Własna firma czy etat? Zobacz, kiedy opłaca się przejść na samozatrudnienie

Pracodawca nalega, żeby przejść na samozatrudnienie zamiast pracować u niego na etacie? Zobacz, kiedy ci się to opłaci, a w jakiej sytuacji lepiej pozostać pracownikiem etatowym.

Jedną z największych przewag własnej firmy nad stanowiskiem etatowym jest możliwość wykazywania wyższych kosztów uzyskania przychodu, które obniżą podstawę opodatkowania. Można do nich zaliczyć wszystkie koszty związane z prowadzoną działalnością, takie jak koszty rozmów telefonicznych, eksploatacji samochodu, zakupu komputera i oprogramowania. W pracy na etacie koszty uzyskania przychodu są ograniczone i wynoszą 111,25 złotych miesięcznie.

Ile trzeba zarabiać, aby przejście na samozatrudnienie się opłaciło? Sporządziliśmy zestawienie, w którym porównaliśmy roczne dochody netto przy określonych miesięcznych zarobkach brutto, by na tej podstawie stwierdzić, która forma jest korzystniejsza dla pracownika. Pamiętać jednak należy, że jeśli z etatu przejdziesz na własną działalność, a zakres obowiązków względem dotychczasowego pracodawcy ci się nie zmieni, nie skorzystasz z preferencyjnych stawek ZUS i opłacać je będziesz w normalnej wysokości (_ duży ZUS _).

Trudno jest założyć przeciętną kwotę kosztów uzyskania przychodu, dlatego w zestawieniu zakładamy w uproszczeniu, że przedsiębiorca ich nie ponosi. Roczne dochody netto na etacie obliczyliśmy przy pomocy kalkulatora na msp.money.pl. Z kolei w przypadku działalności gospodarczej od dochodu brutto odjęliśmy składki ZUS oraz 19% podatku liniowego, a więc najpopularniejszą wśród firm formę opodatkowania. Kwotę podatku pomniejszyliśmy o przysługujący przedsiębiorcom miesięczny odpis 232,85 z tytułu zapłaconych składek zdrowotnych. Obliczenia wykonaliśmy zarówno dla _ małego _ (pierwszych dwóch lat działalności), jak i _ dużego ZUS-u _.

Właściciele firm z prawem do niższych składek już przy dochodach co najmniej1800 zł brutto miesięcznie dostaną _ na rękę _ więcej, niż zarobiliby pracując na umowę o pracę za taką samą kwotę. _ Z kolei przy dużym ZUS-ie _ ten próg przesuwa się do 6000 zł brutto. Jeśli zarabiamy mniej, to przejście na samozatrudnienie się nie opłaca. Natomiast przy zarobkach rzędu 10 tysięcy złotych miesięcznie brutto przedsiębiorca otrzyma rocznie _ na rękę _ około 6 tysięcy złotych więcej niż etatowiec z taką samą kwotą w umowie.

Choć prowadzenie własnej firmy to wiele zalet, m. in. samodzielne ustalanie czasu pracy, zakresu obowiązków i większa swoboda w działaniu, to jest też aspekt, w którym działalność przegrywa z etatowym stanowiskiem. Na mocy umowy o pracę zatrudnionemu, w zależności od stażu, przysługuje 20 lub 26 dni urlopu rocznie, gdzieniegdzie na dodatek pracodawca dofinansowuje wypoczynek w ramach funduszu świadczeń socjalnych. Samozatrudnieni nie podlegają w tej kwestii pod Kodeks Pracy, więc urlop im z tego tytułu nie przysługuje. Mogą też zapomnieć o tradycyjnym urlopie macierzyńskim i wychowawczym, chyba że opłacają dobrowolne składki chorobowe. Przedsiębiorcom nie opłaca się również chorować. Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 80 procent podstawy wymiaru, od której opłacane są składki. To oznacza, że w przypadku niedyspozycji w ciągu pierwszych dwóch lat prowadzenia firmy przedsiębiorca otrzyma miesięcznie... ok. 350 złotych. Później ta kwota wzrośnie do 1500 złotych.

W przeciwieństwie do szeregowych pracowników, którzy automatycznie podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej (18 i 32 procent), prowadzący własną działalność sam wybiera według jakich zasad będzie płacił podatek. Oprócz opodatkowania na zasadach ogólnych, czyli według stawek 18 i 32 procent, może również wybrać podatek liniowy (19 procent), ryczałt lub kartę podatkową. Każda z tych form jest jednak ograniczona pewnymi warunkami, dlatego zanim przedsiębiorca zdecyduje się na wybór, powinien upewnić się, że spełnia wszelkie wymogi do ich stosowania. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym poradniku.

Przedsiębiorcy zazwyczaj opłacają minimalne stawki emerytalne, dla których podstawę wymiaru stanowi 60 procent przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. 2300 złotych brutto (przy _ małym ZUS-ie _ jest to jeszcze mniej, bo ok. 500 złotych). Przez pierwsze dwa lata samozatrudniony odprowadza więc na emeryturę niespełna 100 złotych miesięcznie. Później składka rośnie do ponad 400 złotych. Z kolei pracownik etatowy co miesiąc na emeryturę odkłada ponad 230 złotych, a drugie tyle dokłada mu pracodawca. Nic więc dziwnego, że przeciętne świadczenia dla przedsiębiorcy są dużo niższe. Z drugiej strony ma on z reguły miesięcznie do dyspozycji większe nadwyżki finansowe, które również może przeznaczyć na oszczędności.

Najbardziej opłacalnym rozwiązaniem jest natomiast połączenie własnej działalności z pracą etatową. Jeśli w umowie zapisane są zarobki w wysokości przynajmniej płacy minimalnej, to nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia firmy, ponieważ odprowadza je za nas pracodawca i składki by się _ dublowały _. W takim przypadku przedsiębiorca musi zapłacić jedynie składkę zdrowotną w wysokości 270,40 złotych. Jednak rzeczywiste obciążenie będzie dużo niższe, bo większą część składki (232,85 złotych) będzie mógł później odliczyć od podatku dochodowego. Przy _ dużym ZUS-ie _ to zwolnienie pozwala na oszczędność około 1000 złotych miesięcznie (de facto odprowadzimy 37,55 zamiast 1042,46 złotych).