*Jeżeli podatnicy nie posiadają przed złożeniem deklaracji odpowiednich dokumentów muszą wykazać WDT lub eksport w deklaracji nie ze stawką 0%, ale np. ze stawką 22%. *
Zarówno jednak w przypadku WDT, jaki eksporcie bezpośrednim i pośrednim, otrzymanie przez podatnika tych dokumentów w terminie późniejszym upoważnia podatnika do dokonania korekty złożonej deklaracji, w której wykazał dostawę towarów. Nie zmienia to jednak faktu, że przy braku dokumentów należy pierwotnie wykazać daną dostawę ze stawką krajową i wpłacić na konto urzędu skarbowego należny podatek VAT. Aby prawidłowo ustalić kwotę należnego podatku VAT należy we właściwy sposób ustalić podstawę opodatkowania podatkiem VAT, z czym w praktyce podatnicy mają wiele problemów. Prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania ma duże znaczenie, ponieważ ewentualny błąd w tym zakresie może zostać uznany przez urząd skarbowy za zaniżenie przez podatnika należnego podatku VAT.
Jaką metodą ustalić podatek?
W praktyce wątpliwości podatników w tym zakresie sprowadzają się do tego, czy podatek należy ustalić metodą ,,od stu", czy ,,w stu". Przy pierwszej metodzie, od ceny netto nalicza się podatek np. 22%. Jeżeli cena ta wynosi np. 100 zł, to podatek (22%) naliczony od tej kwoty brutto. Przykładowo, jeżeli cna brutto wynosi 100 zł to zawiera ona już w sobie podatek (np. 22%). Podatek ustala się więc wówczas jako 18,03% ceny brutto. Oznacza to, że cena netto wyniosłaby więc 81,97 zł a podatek VAT 18,03 zł. Metoda ,,od stu" jest metodą stosowaną standardowo dla ustalania kwoty podatku. Metoda ,,w stu" jest natomiast metodą stosowaną w przypadku cen urzędowych i jest także dopuszczalna w przypadku, gdy sprzedawca stosuje jako ceny sprzedaży umowne ceny brutto.
Organy skarbowe wskazują, że, jeżeli do eksportu lub WDT podatnik zamiast stawki 0%, powinien zastosować stawkę właściwą dla dostawy krajowej, to przy ustaleniu podstawy opodatkowania należy również posłużyć się przepisami stanowiącymi o podstawie opodatkowania dostawy towarów na terytorium kraju. Zgodnie z ogólnymi zasadami ustalania podstawy opodatkowania, jest nią obrót, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.
Kwota należna obejmuje natomiast całość świadczenia należnego od nabywcy. W świetle powyższego kwota należna z tytułu WDT lub eksportu określona na fakturze wystawionej przez podatnika ze stawką 0% jest właśnie świadczeniem należnym od nabywcy. Aby więc określić kwotę obrotu, stanowiącego podstawę opodatkowania należy pomniejszyć ją o kwotę należnego podatku. Aby więc z poziomu kwoty należnej z tytułu sprzedaży przejść do podstawy opodatkowania należy zastosować metodę ,,w stu". Wysokość podatku należy więc ustalić wg wzoru: (kwota brutto x stawka podatku) / (100 + stawka podatku). Powyższe oznacza, że cena sprzedaży stanowi cenę brutto, tj. zawiera w sobie podatek VAT i podstawę opodatkowania.
Kiedy można zastosować stawkę zerową?
Strony w umowie wyraźnie mogą postanowić jednak inaczej. Jeżeli więc strony opodatkowanej transakcji określiły jej cenę, bez wskazania, że jest to wartość netto, do której należy doliczyć VAT, uznać zawsze należy, że jest to cena zawierająca w sobie tenże podatek, w ramach której należny podatek można ustalić w tzw. rachunkiem ,, w stu" (Drugi Śląski Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, 27 listopada 2006r., PP/443-126/06/AZ-75063; Podkarpacki Urząd Skarbowy, 1 czerwca 2006r., PUS.II/443/39/06/MR; Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, 3 marca 2006r., 1471/NTR1/443-639/05/LS). Należy także wskazać, iż powyższe zasady stosuje się nie tylko w przypadku braku odpowiednich dokumentów dla opodatkowania WDT i eksportu stawką 0%, ale także w innych sytuacjach, gdy zastosowanie stawki 0% jest uzależnione od spełnienia określonych warunków. Przykładowo stawkę 0% można zastosować, jeżeli polski podatnik sprzedaje towary zagranicznemu nabywcy, ale towary te są przekazywane innemu podmiotowi w Polsce, aby ten
wykonał na nich określone usługi (uszlachetnianie) i dopiero po wykonaniu tych usług są wywożone z Polski. Warunkiem jednak zastosowania stawki 0% jest otrzymanie zapłaty za sprzedane towary od kontrahenta zagranicznego na rachunek bankowy w banku krajowym w terminie 60 dni od dnia wydania towaru. Jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony należy wykazać dostawę towarów jako dostawę na terytorium kraju, traktując kwotę wykazaną na fakturze jako kwotę brutto i licząc podatek należny rachunkiem "w stu" (Pierwszy Śląski Urząd Skarbowy w Sosnowcu, 28 lutego 2006r., PSUS/PP OIO/443/ 429/ 05 /ŁG; Urząd Skarbowy w Białej Podlaskiej, 17 stycznia 2006r., PP/443-96/05).
Autor jest pracownikiem Izby Skarbowej we Wrocławiu, pracownikiem naukowym Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Służb Publicznych ASESOR we Wrocławiu oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania Copernicus we Wrocławiu.
Artykuł pochodzi z książki: VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych, eksport, import w 2008r, dostępnej na stronie: www.presshouse.pl