Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (który przygotował dokumenty) Bernadeta Kasztelan-Świetlik poinformowała przedstawiając raporty w Sejmie, że w 2014 r. pomocy publicznej udzieliło około 700 podmiotów, a trafiła ona do około 40 tys. przedsiębiorców. Natomiast pomocy de minimis (w mniejszej skali) udzieliło 4 tys. podmiotów i trafiła ona do 287 tys. firm.
- Łącznie w 2014 r. mieliśmy 745 tys. przypadków wsparcia przedsiębiorców ze strony państwa - powiedziała wiceprezes UOKiK.
Mirosława Nykiel (PO) z sejmowej komisji gospodarki i rozwoju wskazała, że komisja zarekomendowała przyjęcie raportów. Poparcie dla dokumentów zadeklarowały też kluby PO i PiS.
Gabriela Masłowska (PiS) zwróciła uwagę, że w raportach brakuje ważnej - jej zdaniem - informacji o pomocy w podziale na wsparcie dla przedsiębiorstw z kapitałem polskim i obcym. Według Masłowskiej wśród polskich firm panuje opinia, iż obcym firmom chętniej udziela się różnych form pomocy.
- Skutkiem tego jest fakt, że w Wielkiej Brytanii Polacy założyli 27 tys. przedsiębiorstw natomiast w Polsce dominują przedsiębiorstwa o kapitale obcym - zauważyła Masłowska.
Zdaniem Marka Sowy (PO) największy problem stanowi pomoc sektorowa udzielana na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorswt. Stanowi to bowiem największe zagrożenie dla konkurencji.
- Pomoc ta stanowi zwykle doraźną reakcję państwa na problemy poszczególnych podmiotów. Bez wątpienia sektor górniczy jest typowym przykładem takiej pomocy - powiedział Sowa.
Krzysztof Sitarski (Kukiz'15) zwrócił natomiast uwagę, że pomoc publiczna jest adresowana także do podmiotów, które wycofują się z polskiego rynku, dlatego jego klub wstrzymał się od poparcia raportów.
- Trzeba ustalić w związku z tym jasne reguły pomocy publicznej dla przedsiębiorstw, należy dokładnie ustalić zasadność wydatków, potrzeba wspierać przedsiębiorstwa, które zostają na rynku polskim - podkreślił poseł Kukiz'15.
Według Pawła Kobylińskiego (N) pomoc państwa dla przedsiębiorstw jest zjawiskiem dość kontrowersyjnym. - Z jednej strony wolny rynek wymaga ochrony konkurencji i zakazu udzielania pomocy publicznej, a z drugiej zaś istnieje potrzeba wspierania przez państwo pewnych dziedzin gospodarki - zauważył.
W raportach UOKiK-u napisano, że ogólna wartość pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom w 2014 r. wyniosła 25 mld 262,8 mln zł, co stanowiło 1,46 proc. PKB.
"Wartość udzielonej pomocy, z wyłączeniem pomocy w transporcie, wyniosła 19 mld 354,5 mln zł (1,12 proc. PKB). Natomiast wartość pomocy publicznej udzielonej w sektorze transportu wyniosła 5 mld 908,3 mln zł (0,34 proc. PKB)" - napisano.
Zgodnie z raportem w latach 2011-2014 ogólna wartość pomocy publicznej wykazywała tendencję rosnącą, a w 2014 r. odnotowano jej największy (prawie 15 proc.) wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim.
UOKiK wyjaśnił, że wzrost ten wynika przede wszystkim z tego, że w 2014 r. minister środowiska zaczął udzielać spółkom energetycznym pomocy w formie przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (3,9 mld zł).
Znacznie wzrosła też wartość pomocy udzielonej w sektorze transportu (o 1,9 mld zł), co spowodowane było przede wszystkim wzrostem wartości rekompensat z tytułu realizacji zadań świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym udzielonej spółkom komunikacji miejskiej (o 2,3 mld zł).
Zgodnie z raportem w 2014 roku najwięcej pomocy udzielił Minister Środowiska (3 mld 901,5 mln zł), druga pod względem wartości pomoc została udzielona przez prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - 2 mld 960,8 mln zł. (spadek o 8 proc.). Pomoc ta prawie w całości (99,7 proc.) została udzielona w formie refundacji na podstawie programu dotyczącego dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (2 mld 952,4 mln zł).
Organy podatkowe udzieliły ponad 40 proc. pomocy więcej niż w poprzednim roku (2 mld 916,7 mln zł). "Pomocy tej udzielono głównie (98,4 proc.) w formie ulg w podatku dochodowym podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w specjalnych strefach ekonomicznych" - napisano w raporcie.
Natomiast prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w 2014 roku udzielił pomocy w kwocie 2 mld 618,7 mln zł.
W 2014 roku 62 proc. wartości pomocy udzielono przedsiębiorcom dużym, 15,5 proc. przedsiębiorcom średnim, a 22,5 proc. małym i mikro. Uwzględniając pomoc de minimis proporcje ulegają zmianie - duzi przedsiębiorcy otrzymali 46,6 proc. pomocy, średni przedsiębiorcy 13,8 proc., mali i mikro łącznie 39,6 proc.
Wśród największych beneficjentów pomocy w 2014 r. znalazły się spółki działające na rynku energetycznym: PGE, Tauron, EDF Polska , Enea, GDF Suez Energia Polska, które otrzymały w sumie pomoc wartą 3 mld 914,6 mln zł. Pomoc przyznana tym podmiotom stanowiła 20 proc. ogólnej wartości udzielonej pomocy.
W raporcie wskazano, że 600,5 mln zł pomocy na restrukturyzację uzyskały Polskie Linie Lotnicze LOT, a Telewizja Polska otrzymała 444 mln zł dofinansowania z wpływów abonamentowych.
Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi z Olsztyna dostał 292,1 mln zł pomocy, a Spółka Restrukturyzacji Kopalń 366 mln zł. Wśród największych beneficjentów znalazł się również Michelin Polska z pomocą w wysokości 185,6 mln zł pochodzącą przede wszystkim ulgi podatkowej w związku z prowadzeniem działalności w specjalnej strefie ekonomicznej.
"Wydaje się, iż pomoc udzielona ww. podmiotom, pomimo iż są to duzi przedsiębiorcy, a pomoc jest znacznej wielkości, nie miała zasadniczo negatywnego wpływu na konkurencję" - podsumował UOKiK.
W raporcie poinformowano ponadto, że wartość pomocy de minimis (której wartość dla danego beneficjenta w okresie trzech kolejnych lat podatkowych nie przekracza 200 tys. euro lub 100 tys. euro w sektorze transportu drogowego towarów) w 2014 roku w Polsce wyniosła 6 mld 825,5 mln zł. Stanowiło to 21,3 proc. całości wsparcia udzielonego przedsiębiorcom ze środków publicznych.
W raporcie podano, że mikro-, małe i średnie firmy stanowiły 97 proc. beneficjentów pomocy de minimis. Większość tej pomocy (ok. 79 proc.) to bezpośrednie wydatki z budżetu państwa.
