Remont czy ulepszenie - co się bardziej opłaca?

Spółka z o.o. dokonała remontu budynku produkcyjnego wykorzystywanego przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Budynek stanowi środek trwały spółki. Decyzja o remoncie podjęta została w związku ze stanem technicznym dachu oraz okien. Jak powinny zostać rozliczone koszty napraw w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOP)?

W pierwszej kolejności należy ustalić, czy wykonanie poszczególnych prac może zostać uznane za remont (wtedy wydatki z nim związane będą stanowić koszt uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia), czy też będzie to ulepszenie wpływające na wzrost wartości początkowej środka trwałego i stanowiące koszt rozliczany w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne.

Z ustawy o PDOP wynika, iż ulepszenie środka trwałego następuje poprzez jego przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację. Natomiast pojęcie remontu w ustawach podatkowych nie jest zdefiniowane i ustalenie jego zakresu wynika z dotychczasowego orzecznictwa i praktyki. W orzecznictwie wyraźnie wskazuje się, że _ różnica między nakładami na remont, a nakładami na ulepszenie środków trwałych polega na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych (konserwacja, naprawy) a drugie do podjęcia czy rozszerzenia działalności w drodze przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powodującej istotną zmianę cech użytkowych _ (wyrok NSA z dnia 3 września 1999 r.. I SA/Lu 536/98, wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2006 r., II FSK 791/05).

Analizując charakter poszczególnych prac, należy odnieść się do każdej z nich indywidualnie, by móc stwierdzić, że jej wykonanie skutkowało przywróceniem do stanu poprzedniego, czy też powodowało ulepszenie środka trwałego. W tym aspekcie należy mieć szczególnie na uwadze postęp technologiczny, który nastąpił w branży budowlanej. Z reguły materiały i sposoby wykonywania prac są obecnie nowocześniejsze i technicznie lepsze od stosowanych wcześniej. Produkowane obecnie np. okna lub posadzki posiadają zazwyczaj lepsze parametry niż ich odpowiedniki z przeszłości. Trudno jest jednak uznać, że przez fakt postępu w technologii dochodzi do ulepszenia środka trwałego, w którym przykładowo zastosowano nowe materiały.

Takie stanowisko potwierdził także NSA w licznych wyrokach. Przykładowo w wyroku z 1 marca 2000 r. (I SA/Wr 2915/98) sąd wskazał, że: _ Posługując się wykładnią dynamiczną przy interpretacji pojęcia "remont" w odniesieniu do charakteru robót wykonywanych przez stronę skarżącą, należy brać pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą i postęp techniczny, mające duży wpływ na sposób i środki realizowania robót tym pojęciem objętych. Inaczej przedstawiał się zakres prac remontowych przed laty, inaczej wygląda to obecnie, przy istnieniu na rynku nowych metod realizacji robót budowlanych, nowych środków stosowanych do przeprowadzenia tych prac, a także związanych z tym kosztów _.

KALKULATOR ODSETEK

Tak więc fakt użycia nowocześniejszych materiałów (powszechnie dostępnych i stosowanych w tego typu remontach), pomimo realnego ulepszenia budynku produkcyjnego nie powinien skutkować ulepszeniem środka trwałego w rozumieniu ustawy o PDOP. Taka kwalifikacja dotyczy jednak sytuacji, gdy remont polega na wymianie zużytych elementów na nowe, bez jednoczesnej modernizacji czy przekształcenia remontowanego obiektu. Zatem, jeżeli nakłady inwestycyjne mają charakter odtworzeniowy i mają na celu przywrócenie pierwotnego stanu zużytego całkowicie lub częściowo składnika majątkowego, to zasadniczo należy je uznać za remont.

W oparciu o powyższe kryteria należy oceniać podejmowane przez podatnika prace. Kiedy więc mielibyśmy do czynienia z remontem dachu i okien? Przykładowo, gdy podatnik z uwagi na postęp technologiczny, zastosuje inną, obecnie standardową, technologię dla pokrycia dachu budynku, zastąpi zużyte rynny nowymi. Również w odniesieniu do wymiany okien, duże znaczenie w odpowiedniej kwalifikacji takiego wydatku będzie mieć rodzaj zakupionych okien. Jeżeli bowiem w miejsce starych podatnik zainstalowałby okna wykonane w powszechnie stosowanej technologii, jednak okna te spełniałyby analogiczne do poprzednich funkcje, należałoby uznać prowadzone prace jako remont. Jeżeli jednak Spółka zamontowałaby specjalne okna zaopatrzone w dodatkowe funkcje, na przykład w zestaw systemów antywłamaniowych, należałoby taki wydatek uznać za ulepszający środek trwały.

Wobec powyższego należy podkreślić, że uznanie poszczególnych wydatków na remont lub modernizację opiera się w przeważającej części na kryteriach technicznych. Jeżeli remont służy przywróceniu do stanu poprzedniego i zabezpieczeniu użytkowalności budynku w działalności gospodarczej, poniesione na ten cel wydatki będą stanowiły zasadniczo jednorazowe koszty uzyskania przychodu.

Jeżeli jednak w wyniku remontu doszłoby do modernizacji budynku skutkującej jego ulepszeniem (np. wydzielenie nowych pomieszczeń czy zainstalowanie systemu alarmowego), należałoby rozliczać takie wydatki przez odpisy amortyzacyjne.

Warto pamiętać, że środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich ulepszenie w danym roku podatkowym przekracza 3,5 tys. zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Jeżeli więc suma wydatków na ulepszenie środka trwałego nie przekroczy 3,5 tys. zł, poniesione koszty można rozliczyć na zasadach ogólnych.