Kto otrzymuje trzynastkę?
Zgodnie z ustawą, która przewiduje dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników budżetówki, pracodawca ma obowiązek wypłacić dodatkowe wynagrodzenie roczne, tzw. trzynastkę. Trzynastka przysługuje wyłącznie pracownikom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy. W przypadku firm prywatnych o tym, czy wypłacona będzie pracownikom trzynastka, decyduje zarządzający firmą.
Kiedy wypłaca się trzynastkę?
Wynagrodzenie trzynastka jest dodatkowym wynagrodzeniem, które wypłaca się co do zasady do końca marca, czyli do końca pierwszego kwartały. Jeśli termin ten nie zostanie dotrzymany, to pracodawca musi być przekonany o konsekwencjach. Karą jest grzywna, a także odpowiedzialność związana z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Może to być więc upomnienie, nagana albo kara pieniężna. W sytuacji, gdy o wypłacie trzynastki zdecydowano na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych, to pracodawca samodzielnie wskazuje dowolny termin wypłaty.
Prawo do trzynastki
Żeby otrzymać trzynastkę w pełnej wysokości trzeba przepracować u danego pracodawcy cały rok kalendarzowy. Zgodnie z interpretacją prawną przepracowanie całego roku rozumie się, jako czas pozostawania w zatrudnieniu. Nie ma więc znaczenia, czy faktycznie prawo było wykonywane. Powoduje to, że np. pozostawaniem w zatrudnieniu jest czas przebywania na zwolnieniu chorobowym. W przypadku, gdy mamy do czynienia z urlopem wypoczynkowym, powszechnym jest, że w tym okresie nie świadczy się pracy. Mało tego nie można jej świadczyć. Urlop wypoczynkowy jest bowiem nie tylko prawem, ale i obowiązkiem pracownika. Zgodnie z prawem trzynastka jest dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, a skoro za urlop wypoczynkowy należy się wynagrodzenie, to nie może to być przeszkodą w* obliczeniu trzynastki*. Dlatego okres urlopu wypoczynkowego nie obniża ani wymiaru, ani wysokości trzynastki.
Jeśli pracownik podejmuje pracę u pracodawcy w czasie roku kalendarzowego, to prawo do trzynastki przysługuje mu w wysokości proporcjonalnej do czasu, który przepracował. Musi przepracować przynajmniej pół roku. Jeśli pracownik świadczy pracę krócej niż pół roku, to na trzynastkę nie może liczyć. Są jednak wyjątki od tej zasady. Chodzi np. o nauczycieli i nauczycieli akademickich, którzy pracują zgodnie z organizacją roku szkolnego.* Możliwości otrzymania trzynastki* nie wstrzymuje śmierć pracownika, urlop ojcowski albo macierzyński lub wychowawczy, a także emerytura albo renta szkoleniowa. Warto też wiedzieć, że okresów pracy u różnych pracodawców nie można sumować.
Trzynastki nie dostanie też pracownik ukarany karą dyscyplinarną, gdy rozwiązano umowę z winy pracownika lub gdy pracownik stawił się do pracy w stanie nietrzeźwości.
Trzynastka to 8,5 proc. sumy wynagrodzenia, które otrzymał pracownik w ciągu roku kalendarzowego.
