Sposoby rozwiązania umowy o pracę
Rozwiązanie umowy o pracę określają przepisy kodeksu pracy. Zgodnie z zapisami prawnymi może ono przebiegać na kilka sposobów. Umowa może zostać rozwiązanaza porozumieniem stron, za wypowiedzeniem z zachowaniem okresu wypowiedzenia, wraz z upływem czasu, na jaki ją zawarto, albo poprzez oświadczenie jednej ze stron bez okresu wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony związane jest z uzasadnieniem decyzji ze strony pracodawcy. Inne formy umowy nie podają takiej konieczności.
Gdy okazuje się, że rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony przeprowadzono niezgodnie z obowiązującymi przepisami, pracownik zwrócić się może do sądu. Sąd pracy zastosuje się w tym przypadku do żądań pracownika i orzeknie o bezzasadności wypowiedzenia. Jeżeli umowa została już rozwiązana, może także orzec o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Przepisy Kodeksu dają możliwość rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jest to nadzwyczajny sposób rozwiązania umowy o pracę. Można go stosować wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach. Prawo do rozwiązania bez wypowiedzenia ma zarówno pracodawca, jak i pracownik. Jeśli umowa jest rozwiązywana bez wypowiedzenia, to trzeba podać uzasadnienie rozwiązania takiej umowy.
Jeśli umowa w ten sposób jest rozwiązywana przez pracodawcę, to musi on zawrzeć także pouczenie, że pracownikowi przysługuje wniosek o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie do sądu pracy. Do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia może dojść w wyniku ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, takich jak opuszczenie miejsca pracy bez usprawiedliwienia. Może do tego dojść również w chwili, gdy zatrudniony pracownik popełni przestępstwo uniemożliwiające mu piastowanie takiego stanowiska. Ostatnia możliwość to zawiniona przez pracownika utrata uprawnień, które są niezbędne do wykonywania zadań na dotychczas zajmowanym stanowisku. Jeżeli pracownik weźmie udział w nielegalnym strajku, a nie jest jego organizatorem, to można go zwolnić dyscyplinarnie, ale tylko wtedy gdy pracownicy wiedzieli, że działali bezprawność. Nie można natomiast zwolnić pracownika, jeśli bierze udział w legalnym strajku. Pracownika można też zwolnić, jeśli narusza on obowiązek dbania o interes
pracodawcy.
Żeby zwolnić pracownika dyscyplinarnie, pracodawca ma miesiąc od momentu, gdy uzyska informację o okoliczności, która uzasadnia rozwiązanie umowy. Chodzi tu o pozyskanie informacji, a nie tylko wiadomości, które wymagają sprawdzenia.
Rozwiązanie umowy przez pracownika
Nie tylko pracodawca, ale również pracownik ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Może to nastąpić w wyjątkowych okolicznościach. Chodzi tu np. o sytuację, w której wydane zostało orzeczenie lekarskie, które stwierdza, że praca ma szkodliwy wpływ na zdrowie pracownika albo gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.