Porównując zarobki w różnych krajach, można dojść do wniosku, że "tam, gdzie nas nie ma" często warto pracować, bo wynagrodzenia są kilkukrotnie wyższe niż w Polsce. Jeśli jednak spojrzymy na koszty życia, może się okazać, że konkretna kwota wynagrodzenia nie zawsze będzie wskazywała, że w danym kraju żyje się lepiej.
Parytet siły nabywczej – poziom życia w danym kraju
Jak więc sprawdzić poziom życia? Można to skutecznie zrobić dzięki wskaźnikowi parytetu siły nabywczej. Parytet siły nabywczej pokazuje poziom różnic w cenach między krajami. Parytet siły nabywczej (PPP) to informacja o tym, jaki jest koszt konkretnych towarów i usług w konkretnych krajach. Co ważne wskaźnik jest wyrażony w jednostkach walutowych. Jeśli używamy PPS żeby skonwertować wydatki wyrażone w walutach krajowych poprzez stworzenie* standardu siły nabywczej (PPS)*, eliminuje się efekt tego, w jaki sposób wpływa to na poziom różnic w cenach. Inaczej mówiąc, parytet siły nabywczej jest pewnego rodzaju sztuczną walutą, która pozwala porównać ceny bez uwzględniania różnic kursowych.
Koszyk towarów i usług
Parytetu siły nabywczej używa się, porównując poziom cen dla konkretnego koszyka towarów i usług, które wybiera się w taki sposób, by jak najdokładniej reprezentowały model konsumpcji w poszczególnych krajach.
Parytet siły nabywczej pozwala osiągnąć konkretne wskaźniki (albo poprzez cenę, albo wolumen) tak by można było porównać je między krajami. Odzwierciedla ona rzeczywiste różnice w sile nabywczej, np. poprzez gospodarstwa domowe. Trudno jest używać kursów walut w takim porównaniu wielkości dochodów, a także wydatków, bo przeważnie różnice powodowane są nie tylko różnicami w cenach, ale i wielkością transakcji walutowych i oczekiwania na rynkach walutowych.
Najprościej więc mówiąc, parytet siły nabywczej pokazuje, ile jednostek konkretnej waluty kosztuje koszyk produktów i dóbr w określonym kraju. Innymi słowy, pozwala nam porównać koszyk dóbr i usług np. Jana Kowalskiego z Polski i Hansa Neumanna z Niemiec. Żeby dowiedzieć się, ile konkretne produkty kosztują, dobrze będzie wybrać koszyk konkretnych dóbr. Przypuśćmy, że porównujemy pieczywo i masło (czyli niezbędne produkty spożywcze), a także usługi fryzjera i hydraulika. Jeśli w Niemczech takie usługi kosztują 10 euro, a w Polsce 30 zł to mamy już parytet siły nabywczej. W Niemczech jest to 10 jednostek danej waluty, a w przypadku Polski 30 jednostek polskiej waluty.
I jeśli mówimy o parytecie siły nabywczej, zawsze porównuje się konkretny koszyk dóbr w danej walucie. Nie zawsze będzie to jednak identyczny koszyk dóbr i usług. Skład koszyka różni się zależnie od różnic w smaku i w kulturze. Chodzi o to, by koszyki takie dostarczały podobną użyteczność i satysfakcję.
Patrząc na parytet siły nabywczej, oprócz konkretnego koszyka towarów można dokonać porównania pod względem wybranych produktów.
Jeśli więc w jednym kraju parytet wynosi 2,5, a w innym 10 to nie znaczy, że w tym drugim można kupić 4 razy więcej. Jeśli podzielimy wskaźnik parytetu siły nabywczej przez kurs walutowy, to wyjdzie nam Price Level Index (PLI), czyli wysokość cen w danym kraju w stosunku do innego kraju albo grupy krajów.