Przedsiębiorcy traktowani są w obrocie jako profesjonaliści. To oczywiste. Wymaga się od nich m.in. odpowiedniej wiedzy w dziedzinie, którą się zajmują, staranności w działaniu, wysokiej jakości świadczonych usług czy towarów. W realiach polskiego formalizmu procesowego, gdy przedsiębiorcy trafiają do sądu (jako powód lub pozwany), wymóg profesjonalnego działania przenoszony jest na salę sądową. Nie jest to jednak profesjonalizm w dziedzinie, którą przedsiębiorca się zajmuje, a profesjonalizm w zakresie wiedzy prawniczej i jej prawidłowego zastosowania. Także wtedy, gdy przedsiębiorca występuje w procesie bez pełnomocnika w postaci adwokata czy radcy prawnego.
Czy takie ukształtowanie przepisów postępowania cywilnego jest słuszne? Czy można wymagać od przedsiębiorców występujących przed sądem samodzielnie, tj. bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika, specjalistycznej wiedzy z zakresu prawa, tak by mogli oni skutecznie reprezentować przed sądem swoje stanowisko? Pytania nasuwają wątpliwości i negatywną odpowiedź. Poniżej podstawowe wskazówki jak z tego wybrnąć.
Tyle prawdy, ile inicjatywy strony
Zgodnie z zasadami postępowania cywilnego orzeczenia sądów powinny zapadać w oparciu o rzeczywiste ustalenia faktyczne, tj. prawdziwe okoliczności sprawy. W praktyce sąd nie ma obowiązku wyjaśnienia w postępowaniu, gdzie leży prawda, choć powinien do tego dążyć. Jest to głównie uprawnienie i obowiązek strony, by przez zgłaszanie twierdzeń i dowodów na ich poparcie przedstawić, a następnie udowodnić swoją rację.
Stosownie do przepisów prawa cywilnego ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne. Tylko sporadycznie zdarza się, że sąd z urzędu dopuszcza określone dowody. Zatem całość inicjatywy przedstawienia i udowodnienia stanowiska obciąża zainteresowanego. W praktyce powyższe oznacza co do zasady, że należy przedstawić sądowi swoje stanowisko wyczerpująco, a następnie udowodnić je, nie liczyć zaś na to, że określone informacje czy okoliczności sąd będzie wyjaśniał z własnej inicjatywy.
Konieczne zaprzeczenie
Strona ma obowiązek wypowiedzieć się co do twierdzeń przeciwnika. Jeżeli tego nie uczyni, sąd może uznać takie twierdzenia za przyznane, czyli potwierdzone przez stronę. Powyższe może skutkować przyznaniem przez sąd racji przeciwnikowi, a w efekcie przegraniem sprawy. Zawsze, obok przedstawienia swojego stanowiska, należy zaprzeczyć, uznać, albo w inny konkretny sposób ustosunkować się do całości twierdzeń i dowodów strony przeciwnej.
Koncentracja materiału procesowego
Oznacza szybkie zgromadzenie przez sąd wszystkich dowodów w sprawie, by zapobiec przewlekaniu postępowania. Sąd powinien dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie nastąpiło na pierwszym posiedzeniu, jeżeli jest to możliwe bez szkody dla wyjaśnienia sprawy. Z jednej strony, zgodnie z obowiązującymi przepisami, strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków (lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej).
Jednakże z drugiej strony, sąd pominie spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy, albo że wystąpią inne wyjątkowe okoliczności. Dodatkowo, na każde kolejne pismo w sprawie, o ile sąd nie zarządzi jego wniesienia i o ile nie zawiera ono samego wniosku dowodowego, trzeba uzyskać zgodę sądu. W praktyce zatem właściwy czas na zgłoszenie twierdzeń i dowodów oznacza pozew lub odpowiedź na pozew. W przeciwnym razie powstaje ryzyko, że przy późniejszym ich zgłoszeniu zostaną one pominięte. Sądy traktują to dosyć rygorystycznie. Do lamusa należy odesłać taktykę procesową, by niektóre dowody (koronne) zgłosić przed zakończeniem sprawy i postawić przeciwnika tym samym pod ścianą.
Brak obligu może zaszkodzić
Wniesienie odpowiedzi na pozew nie jest obligatoryjne. Sąd może zarządzić jej wniesienie w terminie co najmniej dwóch tygodni. Gdy jednak tego nie uczyni, przedsiębiorca i tak powinien przygotować odpowiedź na pozew. Nawet, gdy jest przekonany o tym, że powództwo jest w oczywisty sposób bezzasadne. Zawsze należy przedstawić swoje stanowisko i dowody w sprawie oraz ustosunkować się do twierdzeń i dowodów strony przeciwnej.
Często również zdarza się, że sąd określa obecność stron na terminach rozprawy jako nieobowiązkową. Jednak nawet na takich posiedzeniach jest ona wskazana. Na rozprawie są przeprowadzane dowody, np. przesłuchanie świadków lub przeciwnik może wnosić o dopuszczenie kolejnych twierdzeń i dowodów. Nieobecność na terminie i brak możliwości np. zadania pytań świadkom, ustosunkowania się do stanowiska przeciwnika może w oczywisty i nieodwracalny sposób zaszkodzić. Późniejsze próby naprawienia sytuacji mogą zostać uznane przez sąd za spóźnione, a przez to niedopuszczalne.
KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MAGDALENA AMEREK-KRAJEWSKA
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Pełnomocnictwo obowiązuje tylko w jednej sprawie Przedsiębiorca, który wyjeżdża na dłużej niż 2 miesiące, musi powołać pełnomocnika do doręczeń urzędowych pism. | |
| Ważny wyrok sądu dla samozatrudnionych Samozatrudniony przedsiębiorca, który zawiesił działalność gospodarczą, aby opiekować się niepełnosprawną, kilkuletnią córką ma prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. | |
| Przedsiębiorca nie zawsze za to odpowiada Przedsiębiorca może uniknąć odpowiedzialności jeżeli niezwłocznie uniemożliwił dostęp (usunął komentarz) po otrzymaniu zawiadomienia o bezprawnym charakterze treści lub działaniu użytkownika. |