Na początek małe wyjaśnienie. Płatnik VAT jest kimś zupełnie innym od podatnika. I różnica nie jest związana wyłącznie z inną nazwą. Płatnik VAT pełni całkowicie inne funkcje od podatnika VAT.
Kim jest płatnik, a kim podatnik?
Podatnik to osoba fizyczna lub prawna, która podlega obowiązkowi prawnemu. Warto wiedzieć, że podatnik odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe. Płatnik natomiast jest osobą fizyczną lub prawną, której obowiązkiem jest obliczenie i pobranie od podatnika podatku. Płatnik musi też ten podatek wpłacić właściwemu organowi. Jeśli płatnik nie dopełni swoich obowiązków, organ podatkowy może wydać decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika.
Podatnik i płatnik są odpowiedzialni całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe. Płatnik pobiera należny podatek od podatnika i musi go wpłacić do urzędu skarbowego. Podatnik natomiast musi obliczyć podatek i wpłacić go do urzędu skarbowego. W przypadku płatnika sytuacja wygląda następująco. On wpłaca podatek ze środków, które przekazał mu podatnik.
Dopiero w momencie, gdy płatnik nie spełni obowiązku podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa należność, która nie została pobrana od podatnika i niewpłacona do urzędu skarbowego.
Podatnik VAT i płatnik VAT
Płatnik VAT jest płatnikiem, który ma obowiązek rozliczania podatku VAT. W tym przypadku powszechnie uważa się, że podatnik VAT czynny jest tym samym co płatnik VAT. Wszystko dlatego, że podatnik najpierw dolicza podatek do ceny, a potem pobiera go w momencie, gdy nabywca kupuje towar. W rzeczywistości płatnikiem VAT jest wyłącznie organ egzekucyjny, a także komornik sądowy, który wykonuje egzekucję sądową lub administracyjną.
Za płatnika VAT można uznać komornika lub organ egzekucyjny, jeśli dokonują dostawy towarów. O takiej dostawni możemy mówić w przypadku przedmiotu, który należy do dłużnika podczas egzekucji i jest podatnikiem VAT.
Jeśli w efekcie egzekucji będą sprzedawane towary, które należą do czynnego podatnika VAT, ale nie są one związane z działalnością gospodarczą, to nie jest to dostawa towarów zgodnie z brzmieniem, jakie znajdziemy w ustawie o VAT. Inaczej mówiąc, obowiązki, które przysługują płatnikowi VAT (czyli obliczenie, a potem pobranie i odprowadzenie podatku VAT), będą uznane za takie, jeśli do takiej dostawy doszłoby, gdyby nie było egzekucji. Chodzi o to, że byłaby zrealizowana przez podatnika VAT poza egzekucją i jednocześnie podlega opodatkowaniu VAT.
Jeśli dostawa towarów jest przeprowadzana przez płatnika VAT, to z obowiązkiem podatkowym mamy do czynienia w momencie, gdy dochodzi do otrzymania zapłaty. W trakcie całej tej operacji wystawiana jest specyficzna faktura. Jako sprzedawca widnieje na niej dłużnik. Faktura taka musi być wystawiona w trzech egzemplarzach. Jeden otrzymuje nabywca, drugi podmiot, który ją wystawił, a trzeci egzemplarz przekazywany jest dłużnikowi.
