Wakacje to ten czas w roku, kiedy najwięcej pracowników pragnie udać się na urlop. W celu jego otrzymania niezbędny jest wniosek urlopowy. Prawo do urlopu wypoczynkowego zapisane jest w Konstytucji RP (Artykuł 66 ust. 2). Oznacza on coroczną, odpłatną i ciągłą przerwę w świadczeniu pracy, której długość zależy od stażu pracy. Po roku przysługuje 20 dni urlopu płatnego, natomiast po 10 latach – 26 dni.
Prawo do urlopu – plany urlopowe
Urlopu udziela się na dni, które normalnie stanowiłyby dni pracy w danym przedsiębiorstwie, czyli również na niedzielę i święta.
W większości firm są tworzone i obowiązują plany urlopowe. To właśnie na ich podstawie udzielany jest urlop wypoczynkowy. Plan urlopów ma duże znaczenie w każdym niemal zakładzie pracy, ponieważ dobre ułożenie terminów otrzymywania wolnego, wpływa na dobre funkcjonowanie zakładu.
Wniosek urlopowy
Sam plan urlopów, czyli uzgodniony między pracodawcą a pracownikiem termin wykorzystania zwłaszcza dłuższego wolnego, nie jest wystarczający do udania się na odpoczynek. W tym celu konieczne jest jeszcze wyrażenie na to zgody przez zakład pracy.
Właśnie w tym celu wykorzystuje się wniosek urlopowy. To tak naprawdę on jest zgodą pracodawcy na rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Przepisy nie precyzują jednak jaką formę powinien przybrać taki dokument. Zazwyczaj to w konkretnej firmie ustala się przyjętą formę. Taki zapis często jest widoczny w dokumentach wewnątrzzakładowych. Wiele przedsiębiorstw decyduje się na wnioski elektroniczne, ponieważ usprawnia to obieg dokumentów i pozwala na szybkie zaznaczenie w systemie poszczególnych nieobecności.
Wniosek urlopowy to propozycja pracownika na termin wykorzystania swojego wolnego. Jeżeli pracownik pomimo złożenia wniosku urlopowego rozpocznie urlop, nie otrzymując na to zgody pracodawcy, stanowi to poważne naruszenie obowiązków pracowniczych. Może się ono skończyć nawet wypowiedzeniem umowy o pracę. Zdarzają się przypadki, że skutkuje to zwolnieniem dyscyplinarnym.
Artykuł 163 Kodeksu pracy wskazuje, że przełożony musi udzielić urlopu wypoczynkowego kobiecie powracającej na swoje stanowisko po urlopie macierzyńskim. Dotyczy to nie tylko kobiet, ale także mężczyzn wychowujących dziecko. W takiej sytuacji pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu niezależnie od aktualnej sytuacji w firmie.
Zanim wybierzesz się na urlop wypoczynkowy, koniecznie złóż wniosek urlopowy. Sam wniosek to zbyt mało – szef musi wyrazić na niego zgodę. W przeciwnym razie niezdyscyplinowanego pracownika dotknąć mogą surowe konsekwencje.
Odwołanie z urlopu
Zgodnie z przepisami urlop wypoczynkowy powinien być ciągły. W wyjątkowych sytuacjach można jednak zostać z niego odwołanym. Dotyczy to zdarzeń, których nie dało się przewidzieć przed rozpoczęciem urlopu. Musi zostać udowodnione, że nieobecność pracownika w tym przypadku spowodowałaby poważne zakłócenia w pracy. Jednocześnie odwołanie pracownika z urlopu musi nastąpić w taki sposób, by pracownik faktycznie został o tym poinformowany i przewidywać takie wyprzedzenie, aby możliwe było dotarcie do firmy w zaproponowanym terminie.
Pracownik, który nie zastosuje się do polecenia pracodawcy dotyczącego odwołania urlopu, narusza obowiązki pracownicze. Może to zostać nawet zaklasyfikowane jako ciężkie naruszenie obowiązków i w związku z tym podlegać rozwiązaniu umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia albo skończyć się naganą. Warto pamiętać, że koszty finansowe poniesione przez pracownika w przypadku odwołania go z urlopu obciążają pracodawcę. Dotyczy to na przykład kosztów niewykorzystanych dób w hotelu.