Od 16 marca br. osoby dobrowolnie opłacające składkę chorobową mają prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat oraz innym chorym członkiem rodziny. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 6 marca 2007 r. sygn. akt P 45/06 (Dz. U. z dnia 16 marca 2007 r. Nr 47, poz. 318).
Dotychczas z zasiłku opiekuńczego mogły korzystać jedynie osoby, które podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom chorobowym (np. pracownicy).
Prawo do zasiłku opiekuńczego przyznano m.in. osobom prowadzącym własne firmy oraz osobom współpracującym, osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług.
Od dnia ogłoszenia wyroku, tj. 16 marca br., wszystkie osoby objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym nabyły prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat oraz innym chorym członkiem rodziny.
Prawa do zasiłku nie mają, jeśli opiekę sprawują nad zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia lat 8, w przypadku:
- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
- porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
- pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
Osoby, którym przed 16 marca ZUS odmówił prawa do zasiłku opiekuńczego, mogą dochodzić wypłaty tego zasiłku.
Przedsiębiorca, który postanowi odzyskać należne mu środki z ZUS, powinien pilnować terminu złożenia wymaganych dokumentów.
| 16 czerwca 2007 r. |
| --- |
| W sprawach, które zostały zakończone prawomocnym orzeczeniem sądu, ma zastosowanie przepis art. 4011 oraz art. 407 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tymi przepisami, prawo do zasiłku opiekuńczego należy ustalić ponownie, jeżeli z wnioskiem w tej sprawie ubezpieczony wystąpi w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego tj. do 16 czerwca 2007 r. W tych przypadkach prawo do zasiłku opiekuńczego będzie ustalone ponownie za okres od dnia 1 września 1999 r., tj. od daty obowiązywania ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r., gdyż ustawa od początku jej obowiązywania nie przewidywała prawa do zasiłku opiekuńczego dla osób podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. |
| 17 września 2007 r. |
| --- |
| Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma zastosowanie także do ubezpieczonych, którzy przed dniem ogłoszenia wyroku nie występowali z wnioskiem o wypłatę zasiłku opiekuńczego i w związku z tym w ich sprawie nie była wydawana przez ZUS decyzja. Jeżeli ubezpieczony przedłoży niezbędne dokumenty potwierdzające niemożność wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki za okres przed 16 marca 2007 r., prawo do zasiłku opiekuńczego będzie ustalone z uwzględnieniem art. 67 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. Data ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego będzie potraktowana jako dzień, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia o zasiłek opiekuńczy. W takim przypadku wypłata zasiłku opiekuńczego nastąpi za okres przed dniem ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli wniosek w tej sprawie zostanie zgłoszony przed upływem 6 miesięcy od daty ogłoszenia wyroku, tj. do 17 września 2007 r. |
Zasiłku opiekuńczego nie odzyskają już osoby, które nie otrzymały zasiłku wskutek odmownej decyzji ZUS (ostatecznej, bez odwołania do sądu) i jednocześnie nie złożyły wniosku o wypłatę zasiłku opiekuńczego w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia TK tj. do 16 kwietnia 2007 r.