Wydatki przed założeniem firmy zmniejszą podatek?

Nierzadkim zjawiskiem jest fakt, że przed rejestracją firmy osoby chcące ją założyć muszą ukończyć szereg kursów, szkoleń, aplikacji, czy studiów, które są niezbędne do wykonywania danej działalności. Czy wydatki poniesione na ten cel będą mogły zostać ujęte w kosztach podatkowych po rozpoczęciu działalności?

Otóż jak wynika z art. 22 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik może ujmować w kosztach uzyskania przychodów te wydatki, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Co do zasady, tego typu wydatki nie zostały ujęte w katalogu kosztów nieklasyfikowanych jako koszty uzyskania przychodów. Jednak czy spełniają one wymogi art. 22 ust. 1 ustawy? W tym celu najdogodniej będzie odnieść się do dotychczas wydanych interpretacji oraz wyroków.

Jak można się domyślić stanowiska w tej kwestii bywają różne. Jednak większość z nich jest niekorzystna dla podatników. Przytoczyć tutaj można fragment indywidualnej interpretacji sygn. ITPB1/415-152/13/MW Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 27 marca 2013 roku _ "(...)wydatki związane z aplikacją radcowską nie były poniesione w celu uzyskania przychodu, są to wydatki o charakterze osobistym, związane z podnoszeniem poziomu wiedzy prawniczej i zdobyciem określonych uprawnień. Działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych można również prowadzić nie posiadając tytułu zawodowego radcy prawnego, zaś sama aplikacja żadnego przychodu nie przynosi. Jednocześnie należy zauważyć, że zawód radcy prawnego można wykonywać nie tylko w ramach działalności gospodarczej, ale także np. w ramach stosunku pracy czy na podstawie umowy cywilnoprawnej.(...)”. _

Do pozytywnych interpretacji w tym zakresie można zaliczyć indywidualną interpretację o sygn. IPPB1/415-387/10-2/MT Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 czerwca 2010 roku: "(...)_ W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w formie studiów podyplomowych nie zostały ujęte w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt uzyskania przychodów, zawartym w treści art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Konieczne jest również wykazanie związku przyczynowego między poniesionymi wydatkami, a celem jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo
zabezpieczenie źródła przychodu. _

_ Dla stwierdzenia, czy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w związku z podjęciem studiów, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, istotne jest ustalenie, czy: _

_ - wydatki związane są z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i które mają z nią związek, _

_ - wydatki służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia nie związanego z działalnością, a więc które co do zasady mają charakter osobisty. _

_ Z powyższych wydatków, jako uzasadnione racjonalnie i gospodarczo, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła jakim jest działalność gospodarcza, uznać należy wydatki na kształcenie, które pozwolą podatnikowi nabyć uprawnienia, umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności gospodarczej. _

_ W świetle powyższego poniesione przez Wnioskodawcę wydatki związane z podjętymi studiami podyplomowymi mogą stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej pod warunkiem ich należytego udokumentowania.(...)”. _

Również w zakresie aplikacji radcowskiej Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że tego typu wydatki mimo że poniesione w przeszłości mogą stanowić koszt uzyskania przychodów: _ "(...)W ocenie Sądu, aby wydatki ponoszone na szkolenia podatnika mogły być uznane za koszt uzyskania przychodu, tj. aby warunek związku przyczynowo – skutkowego z przychodem był spełniony, wydatki te muszą być bezwzględnie związane z nabywaniem umiejętności i wiedzy potrzebnej do prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Nie ma wątpliwości, zdaniem Sądu, że odbycie aplikacji radcowskiej jest niezbędne i konieczne do wykonywania zawodu radcy prawnego. Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy o radcach prawnych prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. Zaś na listę radców prawnych zgodnie z art. 24 ust. 1 powołanej ustawy może być wpisany ten, kto, m.in. odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski (z zastrzeżeniem
art. 25 ust. 1 i 2). Zawód radcy prawnego można wykonywać m.in. w ramach działalności gospodarczej, prowadząc kancelarię radcy prawnego. Skoro skarżąca rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej po odbyciu aplikacji radcowskiej i wykonuje zawód radcy prawnego, wydatki poniesione na odpłatną aplikację radcowską spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 22 oraz 23 u.p.d.o.f., ponieważ są bezpośrednio związane i niezbędne do prowadzenia tej działalności i uzyskiwania przychodu. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają unormowań, które zabraniałyby zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Należy przyjąć, że jeżeli wydatki są poniesione w celu uruchomienia działalności gospodarczej, to spełniają warunki określone w art. 22, są racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane, a tym samym stanowią koszt uzyskania przychodu w miesiącu rozpoczęcia działalności
gospodarczej.(...)” _(wyrok WSA w Poznaniu, I SA/Po 50/13).

Reasumując, kwestia ta jest dość delikatna i ujęcie tego typu wydatków w kosztach firmowych uzależnione jest od wielu czynników, jak chociażby rodzaj studiów, szkolenia czy kursu. Jednak najważniejszy jest tutaj związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy poniesionymi kosztami a uzyskanymi przychodami.