Samochód jako firmowy środek trwały

Środek trwały to rzeczowy składnik majątku trwałego firmy. Cechą charakterystyczną środków trwałych jest sposób rozliczania wydatków poniesionych na ich zakup w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Wydatek na nabycie środka trwałego na ogół rozliczać trzeba „na raty" - w ramach odpisów amortyzacyjnych.

| Do środków trwałych zaliczyć można samochód, który spełnia następujące warunki: |
| --- |
| 1. stanowi własność lub współwłasność podatnika 2. jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania 3. jego przewidywany okres używania wynosi więcej niż rok 4. wykorzystywany jest przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo 5. oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu |

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, wydatki poniesione na nabycie środków trwałych na ogół nie można od razu zaliczyć do kosztów podatkowych. Kosztem staje się odpis amortyzacyjny, odliczany jak „rata", np. co miesiąc przez kilka lat.UWAGA! W razie braku ewidencji środków trwałych dokonane odpisy nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów

By zamortyzować samochód, należy wprowadzić go do ewidencji środków trwałych.

Obowiązek amortyzacji dotyczy aut, których wartość początkowa w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3 500 zł.

Jeśli jednak samochód będzie używany w firmie krócej niż rok, to pomimo, iż jego wartość przewyższa 3 500 zł - można cały wydatek na jego zakup zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów.

Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane:

1. co miesiąc
2. co kwartał, albo
3. jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Odpisów amortyzacyjnych od samochodów na kredyt (pożyczkę), które zostały przewłaszczone w celu zabezpieczenia wierzytelności - dokonuje pożyczkobiorca lub kredytobiorca.

| Nie wliczysz w koszty |
| --- |
| W przypadku samochodów osobowych nie można zaliczyć w koszty odpisów amortyzacyjnych w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote wg kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania. Do kosztów podatkowych nie można zaliczyć także składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. |

Gdy cena samochodu jest niska, nie przekracza 3 500 zł - przedsiębiorca nie musi go amortyzować. Może zaliczyć wydatek od razu w koszty.

Jeśli jednak zdecyduje się na amortyzowanie - może stosować zasady ogólne lub zrobić jednorazowy odpis w miesiącu oddania auta do używania albo w miesiącu następnym.

Duży jednorazowy odpis (aż do kwoty ok. 200 tys. zł) można dokonać w przypadku zakupu aut ciężarowych i innych, nie zaliczanych do grupy aut osobowych.

Od 1 stycznia 2007 r. podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków - do wysokości nieprzekraczającej w danym roku 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Pierwszą rzeczą, jaką musi zrobić przedsiębiorca przed wpisaniem nabytego auta do ewidencji środków trwałych i przed późniejszym jego amortyzowaniem - jest ustalenie wartości początkowej.

Wartość początkowa środków trwałych zależy od sposobu ich nabycia.

| Za wartość początkową środków trwałych uważa się: |
| --- |
| 1. w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia 2. w razie częściowo odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu, stanowiącego różnicę pomiędzy wartością środka trwałego a odpłatnością ponoszoną przez podatnika 3. w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia 4. w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości 5. w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - ustaloną przez wspólników na dzień wniesienia wkładu lub udziału, wartość poszczególnych środków trwałych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej, z dnia wniesienia wkładu 6. w razie otrzymania w związku z likwidacją osoby prawnej - ustaloną przez podatnika wartość poszczególnych środków trwałych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej |

Przepisy podatkowe dopuszczają kilka metod amortyzacji środków trwałych. Każda z metod dodatkowo powiązana jest z określonymi stawkami amortyzacyjnymi.UWAGA! Raz wybraną medotę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego

Wybór odpowiedniej metody oraz stawki to najważniejsza decyzja przy amortyzacji samochodu. Od tych pierwszych ustaleń zależy, jak długo oraz w jakiej kwocie przedsiębiorca obciąży bieżące koszty uzyskania przychodu, a w konsekwencji - jaki zapłaci podatek.

Metoda liniowa

Najprostsza metoda amortyzacji. Wartość początkową auta dzieli się na równe transze i po kawałku wlicza do kup. Odpisy amortyzacyjne są równe przez cały okres amortyzacji.

Przy tej metodzie samochód amortyzuje się od wartości początkowej, zaczynając od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wprowadzono auto do ewidencji środków trwałych, do końca tego miesiąca, w którym nastąpi zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową auta. Amortyzację liniową kończy także likwidacja środka trwałego, jego zbycie lub stwierdzenie niedoboru.

Uwaga! Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Stawki właściwe dla metody liniowej:

1. podstawowe stawki z wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych (wykaz znajduje się w załączniku do ustawy o PIT)

2. stawki podwyższone
3. stawki obniżone
4. stawki sezonowe

Metoda degresywna

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej auta w pierwszym podatkowym roku jego używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2, a w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania.

Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów wg metody liniowej.

Metoda indywidualna

Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że dla środków transportu, w tym samochodów osobowych *samochodów okres amortyzacji nie może być krótszy niż *30 miesięcy.

Auto używane - podatnik musi udowodnić, że przed jego nabyciem było wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy

Auto ulepszone - przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

| Samochód osobowy |
| --- |
| Jest to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem: a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, b) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną
krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków, d) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu, e) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług, |

Samochód należy wprowadzić do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego.

W razie braku ewidencji środków trwałych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów!

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zawierającej co najmniej:

1. liczbę porządkową
2. datę nabycia
3. datę przyjęcia do używania
4. określenie dokumentu stwierdzającego nabycie
5. określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej
6. symbol Klasyfikacji Środków Trwałych
7. wartość początkową
8. stawkę amortyzacyjną
9. kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony
10. zaktualizowaną wartość początkową
11. zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych
12. wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową
13. datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia