Gdy mówimy o płacy, np. podczas negocjowania jej podczas rozmowy o pracę musimy wiedzieć, że zawsze chodzi o płacę brutto. To, co będzie wypłacone pracownikowi na konto, to płaca netto, tzw. kwota na rękę.
Co to jest płaca brutto?
Płaca brutto to całkowite wynagrodzenie, czyli kwota razem z wszystkimi składkami, zaliczkami na podatek dochodowy i innymi dodatkami. Jest to więc całe wynagrodzenie, które potem zmniejszane jest o zaliczkę na podatek, składki ZUS i inne odliczenia. To, co zostanie, jest płacą netto, czyli realną kwotą, którą pracownik dostaje za wykonaną pracę.
Płaca brutto odnosi się najczęściej do minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. W 2018 roku ma ono wartość 2100 zł brutto. Kwota płacy minimalnej została ustalona jako niecałe 47 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce krajowej. W stosunku do poprzedniej wartości jest to wzrost o ok. 5 proc.
Składki odprowadzane się od kwoty wynagrodzenia brutto są różne. Zależną od typu umowy i wysokości wynagrodzenia.
Kwota brutto i netto w umowie o pracę
A jakie obciążenia doliczamy do wynagrodzenia? Są to przede wszystkim składki ZUS i zaliczka na podatek dochodowy. Bezpośrednio od wynagrodzenia pracownika odejmujemy składki, które obciążają jego część wynagrodzenia (to połowa składki emerytalnej i rentowej oraz składka chorobowa i zdrowotna w całości). Od wynagrodzenia brutto potrąca się też całą zaliczkę na podatek dochodowy.
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52%. Po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę.
W przypadku ubezpieczenia rentowego składka wynosi 8%, z czego pracodawca płaci 6,5%, a pracownik 1,5%.
Wysokość składki na ubezpieczenie chorobowe to 2,45% wynagrodzenia brutto. W całości pokrywana jest przez pracownika. Dzięki temu pracownik, który jest chory i nie może wykonywać pracy, otrzyma zasiłek.
Składka zdrowotna to 9 % wynagrodzenia. Jednak żeby ją obliczyć trzeba wynagrodzenie pomniejszych o sumę składek emerytalnej, rentowej i chorobowej. Opłacenie tej składki pozwala na korzystanie państwowej służby zdrowia. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczana od podatku dochodowego.
Zaliczka na podatek dochodowy
Zaliczkę na podatek dochodowy oblicza się od przychodu, czyli wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenie społeczne. Od przychodu odejmujemy koszty uzyskania przychodu, które zależą od tego, czy pracownik mieszka i pracuje w tej samej miejscowości. Wynik odejmowania zaokrąglamy do pełnych złotych. Wychodzi nam dochód, od którego obliczamy podatek. Od podatku odejmujemy jeszcze składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75%.
Kwota brutto wynagrodzenia nie jest całkowitym kosztem, który ponosi pracodawca, zatrudniający pracownika na umowę o pracę. Żeby takie koszty obliczyć albo poznać wysokość pensji netto, czyli otrzymywanej "na rękę" można skorzystać z wygodnego kalkulatora przeliczającego brutto na netto.
W kwocie brutto podawane są dwie ważne wielkości określane przez Główny Urząd Statyczny. Chodzi o kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, a także średnie miesięczne wynagrodzenie uzyskiwane w kraju przez zatrudnionych w firmach zatrudniających powyżej 10 pracowników.