii rzeczoznawcy majątkowego. Organ samorządu terytorialnego powinien zwrócić się do rzeczoznawcy majątkowego o zajęcie stanowiska co do zgłaszanych przez stronę wątpliwości i zarzutów _ – tłumaczy Marta Jas-Baran, radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k. _ – Jeżeli strona pomimo tego kwestionuje operat szacunkowy rzeczoznawcy majątkowego, może zwrócić się o opinię do organizacji zawodowej zrzeszającej rzeczoznawców. Sporządzenie konkurencyjnego operatu nie zastąpi jednak ani nie wykluczy,
a jedynie uzupełni operat sporządzony na zlecenie organu samorządu terytorialnego. _

_ - Wydanie decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej może nastąpić nie zaraz po wybudowaniu urządzenia, lecz wtedy, gdy właściciel nieruchomości będzie mógł z niego korzystać tzn. wtedy gdy będzie mógł się podłączyć do wybudowanych urządzeń infrastruktury technicznej albo skorzystać z wybudowanej drogi. tj. z reguły z chwilą podpisania protokołu odbioru przez strony inwestycji. Organ ma na to trzy lata _– tłumaczy radca prawny.

Czy jeśli w tym czasie obowiązek opłaty nie zostanie nałożony, to oznacza, że później już się tak nie stanie? – _ Tak, w razie upływu trzyletniego terminu właściciel może przyjąć, że opłata taka nie może być naliczona. Należy jednak pamiętać, że trzy lata liczy się z uwzględnieniem daty wydania decyzji ostatecznej, a więc wydanej przez organ odwoławczy. Podkreślam – daty wydania a nie jej doręczenia stronie. Co ważne, opłatę można nałożyć tylko wtedy, gdy w momencie udostępnienia infrastruktury uchwała rady gminy już obowiązywała _.

Często wysokość opłaty jest na tyle duża, że właściciel nieruchomości nie może pozwolić sobie na jednorazowe jej zapłacenie. Na jego wniosek może być ona jednak rozłożona na roczne raty, płatne w okresie do 10 lat. Raty będą jednak oprocentowane według stopy redyskonta weksli Narodowego Banku Polskiego, która aktualnie wynosi 2,75 procent.

_ - Opłata adiacencka obciąża właścicieli, nie zaś samą nieruchomość. W sytuacji, gdy umiera właściciel nieruchomości, jego następcy prawni nie mają obowiązku uiszczenia już ustalonej opłaty _– uspokaja Marta Jas-Baran, radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k. – _ Przedmiotem dziedziczenia nie są bowiem wszelkie prawa i obowiązki majątkowe, ale w tym przypadku takich, które mają charakter cywilnoprawny. _

Co w przypadku, gdy właścicielem nieruchomości jest więcej osób? - _ Wobec braku wyraźnej normy zezwalającej organowi administracji na solidarne obciążanie współwłaścicieli nieruchomości opłatą adiacencką, prawidłowym sposobem ustalenia tej opłaty w odniesieniu do tychże współwłaścicieli jest ustalenie jej jedną decyzją w odniesieniu do każdego z nich w kwocie odpowiadającej udziałowi tego współwłaściciela w prawie własności nieruchomości _ – kończy Marta Jas-Baran.