Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, więc wszystkie obowiązki związane z jej funkcjonowaniem należą do wspólników. Muszą oni być zarejestrowanymi przedsiębiorcami. Powoduje to, że jeśli spółka ma problemy i np. został wniesiony pozew wobec spółki, to za wszystko odpowiadają w imieniu spółki wspólnicy. Podobnie jest z kwestią podatku dochodowego. Rozliczenie to obowiązek każdego ze wspólników. Robią to we własnym imieniu.
Umowa spółki cywilnej
Żeby mogła powstać spółka cywilna, najpierw przyszli wspólnicy muszą dokonać rejestracji, w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)
. Dopiero po tym etapie możliwe jest zawiązanie umowy spółki cywilnej.
Jak taka umowa powinna być przygotowana? Prawo daje w tym zakresie sporą dowolność. Jedno jest jednak niezmiennie. Niezależnie od tego, jak w umowie spółki wspólnicy określą swoją odpowiedzialność i tak każdy z nich odpowiada za wszelkie długi spółki w ten sam sposób, czyli całym majątkiem.
Gdy umowa spółki jest podpisana, trzeba ją zgłosić do Głównego Urzędu Statystycznego, który wydaje numer REGON spółki, a także do urzędu skarbowego, który nadaje spółce cywilnej NIP. Wspólnicy mają na to 14 dni od chwili podpisania umowy spółki. Przy okazji płaci się podatek od czynności cywilnoprawnej w wysokości 0,5% wartości wkładów wniesionych do spółki.
W umowie spółki warto zaznaczyć jaki rodzaj majątku jest wnoszony do spółki, jaki będzie dzielony zysk, a jak pokrywane straty. Często też określa się nakazy i zakazy, którymi objęci są wspólnicy.
Zalety spółki cywilnej
Założenie spółki cywilnej jest proste i tanie. Potrzeba do tego jedynie zawrzeć umowę spółki oraz zgłosić ją do CEIDG, rejestru REGON i w ZUS. Spółka cywilna jest też tania w funkcjonowaniu i obsłudze. Księgowość może być prowadzona (oczywiście zależnie od obrotu spółki) w formie KPiR.
Korzystne jest też opodatkowanie spółki cywilnej. Podatek PIT płacą tylko wspólnicy, spółka nie jest podatnikiem. W każdym momencie spółka cywilna może być przekształcona w inną spółkę.
Wady spółki cywilnej
Specyfiką spółki cywilnej jest to, że nie jest osobnym podmiotem prawnym. Przedsiębiorcami są wyłącznie wspólnicy, dlatego, jeśli zawiązuje się spółkę cywilną, nie da się w żaden sposób ograniczyć odpowiedzialności za zobowiązania. Mało tego. Wspólnicy odpowiadają za ewentualne długi solidarnie.
Jak rozwiązać spółkę cywilną?
Już na etapie zawiązywania spółki cywilnej można się umówić, w jaki sposób będzie ona rozwiązania. Jeśli to nie będzie określone, trzeba stosować zapisy prawa cywilnego. Zgodnie z nimi spółka zwykle jest rozwiązywana gdy:
- Wspólnicy podejmą wspólnie uchwałę o tym, że spółka kończy działalność.
- Jeden ze wspólników ogłosi upadłość.
- Wspólnik umrze, a umowa nie zakłada, że zastąpi go spadkobierca.
- Jeśli jeden ze wspólników lub wierzyciel wypowie spółkę.
W pierwszym przypadku wspólnik może to zrobić najpóźniej trzy miesiące przed końcem roku księgowego spółki. Gdy wierzyciel chce wypowiedzieć taką umowę, to najpierw przez pół roku trzeba prowadzić egzekucję majątku wspólnika. Jeśli jest bezskuteczna, można swobodnie wypowiedzieć umowę spółki.
Dla kogo jest spółka cywilna? Praktyka pokazuje, że to rozwiązanie rekomendowane jest dla firm, które działają na niewielką skalę, a biznes nie wymaga ponoszenia specjalnie dużego ryzyka.