Jak zawrzeć umowę agencyjną?
Umowa agencyjna jest zwykle zawierana na mocy porozumienia dwóch lub więcej stron. Jest to umowa wzajemna. Znaczy to tyle, że obie strony mają wobec siebie określone zobowiązania. Umowa agencyjna zakłada odpłatność.
Wyróżnikiem tej umowy jest to, że mogą ją zawrzeć wyłącznie profesjonaliści. Zleceniodawca musi być zawsze przedsiębiorcą, a agent musi działać jako swoje własne przedsiębiorstwo (np. prowadzić działalność gospodarczą)
.
Forma umowy agencyjnej
Umowa agencyjna może być zawarta ustnie, a nawet, jak to określa prawo, w sposób dorozumiany. Znaczy to tyle, że to jej ważności wcale nie trzeba sporządzać formy pisemnej. Warto jednak wiedzieć, że każda ze stron może zażądać, by druga strona pisemnie potwierdziła treść ustaleń.
Obowiązki agenta
Przepisy kodeksu cywilnego zakładają, że jeśli agent podpisze umowę agencyjną, to zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umów określonego rodzaju. Umowy te zawierane są w imieniu zleceniodawcy. Co ważne, agent musi za swoje czynności otrzymywać wynagrodzenie. Działania może wykonywać jedynie w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Elementy umowy agencyjnej
Jak już powiedzieliśmy, umowa nie musi być sporządzona na piśmie. Jeśli jednak już decydujemy się na taką formę, to koniecznie należy określić, w jakim celu jest ona zawierana, podać okres, w jakim obowiązuje umowa, a także określić, jakie wynagrodzenie przysługuje agentowi. Jeśli nie wpiszemy do niej odpłatności za czynności, umowa taka nie będzie mogła być zaliczona do umowy agencyjnej. Jeśli wynagrodzenie nie jest określone liczbowo, zleceniobiorca musi otrzymać prowizję.
Umowa agencyjna może dodatkowo zawierać prawo wyłączności. Na mocy wyłączności dający zlecenie może zawierać umowy z klientami wyłącznie za pośrednictwem agenta. Wyłączność taka może być związana z konkretną grupą klientów lub obszarem geograficznym. W umowie agencyjnej można też wpisać zakaz działalności konkurencyjnej. Wtedy wymagana jest obowiązkowo forma pisemna. Ograniczenie konkurencji nie może obejmować okresu dłuższego niż dwa lata po zakończeniu umowy.
Wyróżniamy dwa rodzaje agencji:
- pośredniczące,
- przedstawicielskie.
W agencji pośredniczącej agent jest wyłącznie pośrednikiem. W zamian za wynagrodzenie, zwykle w formie prowizji, aranżuje on możliwości zawarcia umów pomiędzy zleceniodawcą a klientem, doprowadzając do skojarzenia ich ze sobą.
W przypadku agencji przedstawicielskiej agent dokonuje czynności prawnych i zawiera umowy w imieniu swojego zleceniodawcy. W takiej sytuacji musi posiadać stosowne pełnomocnictwo.
Prowizja jako wynagrodzenie w umowie agencyjnej
Wynagrodzeniem umowy agencyjnej najczęściej jest prowizja. To wynagrodzenie, które zależy od liczby albo wartości zawartych umów. Jeśli wysokości prowizji nie określono w umowie, to wynosi ona tyle ile zwyczajowo przyjętej w podobnej działalności.
Wypowiedzenie umowy agencyjnej
Umowa agencyjna, która jest zawarta na czas nieoznaczony, może być wypowiedziana. Trzeba zachować wtedy ustawowe terminy. To miesiąc naprzód przy wypowiedzeniu w pierwszym roku, a dwa miesiące w drugim roku i trzy w trzecim i następnych latach. Te okresy wypowiedzenia nie mogą być w żadnym wypadku skrócone.
Umowa agencyjna może być jednak wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym. Dzieje się tak, gdy jedna ze stron nie wykonuje obowiązków w całości lub znacznej części.