Wiek emerytalny. Jak się go ustala i od czego zależy?

Wiek emerytalny uzyskuje osoba, która kiedyś wkroczyła na rynek pracy i stała się członkiem systemu emerytalnego. Co istotne, osoby osiągające wiek emerytalny bardzo często są jeszcze zdolne do dalszej pracy.

Na ustalenie wieku emerytalnego ma wpływ sporo zmiennych. Przede wszystkim chodzi o to, jak wygląda proces starzenia się ludzkiego organizmu, jaki jest postęp medycyny i higieny, a także coraz dłuższe życie ludzi, które jest związane z postępem cywilizacyjnym. W związku z tym na wiek emerytalny będzie miał wpływ rozwój technologiczny, a także kwestie ekonomiczno-demograficzne.

Ustalenie wieku emerytalnego wiąże się z podstawową funkcją ubezpieczenia społecznego. Jest to zagwarantowanie środków utrzymania w momencie, gdy zostanie mocno ograniczona zdolność do zarabiania. Starzejąc się, tracimy siły i zdolność do zarabiania. Oczywiście nie jest możliwe, żeby ustalić taką granicę dla wszystkich. Żeby system jednak funkcjonował, trzeba ustalić jedną granicę dla wszystkich. Międzynarodowa Organizacja Pracy podpowiada, żeby wiek emerytalny ustalić tak, by zapewnić utrzymanie ludziom, którzy nie są w stanie pracować wydajnie, a także ze względu na wiek mogą być zagrożone trwałym bezrobociem.

Przesłanką do ustalenia wieku emerytalnego jest wysługa. Oznacza ona, że przekraczając konkretny wiek, człowiek powinien móc skorzystać z efektów swojej pracy, choć wciąż jest zdolny do jej wykonywania. Zasadę taką stosuje się w systemach emerytalnych, które uzależniają prawa do pobierania emerytury od liczby przepracowanych lat. W tym modelu wiek emerytalny nie powinien być zbyt późny. Ta przesłanka uzasadnia ustalanie niższego wieku emerytalnego.

Jeśli w określonym kraju istnieje niedobór siły roboczej, to niski wiek emerytalny może pogłębić jeszcze ten problem. W sytuacji niskiej dzietności, wysokiego uprzemysłowienia może się wydawać, że wiek emerytalny powinien być względnie wysoki. W takich systemach, gdy na emeryturę przechodzi się późno, to tę niedogodność łagodzi się poprzez zwiększenie kwoty emerytury, umożliwiając jednoczenie pracę. W krajach gdzie jest wysoki przyrost naturalny i wysokie zasoby siły roboczej, wiek emerytalny ustalany jest stosunkowo nisko i jednocześnie ogranicza się możliwość dorabiania na emeryturze.

Ustalając wiek emerytalny, trzeba też pomyśleć, czy państwo ma środki, by wypłacać pieniądze młodym emerytom. Jeśli wiek emerytalny jest obniżany, rośnie liczba emerytów, jednocześnie wydłuża się czas ich pobierania. Wtedy istnieje ryzyko szybkiego uszczuplenia funduszu, na który zbierane są składki ubezpieczeniowe.

Warto wiedzieć, że mamy kilka rodzajów wieku emerytalnego.

Powszechny wiek emerytalny to wiek, który obowiązuje wszystkich w konkretnej grupie społecznej.

Niższy wiek emerytalny jest stosowany w przypadku osób pracujących w szczególnie ciężkich lub niebezpiecznych warunkach. W tym wypadku mogą one na emeryturę przejść od 5 do 15 lat wcześniej.

Ustalanie wieku emerytalnego może wiązać się z pewnym zróżnicowany np. ze względu na płeć. Kryterium płci przy ustalaniu wieku emerytalnego ma bardzo długą tradycję. Uzasadniane jest właśnie tradycją i tym, że kobiety mają ogromny wkład w wychowanie dzieci.