Strajki stały się powszechne podczas rewolucji przemysłowej, kiedy masowa praca stała się ważnym elementem funkcjonowania fabryk i kopalni. W większości krajów działania strajkowe szybko stały się nielegalne, ponieważ właściciele fabryk mieli znacznie więcej władzy niż robotnicy. Większość krajów zachodnich częściowo zalegalizowała strajki na przełomie XIX i XX wieku.
Strajk jako narzędzie sprzeciwku społecznego
Strajki są czasem wykorzystywane do wywierania presji na rządy, aby zmieniły swoją politykę. Czasami strajki destabilizują rządy określonej partii politycznej lub władcy; w takich przypadkach są często częścią szerszego ruchu społecznego, który przyjmuje formę kampanii sprzeciwu społecznego.
Większość strajków podejmowana jest przez związki zawodowe w ramach ostatecznych negocjacji zbiorowych. Przedmiotem negocjacji zbiorowych jest uzgodnienie przez pracodawcę i związek zawodowy wynagrodzenia, świadczeń i warunków pracy. Układ zbiorowy pracy może zawierać klauzulę zakazującą strajku w okresie obowiązywania umowy, znaną jako "klauzula zakazu strajku". Klauzule o braku strajku powstały w Stanach Zjednoczonych natychmiast po drugiej wojnie światowej.
W wielu krajach dzikie strajki nie mają takiej samej ochrony prawnej, jak uznane strajki związkowe i mogą skutkować karami dla członków związku, którzy w nich uczestniczą. To samo dotyczy często strajków przeprowadzanych bez oficjalnego głosowania członków związku, co jest wymagane w niektórych krajach, takich jak Wielka Brytania.
Jakie są rodzaje strajków?
Strajk może składać się z pracowników odmawiających udziału w pracy lub pikietowania poza miejscem pracy w celu zapobiegania lub zniechęcania ludzi do pracy na swoim miejscu albo prowadzenia interesów z pracodawcą. Rzadziej pracownicy mogą zajmować miejsce pracy, ale nie chcą wykonywać swoich obowiązków.
Inną niekonwencjonalną taktyką jest praca dokładnie zgodnie z regułami (znana również jako strajk włoski), w której pracownicy wykonują swoje zadania dokładnie tak, jak jest to wymagane. Na przykład pracownicy mogą drobiazgowo i nadaktywnie przestrzegać wszystkich przepisów bezpieczeństwa w taki sposób, że przeszkadza to ich produktywności lub mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych.
Strajki mogą dotyczyć konkretnego miejsca pracy, pracodawcy lub jednostki w miejscu pracy lub mogą obejmować całą branżę albo każdego pracownika w mieście oraz w kraju. Strajki obejmujące wszystkich pracowników lub pewną liczbę dużych i ważnych grup pracowników w danej społeczności, regionie znane są jako strajki ogólne. W pewnych okolicznościach strajki mogą mieć miejsce w celu wywarcia nacisku na państwo lub inne władze albo mogą być odpowiedzią na niebezpieczne warunki w miejscu pracy.
Głodówka jest to celowa odmowa jedzenia. Strajki głodowe są często wykorzystywane w więzieniach jako forma politycznego protestu. Podobnie jak strajki studenckie, strajk głodowy ma na celu pogorszenie publicznego wizerunku danego celu.
Łamistrajk jest osobą, która działa mimo trwającego strajku. To zazwyczaj osoby, które nie są zatrudniane przez firmę przed sporem związkowym , ale raczej zatrudnione zostają po strajku lub w jego trakcie, aby utrzymać działalność organizacji.