Większy problem w dostępie do zewnętrznego finansowania mają jednak małe przedsiębiorstwa, wynika z raportu Narodowego Banku Polskiego (NBP) "Dostępność finansowania przedsiębiorstw niefinansowych w Polsce".
Zdaniem autorów raportu, sektor dużych i średnich przedsiębiorstwa niefinansowych w Polsce charakteryzuje bardzo dobra płynność i wysoka rentowność. "Jednocześnie poziom jego zadłużenia jest niski. Czynniki te, jak również dobra i stabilna sytuacja sektora bankowego w Polsce, ułatwiają dostęp firm do zewnętrznych źródeł finansowania" - czytamy w raporcie.
Według NBP, mimo braku powyższych barier Polska charakteryzuje się jednocześnie bardzo niskim poziomem wskaźnika kredytów dla sektora przedsiębiorstw niefinansowych (SPN) w stosunku do PKB.
"Jedną z przyczyn może być ograniczona podaż projektów inwestycyjnych o satysfakcjonującej stopie zwrotu. Innym wytłumaczeniem może być dominujący w polskich przedsiębiorstwach model hierarchii finansowania inwestycji, zgodnie z którym preferują one finansowanie projektów głównie ze środków własnych. Taki model finansowania, przy dostępności bieżących środków własnych i wysokim poziomie oszczędności, jest szczególnie korzystny w warunkach niepewności spowodowanej globalnym kryzysem. Powodem mniejszego zadłużenia polskich przedsiębiorstw w bankach (...), może być również znaczny udział firm będących własnością inwestorów zagranicznych, które mają z reguły dobry dostęp do zagranicznego finansowania wewnątrzgrupowego" - podał NBP.
Wyniki badań wskazują natomiast, że praktycznie we wszystkich krajach, wiele firm mikro (zatrudniających poniżej 10 osób) i, do pewnego stopnia, także przedsiębiorstw małych ma ograniczony dostęp do finansowania zewnętrznego.
"Ta grupa przedsiębiorstw bywa również szczególnie narażona na skutki kryzysu finansowego, w tym na wzrost restrykcyjności polityki kredytowej pośredników finansowych. Wśród głównych, obiektywnych przyczyn tego stanu rzeczy wymienia się: krótką historię (w tym kredytową) takich firm, niewielkie i nie zawsze dobrej jakości zabezpieczenia, słabą przejrzystość informacyjną tych podmiotów, ich niską przeżywalność, nierzadki brak wiedzy lub doświadczenia menedżerów tych firm w pozyskiwaniu środków finansowych (w tym także kredytów)" - czytamy dalej.
Według NBP, doświadczenia międzynarodowe pokazują, że banki centralne jedynie w wyjątkowych przypadkach podejmowały dedykowane działania na rzecz ograniczenia luki finansowej w sektorze przedsiębiorstw niefinansowych. Miewało to miejsce przede wszystkim w sytuacji długotrwałego i głębokiego odchylania się (spadek) dynamiki kredytu od trendu. W takiej sytuacji sektor bankowy nie wypełniał w sposób efektywny swojej głównej funkcji - finansowania gospodarki, a bank centralny nie mógł prowadzić skutecznej polityki pieniężnej. W Polsce okoliczności takie jak dotychczas nie wystąpiły, a dynamikę kredytów na cele rozwojowe należy uznać obecnie za dobrą.
