Jednak nowa ustawa opisuje też wiele wymagań, które powinien spełnić wierzyciel oraz formalności, które powinien przestrzegać, aby dochodzenie pieniędzy od dłużnika zakończyło się dla niego pomyślnie.
Jak i kiedy zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika? W jaki sposób i kiedy zgłaszać wierzytelność w postępowaniu upadłościowym?
Wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika – jak go złożyć zgodnie z prawem
Wierzyciel ma prawo złożyć do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości swojego dłużnika. Jednak muszą wystąpić pewne okoliczności, które uzasadniają fakt, że składa on taki wniosek. W przeciwnym wypadku może narazić się na zarzut, że złożył wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika w złej wierze.
_ Kiedy składać wniosek? _
Wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika można złożyć do sądu, jeśli stał się on (dłużnik – nie sąd) niewypłacalny. Niewypłacalność dłużnika ma natomiast miejsce wtedy, gdy nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań (czyli takich, co do których nadszedł już termin ich wykonania) oraz wtedy, gdy zobowiązania dłużnika przekraczają wartość jego majątku.
Złożenie do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika można również wykorzystać jako metodę na wywarcie presji na dłużniku i zmuszenie go do zapłaty długu. Jeśli dłużnik nie jest w trudnej sytuacji finansowej, a tylko przeciąga spłatę należności, na pewno będzie chciał uniknąć postępowania upadłościowego, które wiąże się z reguły z utratą wiarygodności na rynku. Istnieje więc duża szansa, że zapłaci należne wierzycielowi pieniądze w zamian za wycofanie tego wniosku z sądu.
Sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, gdy opóźnienie w wykonaniu przez niego zobowiązania nie przekracza 3 miesięcy, suma niewykonanych przez niego zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej jego przedsiębiorstwa (chyba, że wykonywanie zobowiązań ma charakter trwały) lub w sytuacji, gdy oddalenie wniosku nie spowoduje pokrzywdzenia wierzycieli.
_ Zagrożenia _
Należy pamiętać, że złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika po to, by zmusić go do zapłaty należnych pieniędzy wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Jako najważniejsze z nich ekspert poradnika „Windykacja w praktyce. Zabezpieczanie i odzyskiwanie należności”, Marcin Łochowski – sędzia sądu rejonowego dla Warszawy Pragi - wymienia sytuację, gdy kondycja finansowa dłużnika może okazać się gorsza niż zakładał wierzyciel i dłużnik nie zapłaci długu, a sąd rzeczywiście ogłosi jego upadłość. Może również być tak, że sąd uzna, że wierzyciel złożył swój wniosek w złej wierze.
Jeśli wierzyciel złoży wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika w złej wierze (po to by zniszczyć jego renomę, podważyć pozycję na rynku, odstraszyć klientów) będzie musiał ponieść tego konsekwencje. Po pierwsze sąd obciąży go kosztami postępowania. Po drugie może nakazać mu złożenie stosowanego oświadczenia (np. w formie ogłoszenia w prasie), w którym znajdzie się informacja, że żądanie ogłoszenia upadłości było bezpodstawne. Po trzecie dłużnik będzie mógł domagać się od niego odszkodowania, jeżeli wskutek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości poniósł szkodę (np. zmniejszyła się wartość akcji jego przedsiębiorstwa).
_ Koszty postępowania upadłościowego _
Składając wniosek o ogłoszenie upadłości wierzyciel musi zapłacić 200 zł tytułem wpisu, natomiast pozostałe koszty postępowania upadłościowego ponosi dłużnik. Jeżeli majątek dłużnika nie wystarczy na pokrycie tych kosztów, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości.
W wypadku, gdy wierzyciel wycofa wniosek, gdy już dłużnik wywiązał się ze swojego zobowiązania i sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania, kosztami sądowymi, które wierzyciel poniósł w związku ze złożeniem tego wniosku zostanie obciążony dłużnik (art. 32 ust. 2 ustawy). Jeżeli wierzyciel poniósł również inne koszty, np. związane z wydatkami na pełnomocnika procesowego (adwokata, radcę prawnego, który sporządził dla niego wniosek o ogłoszenie upadłości i wniósł go do sądu), to dłużnik jest zobowiązany mu je zwrócić (art. 32 ust. 4 ustawy). O tym obowiązku orzeka sąd w postanowieniu o umorzeniu postępowania.
Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym – warunek odzyskania pieniędzy od dłużnika!
Sytuacja ekonomiczna dłużnika może doprowadzić do tego, że sąd wyda postanowienie o jego upadłości. Ekspert poradnika „Windykacja w praktyce. Zabezpieczanie i odzyskiwanie należności”, Joanna Gawkowska – prawnik w Kancelarii „Kunachowicz, Ślusarek i Wspólnicy” - radzi, aby wierzytelność wobec dłużnika zgłaszać natychmiast po uzyskaniu informacji, że ogłoszono wobec niego upadłość. Powinni to zrobić wszyscy wierzyciele tego dłużnika. Dlaczego? Ponieważ sędzia – komisarz musi sporządzić listę wierzytelności, które mają zostać spłacone w wyniku postępowania upadłościowego. Jeśli wierzyciel nie zgłosi swojej wierzytelności w wyznaczonym terminie, nie zostanie ona uwzględniona na tej liście, a co za tym idzie, nie będzie brana pod uwagę przy sporządzaniu planu podziału masy upadłości lub przy zawieraniu układu z dłużnikiem. Wierzyciel nie odzyska więc swoich pieniędzy.
_ Rodzaje postępowania wobec dłużnika _
Swoją wierzytelność wierzyciel powinien zgłosić niezależnie od tego, który rodzaj postępowania upadłościowego toczy się wobec jego dłużnika (o tym, który rodzaj postępowania toczy się wobec dłużnika dowiedzieć można się z treści postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości). Nowa ustawa – Prawo upadłościowe i naprawcze rozróżnia dwa rodzaje postępowania:
· Postępowanie upadłościowe, które ma się zakończyć likwidacją majątku dłużnika (masy upadłości) i jego podziałem pomiędzy wierzycieli – prowadzone jest ono przez syndyka;
· Postępowanie upadłościowe, które ma się zakończyć układem z dłużnikiem - nie będzie tu likwidacji masy upadłości i podziału jej funduszów pomiędzy wierzycieli. Roszczenia wierzycieli są w nim zaspokajane poprzez wykonywanie układu.
_ Skąd można się dowiedzieć o ogłoszeniu upadłości dłużnika? _
Jeśli to nie wierzyciel złożył wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, sąd nie doręczy mu postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Może on jednak liczyć na to, że otrzyma zawiadomienie o ogłoszeniu upadłości dłużnika od syndyka. Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości dłużnika musi również zostać niezwłocznie po jego wydaniu opublikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w dzienniku o zasięgu lokalnym (zgodnie z art. 53 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze).
_ Kiedy i komu powinno się zgłosić swoją wierzytelność? _
W treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości podany zostanie m.in. wyznaczony termin, w którym powinno się zgłosić swoją wierzytelność (nie może być krótszy niż 1 miesiąc i dłuższy niż 3 miesiące od dnia opublikowania postanowienia o ogłoszeniu upadłości). Jedynie terminowe zgłoszenie wierzytelności sędziemu-komisarzowi, spowoduje, że zostanie ona uwzględniona w planie podziału funduszów masy upadłościowej. W wyjątkowych przypadkach zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym może nastąpić z urzędu (czyli bez stosownego zgłoszenia w terminie wyznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości).
_ Jak zredagować pismo zgłaszające wierzytelność w postępowaniu upadłościowym? _
Należy pamiętać o prawidłowym sporządzeniu pisma, w którym zgłasza się swoją wierzytelność w postępowaniu upadłościowym. Ekspert poradnika „Windykacja w praktyce. Zabezpieczanie i odzyskiwanie należności”, Joanna Gawkowska radzi, aby zwróć szczególną uwagę by w zgłoszeniu znalazły się wszystkie niezbędne elementy oraz wszystkie konieczne załączniki.
Zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym należy dokonać na piśmie w dwóch egzemplarzach. Pismo, w którym zgłaszamy swoją wierzytelność powinno zawierać następujące dane i informacje:
1. Oznaczenie sędziego-komisarza, do którego kierujemy zgłoszenie wierzytelności.
2. Dokładne określenie wierzyciela
3. Dokładne określenie upadłego dłużnika
4. Podanie sygnatury akt sprawy
5. Dokładne określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi. Należy podać wysokość swojej wierzytelności. Natomiast należności uboczne to przede wszystkim odsetki (ustawowe lub umowne). Należy pamiętać jednak, że odsetki liczą się od dnia wymagalności wierzytelności do dnia ogłoszenia upadłości.
6. Wskazanie dowodów stwierdzających istnienie wierzytelności (umowy, faktury VAT)
7. Wskazanie kategorii, do której wierzytelność ma być zaliczona. Nowe prawo upadłościowe i naprawcze wprowadziło jedynie 4 kategorie, do których zalicza się wierzytelności poszczególnych wierzycieli (wierzytelności zaspokajane są w kolejności, poczynając od kategorii pierwszej, a kończąc na kategorii czwartej).
8. Wskazanie zabezpieczenia związanego z wierzytelnością oraz sumy tego zabezpieczenia.
9. Wskazanie przedmiotu zabezpieczenia, który wchodzi w skład majątku upadłego i z którego ma być zaspokojona wierzytelność, w sytuacji, gdy upadły przedsiębiorca nie jest dłużnikiem osobistym wierzyciela (zabezpieczył on na swoim majątku, np. samochodzie, który należy do jego przedsiębiorstwa, spłatę wierzytelności, do której zobowiązana jest inna osoba, która np. kupiła od wierzyciela towar).
10. Stan sprawy, jeżeli prowadzone jest przeciwko dłużnikowi postępowanie sądowe lub egzekucyjne w sprawie wierzytelności.
_ Gdzie zgłaszać zastrzeżenia dotyczące listy wierzytelności? _
Jeżeli np. dana wierzytelność nie została uwzględniona na liście wierzytelności lub została uwzględniona, ale w innej wysokości, wierzyciel może złożyć sprzeciw do sędziego – komisarza. Sprzeciw może wnieść w terminie 2 tygodni od dnia obwieszczenia i ogłoszenia listy wierzytelności w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Jeśli wniesie on sprzeciw po tym terminie, sędzia – komisarz go odrzuci. Jednak, może wnieść sprzeciw jeszcze raz w terminie 1 tygodnia od dnia, w którym otrzyma postanowienie o jego odrzuceniu. Wnosząc sprzeciw musi go opłacić.
źródło:
Windykacja w Praktyce. Zabezpieczanie i odzyskiwanie należności