Prawo karne obejmuje karanie i rehabilitację osób, które naruszają takie prawa. Różni się ono w zależności od jurysdykcji. Różni się również od prawa cywilnego, gdzie nacisk kładzie się bardziej na rozwiązywanie sporów i odszkodowanie dla ofiar niż na karanie lub rehabilitację. Procedura karna jest sformalizowaną oficjalną działalnością, która potwierdza fakt popełnienia przestępstwa i zezwala na karalne lub rehabilitacyjne traktowanie sprawcy.
Cele prawa karnego
Prawo karne jest charakterystyczne dla wyjątkowo poważnych potencjalnych konsekwencji lub sankcji za nieprzestrzeganie jego zasad. Kara śmierci może być narzucona w niektórych jurysdykcjach za najpoważniejsze zbrodnie. Można nałożyć także karę fizyczną lub cielesną, chociaż kary te są zabronione w znacznej części świata.
Osoby poddane karze mogą być osadzone w więzieniu lub areszcie na różnych warunkach w zależności od konkretnego przewinienia. Inną sankcją jest także nałożenie na skazanego nadzoru, w tym aresztu domowego. Skazani mogą być zobowiązani do przestrzegania szczegółowych wytycznych w ramach zwolnienia warunkowego lub okresu próbnego. Można również nałożyć kary grzywny, przejmując pieniądze lub mienie od osoby skazanej za przestępstwo.
Pięć celów prawa karnego
Kara – przestępcy powinni być ukarani w pewien określony sposób. Jest to najszerzej widziany cel prawa karnego. Osoby popełniające przestępstwo musi mieć świadomość kary, która będzie taka sama dla każdej osoby, która je popełni.
Odstraszanie – indywidualne odstraszanie ukierunkowane jest na konkretnego sprawcę. Celem jest nałożenie wystarczającej kary, aby zniechęcić sprawcę do przestępczego zachowania. Ogólne odstraszanie ma na celu ogół społeczeństwa. Nakładając karę na tych, którzy popełniają przestępstwa, inne osoby są zniechęcane do popełniania tych przestępstw.
Ubezwłasnowolnienie – ten cel prawa karnego ma za zadanie odseparować osoby, które popełniły dane przestępstwo od reszty społeczeństwa. Kara odosobnienia jest najczęściej realizowana w formie więzienia, rzadziej w formie wygnania. Ubezwłasnowolnienie sprawia, że przestępca nie może sam decydować o swoim losie, a zajmują się tym odpowiednie służby.
Rehabilitacja – ma na celu przekształcenie sprawcy w wartościowego członka społeczeństwa. Jej głównym celem jest zapobieganie dalszym przestępstwom poprzez przekonanie sprawcy, że jego postępowanie było niewłaściwe.
Przywrócenie – jest to zorientowana na ofiarę teoria kary. Celem jest naprawa, za pośrednictwem władz państwowych, wszelkich obrażeń zadawanych ofierze przez sprawcę. Na przykład osoba dokonująca defraudacji będzie zobowiązana do zwrotu nienależnie uzyskanych pieniędzy. Przywrócenie jest zwykle łączone z innymi głównymi celami wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i jest ściśle związane z pojęciami z prawa cywilnego, na przykład przywróceniem szkody do stanu pierwotnego.