Podatek od spadków i darowizn. Kto musi go zapłacić i ile wynosi?

Zanim dowiemy się, czy i jaki podatek od spadków i darowizn zapłacimy, trzeba będzie sprawdzić, czy obdarowany nie zalicza się do określonej grupy podatkowej.

• 1 grupa podatkowa to obecny małżonek, a także dzieci, wnuki i prawnuki, a także rodzicie i dziadkowie oraz rodzeństwo, ojczym, pasierb, teściowie, zięć czy synowa.
• 2 grupa podatkowa zstępni rodzeństwa, czyli np. bratanek albo siostrzeniec, a także wuj i ciotka oraz mąż siostry, szwagier lub mąż siostry męża.
• 3 grupa podatkowa to wszyscy inni, których nie można zaliczyć do dwóch poprzednich grup, a także ci, którzy nie są spokrewnieni.

Ustawa o podatkach od spadków i darowizn dotyczy wszystkich spadków i darowizn. Prawo to określa konkretne grupy podatkowe (podaliśmy je wcześniej). W ich ramach określono konkretnie kwoty wolne od opodatkowania.

Dla 1 grupy jest to kwota 9 637 zł, dla 2.grupy 7 276 zł, a dla 3.grupy 4 902 zł. Znaczy to tyle, że jeśli darowizna nie będzie wyższa niż kwota określona jako wolna od podatku, to nie trzeba będzie płacić podatku. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy taka darowizna lub spadek została przyznana więcej niż jeden raz, to wartość takich świadczeń trzeba zsumować z ostatnich pięciu lat.

Zobacz też: Zachowek po rodzicach. Co warto wiedzieć o zachowku?

Warto jednak jeszcze dodać, że pierwsza grupa podatkowa jest określana również mianem grupy zero. Znaczy to mniej więcej tyle, że każda darowizna, która została przyznana w ramach tej grupy podatkowej, może być zwolniona z konieczności płacenia podatku. W sytuacji, gdy kwota przekracza kwotę wolną, trzeba powiadomić naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od chwili otrzymania darowizny. Takiego zgłoszenia dokonujemy poprzez druk SD-Z2. Jeśli taka darowizna jest większa niż 9637 zł, powinniśmy też udokumentować taką darowiznę np. dowodem wpłaty.

Jeśli taka darowizna nie będzie zgłoszona, to można się spodziewać konieczności zapłacenia podatku na zasadach ogólnych.

Pojawiły się jednak interpretacje podatkowe, które pozwalają nie płacić podatku, nawet jeśli darowizna nie została zgłoszona. Może się bowiem okazać, że jeśli np. obdarowujący nałoży obowiązek wydania* pieniędzy przekazanych w darowiźnie* w określony sposób. Może to być np. konieczność kupna mieszkania. W związku z tym, jeśli podatnik wykona takie żądanie, przekaże dowód zakupu, to nie trzeba będzie płacić podatku.

Jeśli jednak urząd wyda postanowienie, że taki podatek trzeba zapłacić, to karnie zapłacimy 30 proc. podatku. "Normalny" podatek dla pierwszej grupy przy darowiźnie do 10 278 zł (ponad limit) wyniesie 3 proc., w przypadku darowizny wyższej będzie to 308,30 zł. + 5% nadwyżki ponad kwotę 10.278 zł. Jeśli darowizna jest wyższa niż 20.556 zł – podatek wynosi: 822,20 zł + 7% nadwyżki ponad 20.556 zł.

W przypadku grupy drugiej progi podatkowe wynoszą: 7 proc., 9 proc. i 12 proc, a* w trzeciej grupie* 12 proc., 16 proc. i 20 proc. kwoty darowizny.