Z kolei najbardziej "wolni strzelcy" obawiają się konkurencji i rosnących kosztów działalności.
Kto wykonuje wolny zawód? Lekarz prowadzący własną praktykę, stomatolog, weterynarz, adwokat, notariusz, księgowy, psycholog, architekt i wielu innych - m.in. te profesje można zaliczyć do tej grupy i to ich dotyczy najnowszy raport Deutsche Bank "Wolne zawody w Polsce. Portret Profesjonalisty 2016".
- Mimo że grupa ta jest jednym z motorów polskiej gospodarki, w naszej ocenie nie była ona do tej pory dostatecznie dobrze rozpoznana i opisana. Tymczasem w Polsce już blisko 10 proc. małych i średnich firm to przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby wykonujące wolny zawód - mówi Leszek Niemycki, Wiceprezes Zarządu Deutsche Bank Polska.
Respondenci badania w zdecydowanej większości wykonują wolny zawód prowadząc własną jednoosobową działalność gospodarczą (72,4 proc.), a tylko 15,2 proc. badanych pracuje na umowę o pracę. Na umowie o dzieło lub zleceniu pracuje tylko jeden na 50 takich pracowników.
- W badaniu Deutsche Bank populacja wolnych zawodów składała się z inżynierów, przedstawicieli branż medycznych, usług finansowych, artystycznych, prawnych oraz związanych z budownictwem i nieruchomościami - wymienia prof. Małgorzata Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej.
W swoim zawodzie niemal połowa badanych pracuje dłużej niż 10 lat. - Można ich uznać za soczewkę polskich postaw przedsiębiorczości, a ze względu na konieczność posiadania w znakomitej większości przypadków wykształcenia akademickiego – za inteligencki biznes - mówi prof. Bombol.
Elastyczność przede wszystkim
Osoby pracujące w wolnym zawodzie cenią sobie przede wszystkim elastyczność miejsca i czasu pracy - stwierdziło tak 54,3 proc. badanych. Drugą najczęściej wskazywaną zaletą wolnego zawodu, chociaż zdecydowanie rzadziej niż w przypadku pierwszej, jest możliwość dbania o równowagę pracy i życia osobistego. Na trzecim miejscu jest natomiast możliwość rozwoju i doszkalania się w organizacji branżowej.
Badanie pozwoliło wypowiedzieć się profesjonalistom także na temat największych ich zdaniem wyzwań, zagrożeń i barier w wykonywaniu wolnego zawodu. Najczęściej, bo w ponad 46,4 proc. przypadków, zaliczali do nich bardzo dużą konkurencję w branży. - Oczywiście, chęć wyprzedzenia konkurentów jest rzeczą naturalną w przypadku wszystkich przedsiębiorców, nie tylko tych wykonujących wolne zawody. Trudno jednak sprostać temu zadaniu, nie inwestując w rozwój działalności - komentuje Waldemar Jarek z Deutsche Bank Polska.
Pracujący w wolnych zawodach obawiają się również rosnących kosztów prowadzenia działalności oraz odpowiedzialności prawnej za wykonywaną pracę.
Aż 81 proc. zapytanych profesjonalistów ma w swoich planach inwestycje, w dużej mierze realizowane ze swoich własnych oszczędności. - W obecnej sytuacji na rynku kredytowym, w obliczu rekordowo niskich stóp procentowych, warto zastanowić się, czy skorzystanie z kredytu inwestycyjnego nie będzie bardziej opłacalnym posunięciem - komentuje Waldemar Jarek.
Na co ten kredyt? Przede wszystkim na specjalistyczny sprzęt, szkolenia czy wyposażenie biura. Część respondentów chciałaby również kupić samochód, a niektórzy - inną firmę.
Z bankiem za pan brat
Kontakt z bankiem osób wykonujących wolne zawody ogranicza się do podstawowych produktów. Odsetek osób, które często korzystają z rachunku indywidualnego, wynosi 79,3 proc., a dwie trzecie ankietowanych często używa karty płatniczej przypisanej do takiego rachunku. Z kolei z konta firmowego często korzysta co drugi respondent.
Profesjonaliści oczekują od banku przede wszystkim darmowych wypłat z bankomatów (55,6 proc.) oraz wysokiej jakości bankowości elektronicznej. Bardzo ważne są dla nich również ceny usług bankowych, mobilność oraz wiarygodność i prestiż banku.
- Osoby wykonujące wolne zawody to wymagająca grupa klientów wyróżniająca się wysoką świadomością i wiedzą - mówi Waldemar Jarek z Deutsche Bank. - Z jednej strony mają nieco inne oczekiwania niż pozostali przedsiębiorcy, także te związane z zewnętrznym finansowaniem, ale z drugiej posiadają analogiczne potrzeby jak pozostali konsumenci, jeśli chodzi o zapotrzebowanie na bankowe usługi.
Oszczędzają na emeryturę
Wśród badanych pracowników 41,2 proc. odkłada dodatkowo na emeryturę poza obowiązkowymi składkami do ZUS. Jak zaznacza Monika Szlosek z Deutsche Banku, perspektywy emerytalne tej grupy wyglądają jednak gorzej, niż i tak niezbyt optymistyczne perspektywy pozostałych grup. - W tym kontekście za dosyć pozytywne należy więc uznać rezultaty naszego badania. Wynika z niego, że osoby wykonujące wolne zawody w dużej mierze zdają sobie sprawę z tych negatywnych tendencji, które w tak istotnym stopniu ich dotyczą.
Najważniejszym powodem do odkładania dodatkowych środków jest obawa przed niedostateczną emeryturą wypłacaną przez państwo oraz ostrzeżenia ekspertów. Znacznie słabiej motywują ich natomiast namowy znajomych czy korzystne oferty programów emerytalnych. Oszczędzają najczęściej w III filarze, w dalszej kolejności na lokatach i kontach oszczędnościowych.
- Warto więc wykorzystać swój zmysł przedsiębiorczości, pamiętając, że obecny rozwój zawodowy jest tak samo istotny, jak potrzeba zadbania o swoją finansową przyszłość - podsumowuje Monika Szlosek.
