Najważniejsza zasada dotycząca wynagradzania osób korzystających z urlopów wypoczynkowych zapisana została w Kodeksie pracy.
Zgodnie z art. 172 KP za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
Wychodząc z tego przepisu należy uznać, iż okres przebywania na urlopie wypoczynkowym traktuje się tak samo, jak okres wykonywania pracy, co w kwestii ustalania pensji za urlop ma zasadnicze znaczenie.
Sposób naliczania wynagrodzenia urlopowego unormowany został w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.).
Zgodnie z § 6 rozporządzenia wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy.
| UWAGA! Do wynagrodzenia urlopowego nie bierze się pod uwagę: |
| --- |
| 1) jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, 2) wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, 3) gratyfikacji (nagród) jubileuszowych, 4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, 6) dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego, 7) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, 8) nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej, 9) odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych, 10) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy |
By prawidłowo naliczyć wynagrodzenie urlopowe, należy wpierw ustalić, jakiego charakteru składniki wynagrodzenia otrzymuje dany pracownik.
Rozporządzenie urlopowe rozróżnia 3 rodzaje składników:
- Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości
- Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc
- Składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc
Składniki zaliczane do pierwszej grupy, m.in. miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki (stażowy, funkcyjny), stałą miesięczną premię regulaminową, uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
_ Jeśli więc pracownik otrzymuje co miesiąc wynagrodzenie zasadnicze 2500 zł oraz dodatek służbowy w wys. 200 zł i premię regulaminową (10% wynagrodzenia zasadniczego) 250 zł - to za miesiąc, w którym przebywał na urlopie, pracodawca wypłaci mu dokładnie taką samą pensję co zazwyczaj, czyli w tym przypadku w kwocie całkowitej: 2950 zł. _
Pracodawca nie ustala podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego.
*Do drugiej grupy zalicza się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc *(za wyjątkiem składników zaliczonych do pierwszej grupy). Chodzi tutaj o wynagrodzenie określone prowizyjnie lub stawką godzinową czy akordową, a także wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, premie naliczane jako wartość procentowa od tego wynagrodzenia itp.
Takie zmienne składniki wynagrodzenia uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
W przypadku, gdy wysokość składników wynagrodzenia ulega znacznym wahaniom - pracodawca może wydłużyć okres składniki te mogą być uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nie przekraczającym *12 miesięcy kalendarzowych *poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Tak ustalone wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego.
*UWAGA! *W razie jakichkolwiek zmian w ww. składnikach wynagrodzenia lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu - *podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian. *
_ Jeśli pracownik udaje się na urlop w czerwcu, a otrzymuje wynagrodzenie zmienne (stawka godzinowa) i w maju dostał podwyżkę, to wynagrodzenie za marzec i kwiecień (brane pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego) należy przeliczyć wg nowej, wyższej stawki. _
Wszelkie zmiany w składnikach wynagrodzenia branych pod uwagę przy ustalaniu podstawy wynagrodzenia urlopowego należy uwzględniać od początku okresu rozliczeniowego (a nie od daty wprowadzenia zmian).
W sytuacji, gdy przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie - przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie.
Natomiast jeśli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.
Jak liczyć wynagrodzenie urlopowe?
Wynagrodzenie urlopowe oblicza się:
- dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie
- mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Do trzeciej grupy składników należy wynagrodzenie wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, np. premię kwartalną.
Takie składniki wynagrodzenia wypłaca się w przyjętych terminach wypłaty tych składników, pamiętając o tym, że okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy.
Oznacza to, że składników tych nie wlicza się do podstawy wynagrodzenia urlopowego, ale fakt, że pracownik przebywał na urlopie nie może mieć wpływu na ich wysokość.
