Zasiłek macierzyński to świadczenie, które przyznawane jest w okresie urlopu macierzyńskiego osobie, która urodziła dziecko albo opiekuje się takim małym dzieckiem. Zasady związane z przyznawaniem zasiłku macierzyńskiego określa ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego.
Żeby otrzymać zasiłek macierzyński trzeba być przede wszystkim osobą ubezpieczoną. Zasiłek macierzyński jest przyznawany, gdy dziecko urodziło się w czasie urlopu wychowawczego albo osoba przyjęła na wychowanie dziecko do 7. roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego, żeby takie dziecko przysposobić. Jeśli matka dziecka zrezygnuje z zasiłku macierzyńskiego, gdy wykorzysta go przez przynajmniej 14 tygodni po porodzie, to taki zasiłek może być wypłacony ojcu dziecka, pod warunkiem, że ma prawo do urlopu macierzyńskiego albo przerwał pracę, by zajmować się osobiście dzieckiem.
Zasiłek macierzyński a kwota świadczenia rodzicielskiego
Jeśli matka dziecka podejmie zatrudnienie w wymiarze, który nie jest niższy niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, zasiłek macierzyński przydzielony może być ojcu dziecka aż do momentu, gdy wymiar zasiłku się wyczerpie. Ważne jest, że zasiłek macierzyński może być wykorzystywany jednocześnie przez obojga rodziców dziecka. W takiej sytuacji łączny okres zasiłku macierzyńskiego nie może być wyższy niż wymiar urlopu rodzicielskiego.
Istnieją też przypadki, gdy pracownik ma prawo skorzystania z zasiłku macierzyńskiego, chociaż ustało ubezpieczenie chorobowe. Dochodzi to tego w sytuacji, gdy pracownica została zwolniona, ponieważ zakład został postawiony w stan upadłości lub likwidacji, lub w sytuacji, gdy pracownica ma umowę na czas określony i jest ona przedłużana do dnia porodu.
Zasiłek macierzyński nie będzie wypłacony, jeśli przypada na czas bezpłatnego urlopu albo gdy ubezpieczony jest w okresie tymczasowego aresztowania.
Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego?
Wysokość miesięcznego zasiłku macierzyńskiego to 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. W pierwszych 6 lub 8 tygodniach jest to 100 proc. podstawy, a w pozostałych jest to 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Miesięczny zasiłek macierzyński wyniesie 80 proc. podstawy wymiaru, gdy zaraz po urlopie macierzyńskim osoba ubezpieczona składa wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze.
Podstawą wymiaru zasiłku jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które jest wypłacane pracownikowi w ostatnich 12 miesiącach, które poprzedzają okres, w którym powstaje prawo do zasiłku. W wyjątkowych sytuacjach bierze się pod uwagę wynagrodzenie z pełnych miesięcy kalendarzowych.
Jeśli pracownik najpierw złoży wniosek o możliwość wykorzystania całego urlopu macierzyńskiego, a potem urlopu rodzicielskiego, po czym zrezygnuje z urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, to ma prawo uzyskać jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100 proc. podstawy wymiaru. Oczywiście, żeby móc skorzystać z wyrównania, nie można pobierać zasiłku macierzyńskiego w okresie, który odpowiada okresowi urlopu rodzicielskiego.
Urlop rodzicielski może być połączony z pracą u pracodawcy. W takiej sytuacji kwota zasiłku macierzyńskiego jest pomniejszana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Warto jeszcze wspomnieć, że roszczenie związane z wypłatą zasiłku macierzyńskiego przedawnia się po 6 miesiącach od ostatniego dnia, za który zasiłek przysługuje.