Konstrukcja podatku VAT polega na tym, że realnie płaci go konsument. Na całym etapie "wędrowania" towarów od producenta do odbiorcy, podatek dolicza podmiot, który wnosi wartość dodana. Podatkiem objęta jest wartość doliczona do poprzedniej ceny, a nie do całej wartości obrotu.
Warto pamiętać, że przedsiębiorca ma prawo odliczenia podatku, który wcześniej został już zapłacony.
Specyfika podatku VAT
Podatek VAT to podatek pośredni. Znaczy to tyle, że nie jest płacony bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Płaci się go jednak w momencie kupowania określonego produktu lub usługi. Podatek po prostu zawarty jest w cenie produktu. Obowiązek związany z obliczeniem podatku, a także obowiązek wpłacenia tego podatku do urzędu skarbowego leży po stronie sprzedawcy. Finalnie zawsze płacony jest przez ostatniego odbiorcę produktu.
Jak działa podatek VAT? Działanie podatku VAT jest proste. Przedsiębiorca dolicza po prostu VAT do ceny towaru, który jest sprzedawany. Potem odprowadza podatek do urzędu. Zawsze jednak ciężar zapłacenia tego podatku ponosi ostatni kupujący.
W jakiej sytuacji trzeba doliczyć VAT?
Podatek VAT stosowany jest w przypadku transakcji związane z odpłatną dostawą towarów, ale i w przypadku świadczenia usług. Podstawę opodatkowania VAT stanowi wszystko, co jest zapłatą.
Jakie stawki VAT obowiązującą w Polsce?
W naszym kraju obowiązuje kilka stawek podatku VAT:
- 23% - stawka podatku VAT podstawowa;
- 8% - stawka obniżona, którą stosowana jest do rozliczania np. robót budowlano-montażowych, a także niektórych usług gastronomicznych);
- 5% - stawka obniżona, do rozliczania produktów rolnych;
- 0% - stawka używana w przypadku dostawy towarów realizowanych wewnątrz Unii Europejskiej.
Część podatników może skorzystać ze specjalnej stawki dla zwolnionych z VAT. Wtedy na fakturze stosowane jest oznaczenie "zw".
Ustalenie niższych stawek VAT ma na celu wsparcie określonych segmentów rynku. To nie przedsiębiorca wybiera stawkę podatku. Zależy ona od tego, jak sklasyfikowany jest towar lub usługa.
Podatek VAT rozliczany przez firmy
W sytuacji, gdy przedsiębiorca przekroczy obrót 200 000 zł, obowiązkowo musi zarejestrować się jako podatnik VAT.
Do dobrego zrozumienia mechanizmu podatku VAT, warto rozróżnić cenę netto i cenę brutto. Cenę netto stanowi cena produktu, która nie uwzględnia podatku VAT. Ceną brutto jest cena z doliczonym VAT-em.
Podatek VAT może być rozliczany miesięcznie albo kwartalnie. Żeby podatek rozliczyć, przedsiębiorca sumuje wartość zakupów, których dokonał przez dany okres rozliczeniowy. Potem zlicza się wartość towarów i usług, które zostały sprzedane. Wartość z tych dwóch rodzajów transakcji trzeba wprowadzić do deklaracji VAT. Deklarację trzeba złożyć do urzędu skarbowego. W tym samym momencie rozliczany jest podatek.