Planowane zmiany w ordynacji podatkowej - 7 kwestii ważnych dla przedsiębiorców

Być może wkrótce pojawią się szerokie zmiany w Ordynacji podatkowej, które będą miały wpływ na funkcjonowanie polskich firm. Proponowana nowelizacja ma m.in. uprościć prowadzenie działalności gospodarczej, a zarazem usprawnić działanie organów skarbowych przez ułatwienia w dostępie do informacji bankowych i wprowadzenie klauzuli o unikaniu opodatkowania.

Wśród urzędników panuje przekonanie, że Ordynację podatkową należy zmienić, zaś propozycje wychodzą z różnych ministerstw. Wśród proponowanych zmian wybraliśmy 7, które na pewno będą miały wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce – o ile wejdą w życie.

Nowelizacja zakłada znaczące zmiany w interpretacji indywidualnej, którą przedsiębiorcy często posiłkują się, gdy chcą mieć pewność, że działają zgodnie z prawem. Pod tym względem ma być łatwiej, szybciej i w pełni przez Internet. Najważniejsze zmiany w interpretacjach to:

1. Wprowadzenie możliwości wydania odmowy interpretacji Indywidualnej w przypadku, gdy:
a) do danego przypadku została wydana już interpretacja ogólna,
b) interpretacja ma służyć wyłącznie uniknięciu opodatkowania lub obniżeniu kwoty podatku.
2. Cyfryzacja procesu wydawania interpretacji Indywidualnych. Wniosek o wydanie interpretacji miałby być składany wedle określonego wzoru wyłącznie drogą elektroniczną. Również cała komunikacja w toku postępowania (wyjaśnienia i prośby o doprecyzowanie zapytań) ma zostać przeniesiona na drogę elektroniczną jak również samo doręczenie interpretacji podatkowej. Odstępstwa od tych zasad znajdą zastosowanie przy wydawaniu interpretacji indywidualnych przez jednostki samorządu terytorialnego.
3. Wprowadzenie możliwości grupowego ubiegania się o interpretację indywidualną dla wszystkich uczestników stron transakcji, której dotyczyć ma interpretacja.
4. Usprawnienie elektronicznego rejestru wydanych interpretacji indywidualnych.

Dotychczas urzędy wymagały, aby udzielić pełnomocnictwa szczególnego dla każdej sprawy lub postępowania podatkowego. Planowane zmiany w Ordynacji podatkowej przewidują *wprowadzenie pełnomocnictwa ogólnego, które osobę, której udzielono takiego pełnomocnictwa, upoważnią do reprezentowania podatnika przed urzędami we wszystkich sprawach związanych z podatkami. *Oprócz pełnomocnictwa ogólnego pozostaną w użyciu pełnomocnictwo szczególne do reprezentacji w konkretnej sprawie oraz pełnomocnictwo do doręczeń, w razie nieobecności podatnika.

Według projektu zmian, pełnomocnictwa będzie można złożyć tylko drogą elektroniczną do Centralnego rejestru pełnomocnictw, który ma pełnić rolę bazy tych dokumentów. Pełnomocnictwo złożone i odwołane może być też przez rejestr przedsiębiorców CEIDG.

Nowym rozwiązaniem w Ordynacji ma być klauzula o unikaniu opodatkowania, która ogranicza tzw. nadmierną optymalizację podatkową. Klauzula ma z założenia przeciwdziałać unikaniu opodatkowania przez duże korporacje międzynarodowe. Zadziała ona w sytuacji, gdy transakcja została faktycznie zrealizowana, natomiast jej otoczenie prawne zostało tak stworzone, żeby zapłacić jak najmniejszy podatek.

Jednocześnie przy wprowadzeniu tej klauzuli ma zostać utworzona ekspercka Rada do Spraw Unikania Opodatkowania, która ma opiniować sporne kwestie. Ma być złożona z niezależnych ekspertów. W przypadku wykazania, że podatnik rzeczywiści unikał w sposób sztuczny opodatkowania, ma on podlegać dodatkowej sankcji w wysokości 30% ujawnionego zmniejszenia podatku.

W założeniu klauzula ta ma uniemożliwiać obniżenie podatków poprzez wykorzystanie rajów podatkowych. Jednak w praktyce może okazać się podstawą do nakładania dodatkowych kar na przedsiębiorców korzystających z legalnych możliwości obniżenia podatku nawet w małym zakresie.

Nowelizacja ułatwi kontrolującym uzyskanie danych od banków i instytucji finansowych na temat posiadanych przez podatnika rachunków i transakcji z nich dokonywanych. Umożliwi też szybsze zabezpieczanie majątku podatnika i blokowanie kont bankowych. Również organy kontroli skarbowej mają mieć możliwość przejęcia kontroli podatkowej od urzędów skarbowych, w przypadku, gdy ich kompetencje uniemożliwiają uzyskanie informacji z instytucji bankowych i finansowych.

W toku postępowania podatkowego przedsiębiorcy mają mieć obowiązek przetłumaczenia przedłożonej dokumentacji obcojęzycznej. W przypadku, gdy podatnik udostępni na potrzeby kontroli pomieszczenia o niskim standardzie, kontrola może być prowadzona w siedzibie organu podatkowego bez zgody kontrolowanego.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby trzecie nie mogą uregulować zobowiązań podatkowych za przedsiębiorcę, nawet jeżeli są jego bliską rodziną. Zmiany w Ordynacji podatkowej mają to zmienić, dzięki czemu będzie możliwe regulowanie zobowiązań podatkowych za przedsiębiorcę przez:

• rodzinę – bez limitu kwoty podatku,
• pozostałe osoby – tylko do kwoty 1000 zł.

Ułatwi to płacenie podatków w przypadkach, gdy podatnik nie ma możliwości uregulowania należności podatkowych osobiście, np. ze względów losowych, wyjazdu.

Planowane są też zmiany w prowadzeniu dokumentacji rachunkowej przy pomocy programów komputerowych. Mają zostać ujednolicone raporty i dowody księgowe generowane przez te programy na potrzeby urzędów skarbowych lub innych instytucji kontrolujących. Dokumenty te mają być przekazywane w formie elektronicznej i mają być edytowalne. Dzięki temu ma skrócić się czas czynności kontrolnych oraz zaangażowanie podatnika w proces kontroli.

Zmiany te są też motywowane przez planowane wprowadzenie Karty Rzetelnego Podatnika i w związku z tym możliwość niezwłocznego przekazywania informacji do urzędów w formie edytowalnej, która umożliwi szybką analizę informacji księgowych.

Jedną z ciekawszych propozycji zmian jest wprowadzenie Karty Rzetelnego Podatnika. Przedsiębiorca chcąc zostać objęty tym przywilejem musi prowadzić i udostępnić swoją dokumentację rachunkową na bieżąco w formie elektronicznej. Czyli urząd mógłby kontrolować przedsiębiorcę na bieżąco. Uprawnienie to ma być dostępne dla przedsiębiorcy z 1 stycznia kolejnego roku na wniosek składany do urzędu skarbowego.

Dla posiadacza Karty Rzetelnego Podatnika przewidziane są przywileje:

1. prawo do stosowania wobec posiadacza Karty przywilejów podatkowych pozostających do uznania organów podatkowych,
2. prawo do załatwiania spraw w urzędzie w terminach uzgodnionych z urzędnikami,
3. pewność braku kontroli w okresie posiadania karty, a w przypadku kontroli doraźnych prawo do żądania odstąpienia od kontroli i przeprowadzenia jej w dogodnym terminie,
4. gwarancję terminowego zwrotu podatku,
5. brak sankcji karnych – skarbowych oraz ulgi w odsetkach od zaległości podatkowych np. obniżone odsetki od zaległości podatkowych.

Rozwiązanie to jest projektowane na wzór innych krajów, które stosują przywileje dla przedsiębiorców, którzy rzetelnie rozliczają się z podatków i umożliwiają organom podatkowym dostęp do dokumentacji rachunkowej na bieżąco.

Oczywiście, powyższe nowości w Ordynacji podatkowej to jedynie plany, które są obecnie na etapie konsultacji i być może nie wejdą w życie. Jeśli jednak tak się stanie, to na pewno wpłyną na to, w jaki sposób będzie prowadziło się w Polsce firmę.